محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، با انتقاد از «کندی» اقدامات کشورهای اروپایی برای کمک به تجارت با ایران، هشدار داد که بدون بهره بردن ایران از «عواید اقتصادی» برجام، «تداوم وضعیت» موجود ممکن نیست.
آقای ظریف پس از دیدار با جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا، در روز دوشنبه در گفت‌و‌گو با روزنامه بریتانیایی گاردین گفت که ایران «از سرعت کند اتحادیه اروپا برای کمک به شرکت‌های اروپایی مایل به ادامه تجارت با ایران، مایوس شده است».
وی از این که اروپا در این زمینه «تعهد سیاسی» داده، اما تاکنون در زمینه «عملیاتی کردن این تعهدات، خیلی کند رفتار کرده» اظهار تاسف کرد.
سازوکار اتحادیه اروپا که «ابزار برای هدفی ویژه» (اس‌پی‌وی) نام دارد، برای پیش‌دستی نسبت به تحریم‌های آمریکا علیه بانک‌هایی است که به نقل و انتقال پول صادرات نفت ایران می‌پردازند.
با این حال منابع آگاه در اتحادیه اروپا به رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی گفته‌اند که هیچ یک از کشورهای ۲۸ گانه عضو اتحادیه اروپا حاضر به میزبانی این سازوکار ویژه نیستند.
عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران نیز در بیان دلایل تاخیر راه‌اندازی سازوکار ویژه مالی اروپا و عملیاتی شدن آن، به سیطره دلار و سیستم مالی آمریکا بر نهادهای اروپایی و پیچیدگی‌های این سازوکار اشاره کرده بود.
خبرگزاری خانه ملت، وابسته به مجلس ایران،نیز از قول وزیر خارجه گفت: «اروپایی‌ها می‌دانند بدون تامین عواید اقتصادی برجام امکان تداوم وضعیت وجود ندارد» و برای مشخص کردن کشور میزبان کانال مالی ایران و اروپا با «چالش» مواجه هستند.
وی با اشاره به ادامه گفت‌و‌گوها در اروپا و میان ایران و اروپا در این زمینه، رد شدن پیشنهاد میزبانی این سازوکار مالی ویژه از سوی برخی کشورهای اروپایی را تائید کرده و هشدار داد که ایران همواره اعلام کرده در مورد برجام «انتخاب‌های متعددی دارد؛ از این رو انتخاب‌های‌مان بر اساس منافع ملی و بر اساس سازوکاری که در کشور تعریف شده اتخاذ می‌شود.»
ظریف همچنین گفت که تصمیم و زمان اعلام آن را «مقامات کشورمان با توجه به آخرین وضعیت‌ها مشخص خواهند کرد».
پیشتر نیز رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در واکنش به رد میزبانی کانال مالی اروپا از سوی اتریش، از «تعلل» اروپایی‌ها در همکاری «عملی» با ایران در زمینه تحریم‌ها انتقاد کرده بود.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه مناسبات ایران و اروپا را مناسبات «همواره لوکسی» توصیف کرد که «در عمل اثری عملی برای مقابله با تحریم‌های ایران نداشته است».
دیپلمات‌های غربی گفته بودند که سازوکار ویژه اروپایی‌ها از روز چهارم نوامبر، برابر با ۱۳ آبان، «به طور نمادین» آغاز به کار خواهد کرد اما پیش‌بینی کرده بودند که عملیاتی و اجرایی شدن این سازوکار تا اوایل زمستان امسال طول بکشد.
