روزنامه آمریکایی وال استریت جورنال روز پنجشنبه ۳۰ شهریورماه در گزارشی از اختلاف نظر میان دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، و وزیر خارجهاش بر سر توافق اتمی با ایران، برجام، خبر داد.
به گزارش این روزنامه، رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، و چند مقام دیگر به آقای ترامپ پیشنهاد کردهاند که ابتدا پایبندی ایران به مفاد برجام را تایید کرده و سپس در پی اعمال تغییراتی در آن باشد.
در مقابل، دستکم یک سناتور جمهوریخواه یعنی تام کاتن که از زمان ریاستجمهوری باراک اوباما از مخالفان سرسخت برجام بوده است روز پنجشنبه در مصاحبهای، از رییسجمهوری آمریکا خواست که ابتدا پایبندی ایران را رد کند و سپس شرایطی تازه مطرح کند.
طبق توافقی که بین شش قدرت جهانی یعنی گروه ۵+۱ از جمله آمریکا با ایران در تیرماه ۹۴ حاصل شد، وزارت خارجه ایالات متحده موظف است هر ۹۰ روز به کنگره این کشور اطلاع دهد که آیا جمهوری اسلامی به مفاد برجام پایبند بوده است یا خیر.
در راستای همین توافق، دولت دونالد ترامپ روز ۲۷ تیرماه در نامهای به کنگره ایالات متحده تأیید کرد که ایران به مفاد برجام همچنان پایبند مانده، هرچند خلاف «روح» آن عمل کرده است.
آقای ترامپ خود از مخالفان سرسخت توافق اتمی با ایران بوده و هرگز از انتقاد از آن ابایی نداشته است. در تازهترین مورد او طی هفته جاری در نخستین سخنرانی خود در سازمان ملل بار دیگر برجام را «مایه شرمساری» آمریکا خواند.
اما در حالی که اختلاف نظر میان او و وزیر خارجهاش در این باره خبر تازهای نیست، گزارش تازه وال استریت جورنال نشان میدهد که رکس تیلرسون تا اندازهای به موضع رییسجمهوری نزدیک شده است.
پیشتر نشریه «فارن پالیسی» اواخر تیرماه در گزارشی اختصاصی به نقل از سه منبع «نزدیک به کاخ سفید» از نارضایتی دونالد ترامپ از وزیر خارجهاش در زمینه برجام خبر داده بود.
این نشریه در گزارش خود اشاره میکرد که رییسجمهوری ایالات متحده در پی این نارضایتی از «گروهی از کارمندان معتمد کاخ سفید» خواسته است تا به دنبال تهیه «پروندهای بالقوه» برای اثبات عدم پایبندی ایران به نص برجام در مهلت ۹۰ روزه آینده باشند.
حال وال استریت جورنال گزارش میدهد که تیلرسون و چند مقام دیگر بر این عقیدهاند که ترامپ باید به برجام پایبند مانده و پایبندی ایران را هم تایید کند، اما بعد خواستار اعمال تغییراتی شود که پاسخگوی «نگرانیهای ایالات متحده» باشد.
تهران متهم است که به رغم قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، بارها دست به آزمایش موشکی بالستیک زده است که از آنها میتوان برای حمل کلاهک هستهای استفاده کرد.
قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که پس از حصول توافق هستهای وین و با هدف تأیید آن صادر شد، از ایران میخواهد که از توسعه موشکهای بالیستیک که قابلیت حمل کلاهک هستهای داشته باشند، خودداری کند.
ایران با تکیه بر همین موضوع میگوید که آزمایشهای موشکیاش در تضاد با توافق اتمی نیست، و «موشکهای آزمایششده با هدف حمل کلاهکهای هستهای مورد آزمایش قرار نگرفتهاند».
در همین زمینه، به گزارش وال استریت جورنال، امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه، روز چهارشنبه گفته است که دولتهای غربی باید باب تازهای از مذاکرات را با جمهوری اسلامی بگشایند، این بار در زمینه برنامه موشکهای بالستیک ایران.
به عقیده آقای مکرون، آن گاه غربیها میتوانند گزینه تحریمهای بیشتر در مقابل آزمایشهای بالستیکی را روی میز بگذارند.
این به نظر رییسجمهوری فرانسه و شرکای اروپاییاش، راهی بهتر از کنار گذاشتن برجام است که میتواند جمهوری اسلامی را به راه فعالیت اتمی تازه بیندازد.
در همین زمینه یک روز پس از آن که وزیر خارجه آمریکا خواستار تغییراتی در توافق هستهای شد، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با تأکید بر حفظ این توافق، مخالفت خود را با مذاکره دوباره بر سر برجام اعلام کرد.
از میان شش کشوری که با ایران بر سر برجام به توافق رسیدند، در حال حاضر تنها آمریکاست که از زمان به قدرت رسیدن دونالد ترامپ از آن خرده گرفته و خواستار دستکم تغییراتی در آن شده است.
آقای ترامپ با این حال تاکنون دو بار پایبندی ایران به توافق هستهای را تایید کرده است.