محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران به اتحادیه اروپا هشدار داد که نمی‌تواند از مسیرهایی که در برجام برای مقابله با نقض این توافق تعیین شده، «علیه ایران استفاده کند».
به گزارش ایسنا او که به مسکو سفر کرده است، روز دوشنبه هشتم دی‌ماه در نشست خبری با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه گفت: «بهتر است کشورها به جای اینکه دنبال برجام باشند، دنبال اجرای تعهداتشان در این توافق باشند».
به نظر می‌رسد این هشدار ظریف در واکنش به احتمال استفاده کشورهای اروپایی از مکانیسم ماشه است.
سه کشور اروپایی امضاکننده برجام با هدف مجبور کردن ایران به اجرای تمام تعهدات هسته‌ای خود و مقابله با عدول این کشور از اجرای برخی تعهدات خود، هشدارهایی درباره فعال‌شدن مکانیسم ماشه داده بودند.
براساس «مکانیسم ماشه» که در بند ۳۷ برجام آمده در صورت اختلاف و نقض پایبندی به توافق، توسط امضاکنندگان این توافق کمیسیون مشترک تشکیل می‌شود. چنانچه در این کمیسیون اختلاف حل و فصل نشود، موضوع به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد.
در صورتی که شورای امنیت سازمان ملل ظرف ۳۰ روز به تعلیق تحریم‌ها رای ندهد، تحریم‌ها در چارچوب قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت خود به خود به اجرا گذاشته خواهند شد.
محمدجواد ظریف اما گفته است «اروپایی‌ها بسیاری از تعهداتشان را در چارچوب برجام یا تعهداتی که بعد از خروج آمریکا رسما به آن پیوستند رد کردند» و جمهوری اسلامی نمی‌تواند بپذیرد «توافق یک طرفه اجرا شود یا فقط ایران، روسیه و چین آن را اجرا کند».
حکومت ایران می‌گوید اقداماتی که در عدول از تعهدات هسته‌ای خود انجام داده، بازگشت‌پذیر هستند و اگر اروپایی‌ها به وعده‌های خودشان عمل کنند، ایران دوباره به تعهدات هسته‌ای خود باز می‌گردد.
مهم‌ترین انتظار مقام‌های حکومت ایران از کشورهای اروپایی، فراهم شدن امکان فروش نفت و دریافت پول آن است.
سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز در جریان نشست خبری به همراه همتای ایرانی خود گفت اقدامات آمریکا در زمینه برجام بسیار غیرسازنده است.
او همچنین گفت که در ماه‌های آینده به دعوت ایران راهی تهران می‌شود تا در زمینه همکاری‌های دوجانبه گفت‌وگو کند.
وزیران خارجه روسیه و ایران، همچنین کشورهای اروپایی را متهم کردند که برای حفظ برجام به میزان کافی تلاش نکرده‌اند.
رزمایش‌های مشترک
وزیر خارجه ایران همچنین در بخش دیگری از این نشست خبری رزمایش مشترک ایران، روسیه و چین «نشان‌دهنده همکاری و تلاش ما برای صلح» دانست.
او گفت ایران و روسیه رویکرد و طرح‌های مشترکی برای صلح در منطقه خاورمیانه دارند.
بنا بر اعلام وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، محمد جواد ظریف پس از مسکو راهی پکن خواهد شد و با مقام‌های چین دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد.
علاوه بر ابراز رضایت ظریف از مانور مشترک ایران، چین و روسیه، حسین خانزادی، فرمانده نیروی دریایی ارتش ایران هم گفته است این رزمایش هر سال تکرار می‌شود.
او گفت جمهوری اسلامی ایران در حال برنامه‌ریزی برای انجام یک رزمایش مشابه در سال آینده در دریای خزر با «مشارکت کشورهای منطقه خزر» است.
