محمد الضیف فرمانده گردان‌های عزالدین قسام، شاخه نظامی گروه افراطی حماس، مغز متفکر و طراح حمله غافلگیرکننده روز شنبه ۱۵ مهر به اسرائیل به شمار می‌آید.
این حمله که جنگی جدید میان حماس و اسرائیل رقم زد، بار دیگر نگاه‌ها را به نقش محوری این فرمانده نظامی حماس که بیش از ۳۰ سال است توانسته از چنگ اسرائیل فرار کند.
آمریکا و اتحادیه اروپا گروه افراطی حماس را که مورد حمایت جمهوری اسلامی است، یک گروه تروریستی می‌دانند.
محمد الضیف، ۶۰ ساله و از اهالی غزه است. او که از سال ۲۰۱۵ در فهرست تروریستی ایالات متحده آمریکا قرار گرفته، بیش از ۳۰ سال است که به عنوان تهدیدی مستقیم علیه امنیت داخلی آمریکا شناخته شده، و به طور حتم از میان برداشتن او یکی از اهداف بزرگ اسرائیل در جنگ جاری است.
محمد الضیف کیست؟
محمد دیاب ابراهیم المصری، معروف به محمد الضیف، سال ۱۹۶۵ میلادی در اردوگاه خان‌یونس در جنوب نوار غزه در خانواده‌ای فلسطینی متولد شد، که از روستای القبیبه واقع در شمال غرب اورشلیم به غزه مهاجرت کرده بود.
او دانش‌آموخته رشته علوم در دانشگاه اسلامی غزه است و از آن هنگام به گروه‌های اسلامگرا گرایش یافت؛ از این رو او به عضویت گروه اخوان‌المسلمین درآمد و از فعالان این گروه اسلامگرا شد. الضیف پس از آن به عضویت گروه حماس در آمد و از برجسته‌ترین فعالان میدانی این گروه شد.
چرا «الضیف»؟
توانایی‌های او در مخفی شدن، عامل زنده ماندنش تا کنون است، تا جایی که آخرین عکس رسمی از او به بیش از ۲۰ سال پیش باز می‌‌گردد.
کلمه «الضیف» در عربی به معنی «مهمان» است. انتخاب این لقب از آن‌جا بود که او بیش از یک شب در یک جا نمی‌ماند و هر شب جای خود را عوض می‌کند.
بازداشت توسط اسرائیل
محمد الضیف در سال ۱۹۸۹ توسط نیروهای اسرائیلی به اتهام فعالیت در دستگاه نظامی وابسته به حماس بازداشت شد. این بازداشت که بدون محاکمه بود ۱۶ ماه به طول انجامید.
خروجش از زندان با آغاز ظهور و بروز شدن گردان‌های عز الدین قسام پس از انجام چند عملیات علیه اهداف اسرائیلی هم‌زمان شد.
او با شماری از فرماندهان القسام به کرانه باختری نقل مکان کرد تا شاخه گردان‌های عزالدین قسام را در این منطقه نیز راه‌اندازی کند.
پس از کشته شدن عماد عقل، از فرماندهان میدانی گردان‌های عزالدین قسام، توسط اسرائیل در سال ۱۹۹۳، محمد از الضیف به عنوان یکی از فرماندهان این گروه شناخته شد. او در آن دوره تعدادی از عملیات را رهبری کرد، از جمله به گروگان گرفتن سرباز اسرائیلی نخشون واکسمن.
پس از کشته شدن یحیی عیاش، یکی دیگر از فرماندهان برجسته گردان‌های عزالدین قسام، در روز پنج ژانویه سال ۱۹۹۶ که به «مهندس مواد منفجره» شهرت داشت، محمد الضیف سلسله‌ای از عملیات انتحاری را طراحی کرد که بیش از ۵۰ کشته اسرائیلی برجای گذاشت.
نیروهای امنیتی تشکیلات خودگردان فلسطینی، ماه می سال ۲۰۰۰، محمد الضیف را دستگیر کردند اما هم‌زمان با انتفاضه دوم فلسطینی‌ها معروف به انتفاضه الاقصی در ماه ژوئیه همان سال موفق به فرار و بازگشت به غزه شد. او در جریان حوادث آن سال عملیات زیادی علیه اسرائیل را طراحی و رهبری کرد.
نفوذ رو به افزایش محمد الضیف در گروه حماس باعث شد که سال ۲۰۰۲ به فرماندهی گردان‌های عزالدین قسام شاخه نظامی این گروه منصوب شود.
نجات از مرگ
محمد الضیف، بارها از عملیات دستگاه‌های اطلاعاتی و ارتش اسرائیل برای کشتنش جان به در برد اما بنا بر گزارش‌ها او در پنج نوبت بسیار به مرگ نزدیک بود؛ در عملیاتی که سال‌های ۲۰۰۱، ۲۰۰۲، ۲۰۰۳، ۲۰۰۶ و ۲۰۱۴ برای کشتنش انجام شد.
مشهورترین تلاش برای کشتن الضیف اواخر سپتامبر ۲۰۰۲ بود. آن هنگام اسرائیل اعتراف کرد که نجات الضیف معجزه‌آسا بود. در آن عملیات هلیکوپترهای اسرائیلی مجموعه‌ای از خودروها را در محله شیخ رضوان در غزه بمباران کردند. ابتدا اسرائیل اعلام کرد که محمد الضیف کشته شد اما پس از آن اعلام خود را تصحیح کرد.
آخرین بار تابستان سال ۲۰۱۴ بود که خانه محل استقرار الضیف در محله شیخ رضوان هدف حمله موشکی قرار گرفت. او در این حمله همسر و فرزند خردسالش را از دست داد. گزارش‌های رسانه‌ای حکایت از آن دارد که این حمله الضیف آسیب مستقیم دید و از آن هنگام توانایی راه رفتن را از دست داده و روی ولیچر می‌نشیند
