آمریکا، بریتانیا و فرانسه روز جمعه دوم تیرماه از سازمان ملل خواستند که فوراً درباره استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین تحقیق کند.
کشورهای غربی میگویند ارسال چنین تسلیحاتی از سوی ایران به روسیه نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است. این در حالی است که روسیه استفاده از پهپادهای ایرانی را در جنگ اوکراین به رغم شواهد گسترده تکذیب میکند.
لیندا توماسگرینفیلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل، در این زمینه خاطرنشان کرد که ایالات متحده در ماه جاری اطلاعات بیشتری را منتشر کرد که نشان میدهد ایران صدها هواپیمای بدون سرنشین، معروف به پهپاد، و همچنین تجهیزاتی را که میتوان در ساخت آنها استفاده کرد، به روسیه ارسال کرده است.
اوکراین و بریتانیا نیز شواهد و مدارک جمعآوری شده توسط ارتش اوکراین از بکارگیری پهپادهای ایرانی توسط روسیه را به سازمان ملل ارائه کردند.
سفیر آمریکا پس از ارائه درخواست خود به شورای امنیت سازمان ملل گفت که این موضوع، مسالهای است که به زندگی و جان مردم اوکراین مرتبط است.
آمریکا، فرانسه، بریتانیا و اوکراین در بیانیه خود گفتهاند، روسیه با نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که در تایید توافق هستهای موسوم به برجام صادر شد، صدها پهپاد مهاجر و شاهد از ایران دریافت کرده و اکنون در حال همکاری با ایران برای تولید این تسلیحات در خاک خود است.
این کشورها تاکید کردهاند: قطعنامه ۲۲۳۱ در سال ۲۰۱۵، همه کشورها را از انتقال اینگونه تسلیحات از ایران بدون تایید قبلی شورای امنیت منع میکند.
آمریکا و متحدانش گفتهاند: «روسیه در هفتههای اخیر از این پهپادها برای حمله به کییف، تخریب زیرساختهای اوکراین، کشتن غیرنظامیان اوکراینی و ایجاد رعب و وحشت استفاده کرده است».
آنها تصریح کردهاند: «سازمان ملل متحد باید به درخواستهای روزافزون جامعه بینالمللی برای بررسی این تخلفات پاسخ دهد.»
واکنش ایران
نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز روز جمعه در واکنش به درخواست آمریکا و کشورهای اروپایی گفت که این اقدام، «یک نمایش سیاسی برای بدنام کردن ایران در جنگ اوکراین است.»
ایران همچنین اضافه کرد، این کشورها «به دنبال تاثیرگذاری بر گزارش دورهای شش ماهه آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت هستند.»
نمایندگی ایران در سازمان ملل تصریح کرد: «از آنجا که آنها نتوانسته بودند، خواسته غیرقانونی خود برای ورود دبیرخانه قطعنامه ۲۲۳۱ به موضوع پهپادها را به دبیرکل تحمیل کنند، از طریق نامه نگاریهای سازماندهی شده و این نوع نمایشهای سیاسی، به دنبال تاثیرگذاری روی گزارش دورهای شش ماهه دبیرکل در اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ هستند.»
این در حالی است کاخ سفید روز جمعه ۱۹ خرداد اسناد تازهای از مشارکت نظامی ایران و روسیه در جنگ با اوکراین منتشر کرد و گفت که مسکو در حال آماده شدن برای تأسیس کارخانه تولید پهپاد در خاک خود با کمک ایران است.
جان کربی٬ هماهنگکنندۀ ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید٬ گفت که روسیه تا ماه مه «صدها پهپاد انتحاری و همچنین تجهیزات تولید پهپاد» را از ایران دریافت کرده است.
همزمان تصاویری در اختیار رسانهها، از جمله رادیو فردا قرار گرفته، که به گفتۀ این مقام ارشد کاخ سفید، مسیر انتقال پهپادهای ایرانی از بندر امیرآباد در ایران را به بندر «مخاچ قلعه» در روسیه نشان میدهد.
گزارشها حاکی است که در طول ماه مه، از ۱۱ اردیبهشت تا دهم خرداد، روسیه با حدود ۲۰۰ فروند پهپاد که به گفتۀ مقامات اوکراینی ساخت ایران و از نوع انتحاری «شاهد ۱۳۶» بودهاند، به اوکراین و از جمله کییف حمله کرده است.