در پی تظاهرات شهروندان علیه جمهوری اسلامی طی «سی و هشتمین جمعه اعتراضی» در شهرهای زاهدان، ایرانشهر، چابهار، سوران، پیشین، راسک، جکیگور و سراوان نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی موج جدید بازداشتهای گسترده جوانان و نوجوانان معترض را در زاهدان و دیگر شهرهای این استان آغاز کردند و همزمان چند تن از روحانیان اهل سنت را نیز در شهر راسک بازداشت و به مکانهای نامعلوم منتقل کردند.
سایت حقوق بشری حال وش شامگاه جمعه گزارش داد که پس از تظاهرات مردمی در سیو هشتمین جمعه اعتراضی «تعداد زیادی از شهروندان بلوچ که شماری از آنها نوجوان هستند در شهرهای زاهدان، راسک و پیشین توسط نیروهای امنیتی» بازداشت شدند.
این سایت حقوق بشری افزود که «نیروهای امنیتی و نظامی با دهها خودرو شخصی که اکثرا سمند سفید رنگ بودند، اقدام به بازداشت بسیاری از شهروندان در خیابانهای مدنی، توحید، خیام و مدرس» در محدوده مصلی و مسجد مکی زاهدان کردند.
همزمان کانال «رصد بلوچستان» که خبرهای اعتراضات در استان سیستان و بلوچستان را پوشش میدهد اقدام به انتشار ویدیوهایی از «یورش نیروهای امنیتی» به مدرسه مفتاح العلوم شهرستان راسک، از مدارس دینی اهل سنت، منتشر کرد.
بنابر این گزارش، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی پس از ورود به مدرسه مفتاح العلوم راسک، اقدام به «تیراندازی و شکستن پنجره دفتر اساتید» این مدرسه دینی کردند و پس از آن «دو تن از اساتید و یک طلبه را با ضرب و جرح» بازداشت کرده و به مکان نامعلومی منتقل کردند.
در تصاویر ویدیویی نیز صدای تیراندازی و نیروهای امنیتی در حالی که تعدادی از اساید و طلاب این مدرسه دینی را بازداشت کرده و در حال انتقال آنها به خارج از مدرسه مفتاح العلوم راسک مشاهده میشود.
این بازداشتها پس از آن انجام شد که مردم زاهدان، ایرانشهر، سراوان، چابهار، سوران، پیشین و راسک روز جمعه دوم تیر ماه اقدام به تظاهرات خیابانی و سردادن شعارهای ضد حکومتی کردند.
معترضان در زاهدان در خیابانهای این شهر به سردادن شعارهایی چون «قسم به خون یاران، ایستادهایم تا پایان» و «مرگ بر خامنهای» پرداختند.
اعتراضات روز جمعه دوم تیر ماه در سیستان و بلوچستان گستردهتر از هفتههای قبل بود و علاوه بر زاهدان، شعارهای مردم علیه جمهوری اسلامی در بسیاری از شهرهای جنوب این استان طنینانداز شد.
این تظاهرات پس از آن برگزار شد که طی هفته گذشته مقامهای مسجد مکی، مسجد اهل سنت زاهدان، اعلام کردند که «یک فرد وابسته به برخی نهادها» در این مسجد به دست نیروهای انتظامات مسجد مکی دستگیر شده است. دفتر امام جمعه اهل سنت زاهدان نیز روز ۲۹ خرداد در بیانیهای، بازداشت این فرد در مسجد مکی را تایید کرد.
سایت حالوش از فرد بازداشت شده به عنوان «همکار سازمان اطلاعات سپاه پاسداران» نام برد و عنوان کرد که او به اقدام برای «ترور» مولوی عبدالحمید اسماعیلزهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان و از رهبران بلندپایه اهل سنت ایران، متهم شده است.
مقامها و رسانههای حکومتی اما در چند روز گذشته بر شدت حملات خود علیه امام جمعه اهل سنت زاهدان افزودهاند و رئیس دادگستری استان سیستان و بلوچستان گفت که اقدام نیروهای انتظامات مسجد مکی در بازداشت این فرد «غیرقانونی» بوده است.
در چنین شرایطی مردم زاهدان در سی و هشتمین جمعه اعتراضی خود بار دیگر پس از نماز جمعه اهل سنت در مسجد مکی که با سخنرانی مولوی عبدالحمید اسماعیلزهی برگزار شد، به تظاهرات خیابانی و سردادن شعار علیه جمهوری اسلامی پرداختند و همزمان مردم معترض در شهرهای چابهار، ایرانشهر، سراوان، پیشین، سوران، و راسک نیز تظاهرات ضد حکومتی برپا کردند.
تظاهرات سی و هشتمین جمعه اعتراضی پس از کشتار نزدیک به یکصد تن از مردم به دست نیروهای حکومتی در جمعه هشتم مهر ماه ۱۴۰۱، مشهور به «جمعه خونین زاهدان» همچنین در حالی برگزار شد که دستگاههای امنیتی جمهوری اسلامی با استقرار گسترده نیرو در مناطق مختلف شهرهای زاهدان، ایرانشهر و چابهار، فضایی به شدت امنیتی در این شهرها ایجاد کرده بودند.
گزارشها و تصاویر منتشر شده نشان میدهد که نیروهای امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی در جریان تظاهرات روز جمعه با مردم معترض در شهرهای ایرانشهر و راسک که شعارهای اعتراضی و از جمله «مرگ بر خامنهای» سر میدادند، درگیر شدند.
گسترش دوباره اعتراضات در شهر زاهدان و دیگر مناطق استان سیستان و بلوچستان در حالی رخداد که این شهر و دیگر شهرهای این استان در شبانه روز گذشته با قطع و اختلال گسترده اینترنت مواجه شدهاند، اقدامی که به نوشته سایت حال وش توسط دستگاههای امنیتی جمهوری اسلامی و با هدف جلوگیری از تظاهرات مردمی و همچنین اختلال در پخش اینترنتی سخنان مولوی عبدالحمید اسماعیلزهی، انجام شد.
در همین حال کانال رصد بلوچستان گزارش داد که اعتراضات در چند شهر تا ساعتهای پایانی شب ادامه داشته و جوانان معترض برخی از جادههای بین شهری از جمله جادههای جنوب سیستان و بلوچستان را مسدود کردند.
جمعی از مردم معترض نیز شامگاه جمعه با آتش زدن لاستیک خودرو اقدام به مسدود کردن ورودی شهرستان سراوان کردند. این اقدام معترضان در سراوان، در حمایت از اعتراض مردمی دیگر شهرهای سیستان و بلوچستان انجام شد.
استان سیستان و بلوچستان و به ویژه شهر زاهدان از هشتم مهر ماه که پس از نماز جمعه اهل سنت و با شلیک مستقیم نیروهای امنیتی نزدیک به یکصد تن از مردم در «جمعه خونین» کشته شدند صحنه اعتراضات مداوم در روزهای جمعه بوده که به «جمعههای اعتراضی» شهرت یافته است.
دستگاههای امنیتی جمهوری اسلامی با وجود بازداشتهای گسترده و صدور احکام سنگین زندان و اعدام در مورد شماری از معترضان، در سرکوب جمعههای اعتراضی زاهدان ناکام مانده و اکنون در نهمین ماه پس از آغاز اعتراضات بار دیگر جمعههای اعتراضی در دیگر شهرهای این استان نیز برپا شده است.