مقام‌های ایرانی یک شهروند چین را که از اقلیت اویغور است، پس از ورود او به فرودگاه تهران به مدت ۲۰ روز بازجویی کرده و سپس او را به چین تحویل داده‌اند.
رادیو آسیای آزاد، در گزارشی تازه، با انتشار این خبر می‌نویسد که این تاجر اویغور، به نام ابوالهاشم تورسون، پس از تحویل به چین، به «جرم» سفر قبلی که به امارات متحده داشته، به ۱۵ سال زندان محکوم شده است.
چین کشورهایی چون امارات متحده عربی را در فهرست «کشورهای حساس» قرار داده و در صورت سفر افراد اقلیت اویغور به این کشورها، از آن به عنوان توجیهی برای بازداشت و حبس آنها در اردوگاه‌های موسوم به «اردوگاه‌های بازآموزی» استفاده می‌کند.
به نوشته رادیو آسیای آزاد، ابوالهاشم تورسون تصمیم داشت تجارت خود در زمینه خرید و فروش ادویه‌جات را به ایران گسترش بدهد و به همین منظور اوایل سال ۲۰۱۸ به ایران سفر کرده بود.
به گفته برادر ابوالهاشم تورسون، او با وجود داشتن گذرنامه چینی و دریافت روادید تجاری، در فرودگاه خمینی تهران بازداشت و به مدت ۲۰ روز بازجویی شد.
پس از مدت‌ها بی‌خبری، ابوالقاسم تورسون، برادر ابوالهاشم، برای دریافت اطلاعات در مورد برادرش به کنسولگری ایران در استانبول رفت، اما مسئولان این کنسولگری دلیلی برای بازداشت و بازگرداندن او به چین ارائه نکردند.
مسئولان کنسولگری ایران در گفت‌وگو با ابوالقاسم تورسون مدعی شده‌اند که «اگر مقامات ایرانی می‌دانستند برادرش مسلمان است او را تحویل چین نمی‌دادند».
کنسولگری ایران در استانبول به درخواست‌های رادیو آسیای آزاد برای اظهار نظر پاسخی نداده است.
ابوالهاشم تورسون که متأهل و دارای یک پسر شش‌ساله است اکنون در زندانی در شهر کاشغر سین‌کیانگ چین به سر می‌برد و بنابر گزارش‌ها خانواده او هنوز موفق به دریافت تأیید رسمی بازداشت یا دلیل دستگیری او نشده‌اند.
دولت آمریکا و چند پژوهشکده و نهاد مدافع حقوق بشر، دولت چین را به نسل‌کشی مسلمانان اویغور در ناحیه سین‌کیانگ متهم کرده و می‌گویند چین با بازداشت صدها هزار اویغور، آنها را به اردوگاه‌های کار اجباری اعزام می‌کند. چین این امر را به‌رغم وجود شواهد گسترده و اسناد متعدد این اتهام را رد می‌کند.
در واکنش به خبر بازگرداندن ابوالهاشم تورسون به چین توسط ایران، محمد تاهتی، مدیر کمیته حقوقی کنگره جهانی اویغورها، ایران را به نقض کنوانسیون‌های بین‌المللی متهم کرد و گفت که کمیته او این پرونده را به سازمان‌های بین‌المللی مربوطه گزارش خواهد کرد.
او به رادیو آسیای آزاد گفت که «ایران از سال ۱۹۵۶ عضو کنوانسیون پیشگیری از نسل‌کشی نژادی بوده و بازگرداندن یکی از افراد اقلیتی که هدف نسل‌کشی است، نقض قوانین بین‌المللی است.»
آقای تاهتی گفت که معتقد است ایران طبق دستور مقامات چینی عمل کرده و با اشاره به مقامات ایرانی و پرونده این تاجر اویغور گفت: «غیرممکن است که آنها نمی‌دانستند او یک اویغور مسلمان است. آنها تحقیقات زیادی انجام دادند، فرم‌های متعددی را پر کردند و اطلاعات زیادی جمع‌آوری کردند.»
جمهوری اسلامی ایران که سیاست خارجی خود را «حمایت از همهٔ مسلمانان و مستضعفان جهان» اعلام کرده، تاکنون در مورد مسئله رفتار حکومت چین با مسلمانان اویغور سکوت کرده است و دولت‌های پیشین ایالات متحده بارها به این تناقض در رفتار جمهوری اسلامی اشاره کرده‌اند.
جمهوری اسلامی ایران تاکنون رویه سکوت در مورد اخبار آزار مسلمانان اویغور در چین را در پیش گرفته بود اما مورد ابوالهاشم تورسون اولین مورد از تحویل یکی از مسلمانان اویغور توسط مقام‌های ایران به چین است.
