نهادهای تنظیم مقررات بازار در ایالات متحده قصد دارند با هدف مقابله با آنچه «انحصارطلبی» خوانده‌اند، از سیطرۀ شرکت گوگل بر فضای مجازی بکاهند.
پس از آن‌که یک دادگاه استدلال کرد که گوگل در یک دهۀ گذشته با تکیه بر چیرگی و محبوبیت موتور جست‌وجویش، مانع از گسترش فضای رقابتی شده و عملاً جست‌وجوی اینترنت را در انحصار خود نگه داشته، این نهادهای نظارتی به یک قاضی فدرال متوسل شدند.
وزارت دادگستری ایالات متحده، عصر چهارشنبه ۳۰ آبان‌ماه با تسلیم سندی ۲۳ صفحه‌ای، خواستار اعمال تدابیر تنبیهی گسترده علیه گوگل، از جمله اجبار به واگذاری مرورگر «کروم» و اقداماتی برای جلوگیری از ادامۀ استفادۀ اندروید از گوگل به عنوان موتور جست‌وجوی پیش‌فرض شده است.
وکلای وزارت دادگستری، با اشاره به محبوبیت مرورگر کروم میان کاربران استدلال کرده‌اند که «واگذاری این مرورگر، به شکل دائمی به سیطرۀ گوگل بر حوزۀ حساس جست‌وجوی اینترنت پایان داده و فرصت دسترسی به کروم را برای سایر موتورهای جست‌وجو فراهم خواهد کرد».
این وکلا گرچه در این مرحله خواهان فروش و جدایی اندروید از گوگل نشده‌اند، اما تأکید کرده‌اند که قاضی فدرال باید برای گوگل روشن کند که چنانچه کمیتۀ ناظر همچنان شاهد- به گفتۀ آنها- «سوء رفتار این شرکت در زمینه انحصارطلبی» باشد، ممکن است کار به اجبار به واگذاری اندروید هم برسد.
گذشته از بحث کروم و اندروید، وزارت دادگستری همچنین از قاضی پرونده خواسته که از انعقاد قرارداد چندین میلیارد دلاری گوگل با اپل برای تعریف موتور جست‌وجوی گوگل به عنوان پیش‌فرض گوشی‌های آیفون هم ممانعت کند. همچنین خواسته شده که جلوی تلاش گوگل برای بیشتر جاانداختن برخی سرویس‌هایش از قبیل یوتیوب و «جمنای»، سامانۀ جدید هوش مصنوعی‌اش هم گرفته شود.
با توجه به استفاده روزافزون گوگل از هوش مصنوعی در نتایج جست‌وجوها، وکلای وزارت دادگستری از قاضی پرونده مهتا خواسته‌اند که اطمینان حاصل کند که وب‌سایت‌ها خواهند توانست از دسترسی ابزارهای هوش مصنوعی گوگل به محتوایشان ممانعت کنند.
در ماه اوت، آمیت مِهتا، یک قاضی ارشد منطقه واشینگتن دی.سی. در حکمی جنجالی، گوگل را شرکتی «انحصارطلب» خواند و حالا وکلای وزارت دادگستری هم بر همین پایه، سند خود را تنظیم کرده‌اند.
موتور جست‌وجوی «داک‌داک گو»، یکی از رقبای بزرگ گوگل در این زمینه، که مدیرعاملش هم در جریان دادگاه سال قبل این غول فناوری شهادت داده بود، با صحه‌گذاشتن بر رویکرد وکلای وزارت دادگستری، آن‌را «اقدامی ضروری برای مهار یک انحصارطلب گستاخ» توصیف کرد.
اما احتمال دارد چهره‌های کلیدی وزارت دادگستری ایالات متحده پس از بازگشت دونالد ترامپ به مسند ریاست جمهوری، همچون وکلای فعلی سخت‌گیر نباشند. جلسات استماع دادگاه طرح تنبیه گوگل برای ماه آوریل برنامه‌ریزی شده‌اند و قاضی مهتا قصد دارد تا پیش از پایان این ماه در نیمه اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ حکم نهایی خود را صادر کند.
چنانچه قاضی مهتا استدلال و توصیه‌های دولت فعلی را بپذیرد، گوگل ناچار خواهد شد ظرف شش ماه از زمان صدور حکم نهایی، مرورگر شانزده‌ساله و محبوبش را بفروشد. البته این غول فناوری بی‌تردید درخواست تجدید نظر خواهد کرد؛ اقدامی که روند این پرونده را که از بیش از چهار سال پیش در جریان بوده، باز هم طولانی‌تر خواهد کرد.
