یک نماینده ارشد «کنست»، مجلس اسرائیل، گفته است اگر دولت آمریکا تمایل دارد که با ایران به توافق هستهای تازهای برسد، در این صورت «اسرائیل دست بسته نخواهد نشست».
به گزارش رسانههای اسرائیل، دانی دنون، سیاستمدار عضو حزب حاکم لیکود و عضو کمیسیون سیاست خارجی و امور دفاعی در مجلس اسرائیل، شامگاه دوشنبه، ۱۴ فروردین، در واکنش به گزارش منتشرشده درباره جزئیات تلاشهای دولت جو بایدن برای احیای برجام با ایران، اظهارنظر کرد.
سایت آمریکایی اکسیوس روز دوشنبه خبر داد که دولت بایدن طرحی را با متحدین اروپایی و اسرائیلی خود در میان گذاشته که به ایران توصیه کرده از بخشی از برنامه هستهای خود صرفنظر کرده تا واشینگتن در ازای آن، بخشی از تحریمهای آمریکایی علیه ایران را تعلیق کند.
این طرح مشابه طرح جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، و ویلیام برنز، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده، در سال ۲۰۱۳ است؛ زمانی که این دو چهره در دولت باراک اوباما حضور داشتند و ایران و آمریکا درگیر مذاکراتی برای دستیابی به توافق هستهای بودند.
توافق موقت اولیه برای یک دوره شش ماهه بود و چندینبار تا رسیدن به توافق کامل هستهای در ژوئیه ۲۰۱۵ تمدید شد.
به نوشته باراک راوید، خبرنگار اسرائیلی اکسیوس، دولت آمریکا بهدلیل نگرانی از گسترش برنامه هستهای ایران، این طرح را تنظیم کرده و آن را به آگاهی دولتهای اروپایی و مقامات اسرائیلی رسانده است.
به نوشته آقای راوید، سه مقام اسرائیلی و یک دیپلمات غربی آگاه از این طرح به او گفتند پاسخ ایران این بوده که به توافقی که «کمتر از برجام باشد، تن نخواهد داد».
دانی دنون، عضو پارلمان اسرائیل دوشنبهشب گفت اگر گزارش یادشده درست باشد، آن را باید «مجاز کردن» یک ایران هستهای دانست. او افزود که در چنین موردی، اسرائیل «دست بسته نخواهد نشست».
آقای دنون که سفیر پیشین کشورش در سازمان ملل بوده، توضیح بیشتری نداد و نگفت که اسرائیل در این زمینه چه کاری میتواند انجام دهد.
به نوشته رسانههای اسرائیل، «طرح آمریکایی» در زمانی تهیه شده که دولت جو بایدن از نخستوزیر اسرائیل (در زمینه تغییرات قضایی اسرائیلی) انتقاد کرده و دو دولت روابط سردی دارند.
مقامات ارشد دولت اسرائیل هنوز به گزارش اکسیوس واکنش نشان ندادند.
بنیامین نتانیاهو از پس از بازگشت به قدرت، با سفر به فرانسه، آلمان، ایتالیا و بریتانیا از رهبران آنها خواست فشار بر ایران را تشدید کنند.
الی کوهن، وزیر خارجه اسرائیل، نیز در چارچوب تلاشهای دولت نتانیاهو در ارتباط با ایران، پس از دیدار روز ۱۱ فروردین با وزیران خارجه قبرس و یونان، روز ۱۵ فروردین در پراگ علیه جمهوری اسلامی ایران مذاکراتی میکند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا دوشنبه به صدای آمریکا گفته بود که «قرار نیست به جزییات گفتوگوهای دیپلماتیک پرداخته یا به شایعاتی که بسیاری از آنها کاملا" دروغ است، پاسخ بدهیم».
مقامات ارشد آمریکا در ماههایی که اعتراضات ایران پس از مرگ مهسا امینی در جریان بود، بارها گفتند که مذاکرات احیای برجام از اولویت دستور کار واشینگتن خارج شده و تمرکز دولت جو بایدن بر «ایستادگی» در کنار معترضین است.
در پی افزایش گزارشهای مربوط به کمک نظامی ایران به روسیه در جنگ آن کشور در اوکراین نیز مقامات واشینگتن، شامل مشاور امنیت ملی کاخ سفید و وزیر خارجه، تأکید کردند که دولت آقای بایدن «کوششهای بیفایده» برای احیای برجام را رها کرده است.
اکسیوس نوشته که ایالات متحده تاکنون دیپلماسی برای ازسرگیری توافق هستهای وین، موسوم به برجام، را رد نکرده، بلکه تأکید داشته که برجام فعلا در دستور کار آن قرار ندارد و این امر به خاطر کمکهای نظامی تهران به روسیه و سرکوب خونین اعتراضات ضدحکومتی اخیر در ایران بوده است.
علاوه بر این، رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، شش هفته پیش گفت رئیسجمهور بایدن هرگز نگفته که «دیپلماسی مرده» و دیپلماسی «نقطه پایان ندارد».
دولت ابراهیم رئیسی در دوره اخیر ضمن تکرار برخی از پیششرطها تمایل خود را به مذاکرات احیای برجام با آمریکا مورد تأکید قرار داد و اندکی پیش از نوروز نیز با مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی هستهای که به تهران سفر کرده بود، به تفاهمی تازه برای حلوفصل اختلافات طرفین متعهد شد.
بر اساس گزارش آژانس بینالمللی انرژی هستهای، ایران ۸۷.۵ کیلوگرم اورانیوم ۶۰ درصد غنیشده ذخیره کرده است. کارشناسان میگویند غنیسازی ۹۰ درصدی اورانیوم برای تولید دستکم یک بمب هستهای کفایت میکند.
از سوی دیگر، آنطور که اکسیوس گزارش داده، مقامات اسرائیل اخیرا به دولت بایدن و چندین کشور اروپایی گفتهاند که ایران در حال وارد شدن به حیطه خطرناکی است و اگر غنیسازی را از ۶۰ درصد فراتر ببرد، ارتش اسرائیل اقدام به حمله نظامی خواهد کرد.