این سومین بار بود که در حدود شش ماه گذشته، عربستان سعودی هدف موشک های حوثیهای شیعه قرار گرفت. اقدام اخیر شیعیان حوثی در آستانه ورود جنگ یمن به چهارمین سال خود انجام شد. اینبار آنها ۷ موشک شلیک کردند که برخی از آنها به سمت ریاض به پرواز در آمدند. هدف برخی دیگر نقاط استراتژیک در ۴ شهر جنوبی عربستان بود.
رسانههای نزدیک به حوثیها از صنعا، هدف موشکهای برکانی که به سوی ریاض پرتاب شده بودند را فرودگاه بینالمللی ملک خالد اعلام کردند. آنطور که خبرگزاریها از ریاض مینویسند در پی برخورد ترکشهای موشک حوثیها، یک تبعه مصر جان خود را از دست داده و دو مصری دیگر نیز مجروح شدند.
آنطور که مقامهای سعودی اعلام کردند، همه موشکهای حوثی، رهگیری و پیش از برخورد به هدف در آسمان از بین رفتهاند. ادعایی که همه ناظران حوزه تحقیقات موشکی با آن موافق نیستند و میگویند در موارد پیشین نیز ریاض این ادعا را کرده بود، اما موشک برکان حوثیها به دلیل دو تکه بودنش، به هدف اصابت کرده است.
حسین آرین، تحلیلگر نظامی ساکن بریتانیا این رویکرد برخی از ناظران را اینگونه توضیح میدهد : « عموما عربستان سعودی از نوع پاتریوت PAC2 استفاده میکند. این نوع برای رهگیری موشکهای بالیستیک نوع کوتاه است که بدنه آن سر جنگیاش جدا نشود. یعنی آن موشکی که حوثیها پرتاب میکنند ، یکپارچه به سمت هدف برود. ولی شواهد نشان میدهد که این موشک برکانی را که حوثیها استفاده کردند، حداقل در یک مورد، وقتی موشک به فاز نهایی خود رسیده، یعنی به فاز شیرجه، دو قسمت شده و بخش موتور و هدایت کننده موشک جدا شده و سر جنگی که حاوی مواد منفجره بوده به سمت هدف رفته است و عربستان سعودی نتوانسته آن را از بین ببرد».
حسین آرین،تحلیلگر نظامی مقیم بریتانیا، معتقد است میانجیگری یک طرف سوم، تنها راه خروج از این بحران است و می گوید: « چه برای عربستان سعودی و امارات متحده عربی، و چه برای دیگر بازیگران از جمله آمریکا آشکار شده است که مساله یمن راه حل نظامی ندارد و باید به وسیله گفتگو و از طریق دیپلماسی این مساله حل شود.
حسین آرین میگوید، نوع پاتریوت استفاده شده از سوی عربستان سعودی، میزان کارآمدی این سیستم، و همچنین پایین بودن سطح دقت نظامیان عربستان در استفاده از این سیستم، می تواند، از دلایلی باشد که برخی میگویند، عربستان در رهگیری موشکهای حوثیها موفق نبوده است.
اما چه این موشکهای حوثیها روی آسمان منهدم شده باشند و چه در خاک عربستان فرود آمده و به هدفشان اصابت بکنند، مقامهای ریاض، انگشت اتهام را بیشتر از هر گروهی به سمت تهران میگیرند. ترکی المالکی سخنگوی ائتلاف به رهبری عربستان در جنگ با حوثیها، در واکنش به حمله موشکی شب گذشته، آنها را اقدامی خشونت آمیز و خصمانه خواند که به گفته او توسط حوثیهای مورد حمایت ایران انجام شده و این اقدام به گفته آقای المالکی نشان داد که رژیم ایران به حمایت نظامی خود از این گروه مسلح ادامه می دهد.
جنگ یمن را ناظران این حوزه، جنگی نیابتی میان تهران و ریاض ارزیابی میکنند و از همان ابتدا تهران متهم به تجهیز حوثیهای یمن شد. اما در ماههای اخیر، روند محکوم شدن ایران از سوی کشورهای منطقه و همچنین کشورهای غربی در این زمینه شدت گرفته است.
در روز دوشنبه، یک گروه تحقیقاتی (Conflict Armament Research) نیز اعلام کرد، به شواهدی دست یافته که بمبهای کنار جادهای در یمن، همانند نمونههای ایرانی آن است که در عراق و همچنین توسط حزب الله لبنان استفاده می شده است.
تحلیلگرانی مانند پیتر وزِمن یکی از پژوهشگران ارشد انستیتو بینالمللی پژوهشهای صلح استکهلم (سیپری) که شاید پیشتر، در میزان حمایت ایران از حوثی ها شبهاتی را مطرح میکردند نیز میگویند امروز همه شواهدی که در دست است حاکی از نوعی از حمایت ایران، از شیعیان حوثی است.
آقای وزمن در اینباره میگوید: «اگر به گزارش متخصصان سازمان ملل نگاه کنیم و از جمله تحقیقات این گروه CAR و بقیه ، نشانههای زیادی وجود دارد که برخی از تجهیزات یا قطعات از ایران آمدهاند، چه بقایای سلاحهایی که در داخل یمن پیدا شده و چه مثلا باقی مانده موشکی که پیشتر به سوی عربستان شلیک شده بود. و این قطعات تازه باید از یک جایی آمده باشند. اطلاعاتی که این گروه دارد همه اتهامها را متوجه ایران میکند. میتوان همه اینها را تکذیب و رد کرد و گفت اینها توطئه است اما اگر من امروز از ایران می گویم، بر اساس شواهدی است که در حال حاضر برای من بسیار قانع کننده است که ایران یا کسی در ایران، هر کسی که هست ، این تجهیزات را در اختیار حوثیها قرار میدهد. »
اما جنگ یمن، که با حملات عربستان سعودی برای بیرون راندن حوثیها از صنعای پایتخت و بازگردندان قدرت به عبد ربه منصور هادی آغاز شد، امروز در حالی وارد چهارمین سال خود شده که حدود هشت و نیم میلیون نفر از مردم یمن، در معرض قحطی هستند. قحطی و نابسامانی که سازمان ملل میگوید با پروژههای بشردوستانهای به ارزش ۳۵۰ میلیون دلار، قابل کنترل کردن است. رقمی که این سازمان میگوید در مقابل هزینههای نظامی این جنگ، بسیار ناچیز است.
همچنین در آستانه سالگرد این جنگ، سازمان عفو بینالملل از اقدامات عربستان سعودی و متحدانش انتقاد کرده و گفته است این کشورها میتوانند به اتهام جنایت جنگی به دادگاه آورده شوند. از آن سو نظرسنجی ای در فرانسه از تمایل مردم این کشور به قطع کمک نظامی به عربستان سعودی سخن گفته است. اما این تلاش ها برای جلوگیری از درگیری نظامی، سه سال است که راه به جایی نبرده است.
حسین آرین معتقد است میانجیگری یک طرف سوم، تنها راه خروج از این بحران است و می گوید: « چه برای عربستان سعودی و امارات متحده عربی، و چه برای دیگر بازیگران از جمله آمریکا آشکار شده است که مساله یمن راه حل نظامی ندارد و باید به وسیله گفتگو و از طریق دیپلماسی این مساله حل شود.
این حملاتی را که انصارالله انجام می دهد در واقع برای این است که در آن بعد دیپلماسی دست بالا را داشته باشد. در مقابل عربستان سعودی هم می خواهد برای صحبت با حوثیها این حملات قطع شود و حوثی ها سلاح را بر زمین بگذارند. به باور من حوثی ها این پیش شرط را قبول نخواهند کرد. بهترین راه شاید این باشد که دیپلماسی را کشوری همانند آنچه گزارش شده، مانند عمان، پیش ببرد و بعد این روند را ادامه دهند تا به یک نتیجه برسند».
در طول سه سال گذشته، جنگ یمن بیش از ده هزار کشته بر جا گذاشته و بیش از ۵۳ هزار نفر در این جنگ مجروح شده اند. ۲۲ میلیون تن از مردم یمن، به کمک های بشردوستانه نیاز دارند، و جنگ به بدترین شیوع وبا در تاریخ معاصر دامن زده و بیش از یک میلیون مورد ابتلا به وبا گزارش شده است.