روزنامه هنگ‌کنگی «آسیا تایمز» در گزارشی مربوط به احتمال فعالیت نیروهای برون‌مرزی سپاه پاسداران در میانمار می‌نویسد که فرود چندین هواپیمای یک شرکت هوایی تحریم‌شده ایرانی در میانمار، گمانه‌زنی در مورد همکاری نظامی بین دو کشور از جمله احتمال فروش جنگ‌افزار حساس ایرانی به حکومت نظامی میانمار را افزایش داده است.
دیپلمات‌های خارجی مستقر در آسیای جنوب شرقی که ترجیح دادند نام‌شان در این گزارش قید نشود، می‌گویند سفر یک هیئت ایرانی در روز ۲۳ دی به میانمار احتمالاً دومین یا سومین سفر مقام‌های ایرانی پس از کودتای نظامی فوریه سال ۲۰۲۱ در این کشور است.
هر چند ایران با دولت‌هایی نظیر سوریه یا گروه‌های شیعه عراقی، حزب‌الله لبنان و حوثی‌های یمن همکاری نظامی دارد ولی همکاری این کشور با حکومت نظامی میانمار (برمه سابق) که تسلیحات خود را اساساً از چین، روسیه و هند تأمین می‌کند، اثبات نشده است.
احتمال همکاری نظامی سپاه پاسداران با نظامیان میانمار در حالی مطرح می‌شود که ارتشیان میانمار متهم به خشونت گسترده علیه مسلمانان روهینگیا در آن کشور و کشتار وسیع آنان هستند؛ خشونتی که منجر به فرار بیش از ۶۲۰ هزار مسلمان از میانمار به بنگلادش انجامیده است.
شائبه این همکاری همچنین در حالی گزارش می‌شود که رئیس مجلس شورای اسلامی ایران در سال ۲۰۱۷ خواستار تشکیل یک «ائتلاف نظامی بین کشورهای اسلامی» برای مقابله با سرکوب مسلمانان روهینگیا توسط نیروهای مسلح میانمار شده بود.
«آسیا تایمز» در ادامه گزارش خود می‌نویسد که براساس اطلاعات مربوط به ردیابی پروازهای بین‌المللی، روز پنج‌شنبه گذشته یک هواپیمای باربری متعلق به شرکت باربری هوایی «قشم فارس ایر» از مشهد به میانمار پرواز کرده است. این اطلاعات نشان می‌دهد که هواپیمای مزبور فردای آن روز به ایران بازگشته است.
زین مارآئونگ، وزیر خارجه در دولت وحدت ملی میانمار که خود را حکومت مشروع این کشور می‌داند، گفته است: «این دومین باری است که فرود یک هواپیمای ایرانی در میانمار مشاهده می‌شود. گمان می‌رود که محموله آن تجهیزات ارتباطی برای مصارف نظامی بوده است».
او افزوده است که «همکاری‌های نظامی بین حکومت نظامی میانمار و حکومتی نظیر ایران نه فقط از زاویه کمک به جنایات حکومت نظامی بلکه به دلیل امنیت منطقه‌ای و جهانی بسیار نگران‌کننده است».
وزارت خزانه‌داری آمریکا در سال ۲۰۱۹ شرکت هوایی «قشم فارس ایر» را به دلیل حمل جنگ‌افزار نیروی قدس سپاه پاسداران برای گروه‌های مورد حمایت ایران در سوریه تحریم کرد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا در آن زمان گفت که دو هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ این شرکت در سالهای اخیر محموله‌هایی از جمله تسلیحات نیروی قدس را به سوریه منتقل کرده‌اند و هشدار داد که هر فرد حقیقی یا حقوقی که با این شرکت معامله کند هدف تحریم قرار خواهد گرفت.
یک وب‌سایت خبری در میانمار در ماه ژانویه گذشته و پیش از وقوع کودتای نظامی گزارش داد که یک هواپیمای ایرانی در فرودگاه نایپیادو، در نواحی مرکزی میانمار توقف کرده است و محموله آن ممکن است تجهیزات نظامی باشد.
روزنامه «آسیا تایمز» خاطرنشان می‌کند که در رسانه‌های ایرانی هیچ گزارشی در مورد سفر هیئت ایرانی به میانمار نیافته است و نمی‌تواند مأموریت هیئت ایرانی را که هفته گذشته به میانمار سفر کرد، با قطعیت مشخص کند.
اما یک تحلیلگر ایرانی که نخواست نامش در این گزارش قید شود به این روزنامه گفته است افرادی که نام آن‌ها در فهرست مسافران به چشم می‌خورد با نهادهای نظامی و از جمله نیروی قدس سپاه پاسداران مرتبط هستند.
«آسیا تایمز» یادآوری می‌کند که به‌طور مستقل نتوانسته هویت و مأموریت مسافران ایرانی را تأیید کند و با قطعیت نمی‌تواند بگوید محموله‌های ارسالی از سوی ایران به میانمار چه نوع تجهیزات یا سلاح‌هایی هستند.
برخی از منابعی که این روزنامه با آن‌ها گفت‌وگو کرده است حدس می‌زنند که ممکن است ایران برای حکومت نظامی میانمار موشک‌های هدایت‌شونده ارسال کند که باعث نگرانی کشورهای همسایه از جمله تایلند و هند خواهد شد.
حملات دولت نظامی میانمار به مخالفان
دولت کودتاگران نظامی میانمار که در این گزارش به ارتباط احتمالی آن با سپاه پاسداران اشاره شده روز ۱۳ بهمن ۹۹ دولت دموکراتیک در این کشور را در یک کودتا سرنگون کرد و به دوره کوتاه برقراری دموکراسی در این کشور آسیای جنوب شرقی پایان داد.
ارتش میانمار در حملات بزرگ خود به مخالفان و گروه‌های شورشی از جنگنده و بالگرد استفاده می‌کند. برپایه آمارهای گروه‌های مدافع حقوق بشر، از زمان کودتای میانمار تاکنون، حداقل هزار و ۴۰۰ نفر در حملات ارتش و نیروهای امنیتی کشته شده‌اند.
دولت در سایه میانمار، متشکل از رهبران حکومت غیرنظامی که با کودتا برکنار شد، ماه سپتامبر با اعلام راهبردی جدیدی تحت عنوان «جنگ دفاعی مردمی» خواستار مبارزه مسلحانه علیه حکومت نظامی شد.
اتحادیه اروپا خواستار تحریم تسلیحاتی میانمار شده است و مجمع عمومی سازمان ملل نیز سال گذشته با تصویب قطعنامه‌ای که الزام‌آور نیست از تمامی کشورهای جهان خواست از انتقال اسلحه به میانمار جلوگیری کنند.
با این همه، اکثر صاحبنظران معتقدند که حتی در صورت اجرای این قطعنامه فروش جنگ‌افزار به حکومت نظامی میانمار متوقف نخواهد شد. یکی از موانع اصلی تحریم تسلیحاتی همه‌جانبه میانمار مخالفت چین و روسیه، فروشندگان اصلی تسلیحات به میانمار با تصویب چنین قطعنامه‌ای در شورای امنیت است.
در مورد فروش یا تحویل جنگ‌افزار از سوی جمهوری اسلامی ایران به کشورهای دوردست‌تر به تازگی گزارش‌های متعددی در رسانه‌ها منتشر شده است از جمله رئیس منطقه تیگرای در اتیوپی روز ۲۸ آذر، ایران را متهم کرد که با ارائه کمک‌های نظامی و مالی به دولت اتیوپی بحران در این کشور را تشدید کرده است.
