مجله علمی "ژورنال بین المللی سرطان" از کار پژوهشی بزرگ دانشمندان ايرانی در منطقه اردبيل خبر می دهد. اين گزارش توسط دکتر عليرضا سجادی و دکتر رضا ملک زاده از بيمارستان شريعتی تهران، دکتر معصومه علی محمديان از دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه تهران و چند تن ديگر از پزشکان ايرانی تهيه شده است.
نتايج اين مطالعه بالینی نشان می دهد که چهل و دو درصد موارد همه سرطان ها در منطقه اردبيل، سرطان بخش های بالايی دستگاه هاضمه است که سرطان معده با سی و يک درصد، معمول ترين نوع سرطان در اين منطقه به شمار می رود.
بدیين ترتيب منطقه اردبيل يکی از بالاترين آمار سرطان معده در جهان را دارد. تحقيقات اين تيم پژوهشی همچنين نشان می دهد که نوع سرطان های اين منطقه، طی سی سال گذشته بطور چشمگيری افزایش یافته است.
میزان سرطان معده در اين مدت در اردبيل دو برابر شده در حاليکه در همين مدت، میزان سرطان مری در اين منطقه به يک هفتم ميزان سی سال پيش رسيده است. بنا بر ارزيابی اين پژوهشگران، بخشی از این تفاوت می تواند ناشی از اين واقعيت باشد که سی سال پيش، بيشتر موارد سرطان مری، نه بر اساس شواهد بافت شناسی، بلکه بر اساس علائم بالينی تشخيص داده می شدند، در حاليکه اکنون تکنولوژی تشخيص اين بيماری از جمله شيوه اندسکوپی در ايران پيشرفت زيادی کرده است.
عامل مهم ديگر، می تواند تفاوت در شيوه زندگی کنونی و شیوه سی سال گذشته باشد. گسترش زندگی شهری و عادت های غذايی می تواند عامل مهمی در کاهش سرطان مری و افزايش سرطان معده در اردبيل به حساب بیاید.
بر اساس آمار وزارت بهداشت و درمان، دست کم نيمی از مردم اردبيل دچار اضافه وزن هستند. علاوه بر اين، مطالعات نشان می دهد که نود درصد مردم در اين منطقه، به ميکرب هليکو باکتر پیلوری Helicobacter pylori مبتلا هستند. این میکرب می تواند باعث ایجاد زخم معده شود. هر دوی اين موارد می توانند عامل افزايش آمار سرطان معده در اين منطقه باشد.
منطقه اردبيل شباهت جغرافيايی قابل توجهی با ديگر مناطق تمرکز سرطان معده در جهان از جمله مناطقی در شيلی، ژاپن و کستاريکا دارد و آن وجود کوههای آتشفشانی ست. اين دانشمندان معتقدند که خاکهای آتشفشانی حاوی ترکيبات نيتروژنی در اطراف قله سبلان می تواند از جمله عوامل محيطی باشد که به شيوع سرطان معده در اين منطقه کمک می کند.
از ديگر نتايج جالب اين مطالعه علمی اين است که استان اردبيل کمترين ميزان سرطان رحم در جهان را دارد.
مطالعات دکتر معصومه علی محمديان، دکتر عليرضا سجادی، دکتر رضا ملک زاده و ديگر همکاران آنها، اطلاعات مهمی را برای سياست گزاری درست و ارائه برنامه های آموزشی و پيشگيری کننده جهت جلوگيری از شيوع اين بيماری کشنده در اختيار مسئولين بهداشت عمومی کشور قرار می دهد.
تجربه بسياری از کشورهای پيشرفته نشان می دهد که با شناخت نوع بيماری های رايج محلی و مطالعه عوامل آن، با آموزش بهداشتی و ايجاد تغييرات در عادات غذايی، می توان از بسياری از بيماری ها در مقياس گسترده جلوگيری کرد.