مدیران ارشد جامعه اطلاعاتی آمریکا روز سه شنبه ۲۴ بهمن، ارزیابی سال ۲۰۱۸ خود را درباره تهدید‌های جهانی به کنگره ارائه کردند. دانیل کوتز، مدیر اداره اطلاعات ملی آمریکا، ارائه کننده اصلی این ارزیابی ۲۸ صفحه‌ای بود.
ارزیابی جامعه اطلاعاتی آمریکاکه به دو بخش تهدیدات فراگیر وهمه جهانی و تهدیدات منطقه‌ای توجه دارد، در مقدمه خود تصریح میکندکه ریسک جنگ میان کشورها جهان از جمله قدرتهای بزرگ به میزانی که از پایان جنگ سرد سابقه نداشته است، سیر صعودی دارد.
گزارش مذکور تهدید فوری سال آینده درسطح منطقه‌ای را از جانب کره شمالی و ادامه جنگ نیابتی میان ایران و عربستان در خاورمیانه میداند و به تهدید ناشی از بکارگیری سلاحهای کشتار جمعی از جانب کشورها وکنشگرهای نا دولت تاکید کرده است.
همچنین " تنش میان بسیاری از کشورها بالا خواهد گرفت و تهدیدات ناشی از گروههای افراط گرای خشونت طلب سنی پس از بازیافتن توان شان در پی شکست‌های نظامی در خاورمیانه متحوّل خواهد شد".
تهدید‌های سایبری و ایران
گزارش جامعه اطلاعاتی می گوید در سال آینده بزرگترین تهدیدات سایبری علیه آمریکا از جانب کشورهای روسیه، چین، ایران و کره شمالی خواهد بود. " این کشورها ازعملیات سایبری به عنوان یک ابزار کم هزینه استفاده می کنندو پیش بینی می شود که درغیاب واکنش‌های صریح به اینگونه عملیات،سه کشور یاد شده برای نیل به اهداف استراتژیک خود به این کار ادامه دهند. "
تهیه کنندگان گزارش آورده اند: " بر پایه ارزیابی ما ایران به تلاش خود برای نفوذ به شبکه‌های آمریکا و هم پیمانانش برای جاسوسی و خبرگیری ادامه خواهد داد تا خود را برای حملات بالقوه سایبری در آینده آماده کند، گو اینکه سازمانهای اطلاعاتی ایران عمدتاً به دشمنانشان در خاورمیانه به ویژه عربستان سعودی و اسرائیل توجه دارند."
سلاحهای کشتار جمعی، برجام و برنامه موشکی ایران
در این گزارش همچنین آمده است تلاش کشورها برای مدرنیزه کردن، توسعه و دست یابی به سلاحهای کشتار جمعی، سامانه‌های هدایت و تکنولوژی لازم برای تولید آنها، تهدید عمده‌ای علیه امنیت آمریکا و همپیمانانش محسوب میشود. کشورها و گروههای کنشگرنا دولت استفاده از این سلاحها را در عراق و سوریه نشان داده اند. علاوه بر این، مواد و تکنولوژی لازم برای تولید سلاحهای شیمیایی و بیولوژیکی که غالباً استفاده دو گانه صلح آمیز و نظامی دارند، به راحتی در بازارهای جهانی یافت میشوند.دسترسی واستفاده از کارشنان و متخصصان علمی برای طراحی و تولید این گونه سلاحها نیز کار دشواری نیست.
این گزارش با پرداختن به ایران و برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام میگوید: " اظهارات مقامهای ایران نشان میدهد که آنان خواهان حفظ برجام اند و این توافقنامه را وسیله‌ای برای رفع تحریم‌ها و حفظ پاره‌ای از تواناییهای هسته‌ای خود میدانند.
ایران از نگرانیهای دولت آمریکا درباره برجام آگاه است ولی انتظار دارد که چین، اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان، روسیه و بریتانیابه برجام پایبند باشند.
تهیه کنندگان این گزارش بر این باورند که داعش در سال آینده خود را در عراق و سوریه بازسازماندهی خواهد کرد و با افزایش حضور خوددر سطح جهانی و تبلیع رسالت اش، ضمن طرح ریزی یک رشته حملات در سطح بین المللی ، اعضا و هواداران خود را تشویق خواهد کرد تا در کشورهای متبوعه خود دست به حمله زنند.
گزارش جامعه اطلاعاتی آمریکا تصریح میکند که برجام باعث شفافیت فعالیت‌های هسته‌ای ایران شده است چرا که در چارچوب پروتکل الحاقی دسترسی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی را به تاسیسات هسته‌ای ایران افزایش داده است.
این گزارش در ادامه می افزاید برنامه موشکهای بالیستیک ایران پتانسیل این کشور را برای نشانه روی به هدفهای موجود در منطقه بالا برده است و اینکه ایران بزرگترین زرادخانه موشکهای بالیستیک در خاورمیانه را در اختیار دارد. " تمایل تهران به بازدارندگی آمریکا ممکن است ایران را به سوی تولید موشکهای بین قاره‌ای سوق دهد. پیشرفت برنامه فضایی ایران مانند شلیک راکت ماهواره بر سیمرغ در ژوئیه ۲۰۱۷، می تواند راه را برای دست یابی به موشکهای بین قاره‌ای هموار کند زیرا تکنولوژی بکار گرفته شده در راکت‌های ماهواره برتفاوت چندانی با تکنولوژی لازم برای تولید موشکهای بین قاره‌ای ندارد."
تروریسم، حمایت ایران ازگروههای تروریستی
گزارش پیش گفته شده در بخش دیگری می گوید افراط گرایان خشونت طلب که عمدتاً ازداعش و القاعده اند کماکان تهدید تروریستی علیه منافع آمریکا و شرکای آن در دنیا محسوب میشوند و دیگر اینکه از زاویه افراط گرایان خشونت طلب خانگی، تهدید تروریستی ناشی ازسنی‌های جایگیر شده در آمریکا، فراگیر‌ترین و در عین حال دشوارترین ازنقطه نظرشناسایی محسوب میشودبه رغم اینکه شمار حملات آنها در سال ۲۰۱۷تقلیل پیدا کرد.
تهیه کنندگان این گزارش بر این باورند که داعش در سال آینده خود را در عراق و سوریه بازسازماندهی خواهد کرد و با افزایش حضور خوددر سطح جهانی و تبلیع رسالت اش، ضمن طرح ریزی یک رشته حملات در سطح بین المللی ، اعضا و هواداران خود را تشویق خواهد کرد تا در کشورهای متبوعه خود دست به حمله زنند.
در گزارش جامعه اطلاعاتی آمریکا آمده است: " ایران کماکان مهمترین حامی تروریسم در جهان است وبا ارائه کمک‌های مالی، سلاحهای پیشرفته و تاکتیک، ومشاوره به گروههای تروریستی در سراسر خاورمیانه کمک میکند و شبکه‌ای ازعوامل را درعرصه جهانی برای اجرای حمله‌های تروریستی گرد هم میاورد. "
" ایران و شریک استراتژیک آن یعنی حزب الله لبنان نیز تهدیدی دیر پا علیه آمریکا و شرکای آن در دنیا به حساب میایند."
خاورمیانه ، "تهدید ها" وتوانمندی نظامی ایران
بر پایه این گزارش، ایران نفوذ خود را در عراق، سوریه و یمن یعنی در مکان هایی که روند جنگ به نفع آن پیش میرود، گسترش خواهد داد و با بهره برداری جنگ علیه داعش تلاش خواهد کرد تا همکاری‌اش را با این کشورها تقویت کند و از دستاورهایش در میادین جنگ برای عقد قرار دادهای سیاسی، امنیتی و اقتصادی بهره گیرد.
" حمایت ایران از حشد شعبی و ستیزه جویان شیعی مهمترین تهدید علیه پرسنل نظامی آمریکا در عراق محسوب میشود. پیش بینی میشود که با توجه به اظهارات برخی از گروههای تحت حمایت ایران برای خروج نیرو‌های آمریکایی از عراق و بالا گرفتن تنش میان ایران و آمریکا، تهدید‌های ایران علیه آمریکا با عقب نشینی داعش، شدت یابد."
در ارتباط با سوریه گزارش جامعه اطلاعاتی میگوید ایران ضمن تلاش برای تقویت نفوذ خود در ایران کشور، قصد دارد که نیرو‌های نظامی آمریکا را از جایگیر شدن در سوریه بازدارد.
"نیرو‌های تحت حمایت ایران با تصرف راهها و گذرگاههای مرزی بر آنند که کنترل مرز سوریه و عراق را بدست گیرند وعوامل حامی رژیم [اسد] و متحدان عراق را در این مناطق بگمارند. حمله انتقامی ایران با شلیک موشک علیه مواضع داعش در سوریه متعاقب حملات این گروه در تهران در ماه ژوئن سال گذشته [حمله به مجلس و مقبره آیت الله خمینی]احتمالاًاز جهاتی با هدف نمایش توانیهای نظامی فزاینده ایران به آمریکاو متحدانش صورت گرفت."
"ایران به دنبال پایگاه دایم نظامی در سوریه است و احتمالاً میخواهد شبکه‌ای از پیکار جویان شیعه خارجی را برای مقابله با تهدیدات آینده علیه خود در سوریه ایجاد کند. ایران همچنین دنبال قرار دادهای اقتصادی در حوزه‌های مخابرات، معادن و ترمیم شبکه برق با دمشق است. "
در این سند اطلاعاتی آمده است که حمایت ایران از حوثی‌های یمن با تشدید جنگ ،منافع شرکای آمریکا را در منطقه به شدت تهدید میکند.
" پشتیبانی ایران از حوثی‌ها آنها را قادر ساخته است تا به حملاتی علیه کشتیرانی در تنگه باب المندب دست زنند و همچنین نقاطیرا در قلب عربستان سعودی و امارات متحده عربی هدف قرار دهند، از جمله شلیک موشکهای بالیستیک علیه ریاض در ۴ نوامبر و ۱۹ دسامبر[ سال ۲۰۱۷] و پرتاب موشک کروز در ۳ دسامبر همان سال علیه سایت یک راکتور اتمی نا تمام در ابوظبی."
این گزارش در ارتباط باقدرت نظامی ایران میگوید، این کشور توانایی خود را برای تهدید نیرو‌های آمریکایی و متحدانش در منطقه افزایش خواهد داد و برخورد‌های غیر ایمن و غیر حرفه‌ای آن خطراتی را متوجه عملیات نیروی دریایی آمریکا در خلیج فارس خواهد کرد.
بر پایه این گزارش: " ایران به توسعه و ارتقایک رشته از توانمندی‌های جدید نظامی خود برای هدف قرار دادنمواضع نظامی آمریکا و متحدانش در منطقه ادامه میدهد که از میان آنها می‌توان به پهپاد‌ها ، موشکهای بالستیک، مین‌های دریایی پیشرفته، قایق‌های بدون سرنشین انتحاری ، زیردریایی و اژدر‌های پیشرفته، موشکهای کروز ضد کشتی و ضد هدفهای زمینی اشاره کرد. ایران بزرگترین نیروی موشکهای بالستیک را در خاورمیانه دارد و می‌تواند به اهدافی با فاصله تا ۲۰۰۰ کیلومتر از مرز‌های خود حمله کند. تحویل سامانه‌های اس۳۰۰ توسط روسیه به ایران در سال ۲۰۱۶ باعث تجهیز این کشور به پیشرفته‌ترین سامانه پدافند هوایی شده است."
در بخش دیگری از این گزارش امده است که عملیات‌های سپاه پاسداران تهدیدی برای نیروی دریایی آمریکا محسوب میشوند گو اینکه بیشتر رفتار سپاه با ناوهای آمریکایی حرفه‌ای است.
این سند درادامه می گوید: "عملکرد ستیزه‌جویانه یکانهای دریایی سپاه در خلیج فارس و تنگه هرمز، نیروی دریایی آمریکا را با خطر مواجه میکند.برخورد اکثر یکانهای نیروی دریایی سپاه با ناوهای آمریکایی حرفه‌ای است ، اما نیروی دریایی [آمریکا]تا میانه ماه اکتبر سال ۲۰۱۷، چهارده مورد برخورد سپاه را که غیر ایمن و یا غیرحرفه‌ای بود به ثبت رساند. آخرین برخورد ماه اوت سال پیش بود که طی آن یک پهپاد ایرانی در تاریکی شب به ناو هواپیمابر نیمیتس نزدیک شد در حالی که هواپیما‌هادر حال نشست و برخاست از عرشه ناو مذکور بودند."
در این گزارش همچنین آمده است: " نیروی دریایی آمریکا در سال ۲۰۱۶، سی و شش موردو در سال ۲۰۱۵ ،بیست و دو مورد از اینگونه برخورد‌ها را که اکثراً از سوی یکانهای نیروی دریایی سپاه حادث شد،ثبت کرد. پیش بینی میشود که برخورد هایی از این دست، گرچه اخیراً کاهش یافته است، در آیندهبا هدف به رخ کشیدن قدرت سپاه و احتمالاً ارزیابی واکنش آمریکا ادامه یابد ."
این گزارش در پایان آمده است: "خامنه‌ای در چند سال گذشته با مشکلات تندرستی دست و پنجه نرم کرده است و احتمالا او در تلاش برای حفظ میراث خود، با حرکت ایران به سوی فضای باز سیاسی و اقتصادی بیشتر مخالفت خواهد کرد. به دنبال به وخامت گراییدن روابط روحانی و خامنه‌ای پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ماه ژوئن گذشته ، روحانی کوشیده‌است تا روابط خود را با خامنه‌ای و متحدانش بهبود بخشد، اما او با این کار خود را در معرض خطر ناکامی در پیشبرد اصلاحات در آینده نزدیک، قرار میدهد."
ایران و مسایل داخلی
در این بخش از گزارش تصریح شده است که برخورد سیاستمداران میانه رو و اصولگرای ایران برای به سکو نشاندن نظرات رقابتی خود درباره آینده کشور بالا خواهد گرفت. این رقابت،به عنوان یک عامل کلیدی مشخص خواهد کرد که آیا ایران رفتار خود را به نحوی که در راستای منافع آمریکاباشد، تغییر خواهد داد، یا نه.
"میانه‌روها به رهبری حسن روحانی به حمایت خود از پیشرفت اجتماعی بیشتر، خصوصی‌سازی، و یکپارچگی جهانی بیشتر ادامه خواهند داد. این در حالی است که تندروها این برنامه را به منزله تهدیدی برای منافع سیاسی و اقتصادی خود و نیز برای ماهیّت انقلابی و اسلامی ایران تلقی خواهندکرد."
این گزارش با اشاره به نزدیک تر بودن دیدگاه‌های آیت الله علی خامنه‌ای به دیدگاه‌های تندروها میگویدبه رغم این، او از برخی تلاش‌های روحانی برای تعامل با کشورهای غربی و ترویج رشد اقتصادی پشتیبانی کرده‌است.
به پیش بینی جامعهٔ اطلاعاتی آمریکا : "چشم‌انداز اقتصاد ایران – که همچنان به شدت به درآمدهای نفتی وابسته است – به انجام اصلاحات برای جذب سرمایه‌گذاری، تقویت خصوصی‌سازی، و رشد صنایع غیرنفتی بستگی دارد که روحانی، به رغم نگرانی تندروها، آن را ادامه خواهد داد."
نیز این سند می گوید: "اعتراضات سراسری در رابطه با نارضایتی‌های اقتصادی در ایران در اوایل امسال توجه بیشتری را به ضرورت اجرای اصلاحات عمده جلب کرده است، اما احتمال دارد که روحانی و منتقدان او با استفادهاز این اعتراضها ، برنامه‌های سیاسی خود به پیش ببرند."
این گزارش در پایان آمده است: "خامنه‌ای در چند سال گذشته با مشکلات تندرستی دست و پنجه نرم کرده است و احتمالا او در تلاش برای حفظ میراث خود، با حرکت ایران به سوی فضای باز سیاسی و اقتصادی بیشتر مخالفت خواهد کرد. به دنبال به وخامت گراییدن روابط روحانی و خامنه‌ای پس از انتخابات ریاست‌جمهوری ماه ژوئن گذشته ، روحانی کوشیده‌است تا روابط خود را با خامنه‌ای و متحدانش بهبود بخشد، اما او با این کار خود را در معرض خطر ناکامی در پیشبرد اصلاحات در آینده نزدیک، قرار میدهد."
