دکتر هوشنگ نهاوندی، استاد اقتصاد، مولف و محقق مقیم فرانسه، که در دوران قبل از انقلاب دانشگاه پهلوی شیراز را بنیانگذاری کرد و مدتها مدیریت آن و همچنین مدیریت دانشگاه تهران را عهده دار بود و قبل از سقوط حکومت سلطنتی در ایران مدتی نیز وزارت علوم و آموزش عالی را برعهده گرفت، در مصاحبه با رادیو فردا می گوید کتاب جدیدی که به زبان فرانسه منتشر ساخته است و ترجمه انگلیسی آن نیز به زودی منتشر می شود، تحت عنوان «ایران، شوک بلندپروازی ها» تاریخچه ای از تمام کوشش هائی است که رجال ایران از بعد از مرگ نادر شاه تا سقوط محمدرضا شاه پهلوی برای نوسازی و تجدید جیات ملی و قدرت پیشین ایران انجام دادند که با ظهور آنچه انقلاب اسلامی نام گرفت، خاتمه یافت. وی می گوید در تدوین این کتاب از مدارک دیپلماتیک، اسناد دولتی و همچنین مطبوعات قدیم ایران بهره برده است و همچنین از خاطرات دست اندرکاران از جمله دوستان مصدق. دکتر هوشنگ نهاوندی، رئیس اسبق دانشگاههای شیراز و تهران، کتاب جدیدی به زبان فرانسه منتشر کرده است با عنوان «ایران، شوک بلندپروازیها» وی در باره این کتاب در مصاحبه با رادیو فردا میگوید این کتاب تاریخچهای است مستند از تمام کوششهائی که برای نوسازی و تجدید حیات ملی و عزت پیشنیه ایران شده است.
علی جم (رادیو فردا، ژنو): کتاب پیشین دکتر نهاوندی، آخرین روزها: پایان سلطنت و درگذشت شاه به چهار زبان ترجمه شد و ترجمه فارسی آن از جمله پرفروشترین کتابهای تاریخ معاصر ایران بعد از انقلاب قرار گرفت. آقای دکتر نهاوندی، در مصاحبه با رادیو فردا در باره کتاب ایران، شوک بلندپروازیها چنین توضیح میدهد:
دکتر هوشنگ نهاوندی (مولف کتاب ایران، شوک بلندپروازیها، ژنو): یک تاریخچهای است مستند از تمام کوششهائی که برای نوسازی و تجدید حیات ملی و قدرت پیشین ایران شده است از زمان مرگ نادر، یعنی از زمانی که ایران هیچ نوع جاه طلبی جغرافیائی نداشت تا پایان زندگی محمدرضا پهلوی و به اصطلاح انقلاب اسلامی. در این کتاب به عباسمیرزا اشاره شده که اولین کسی بودکه در ایران کوشید نوآوری بکند و متاسفانه مرگش اجازه نداد. سپس امیرکبیر که در حقیقت اولین مصلح بزرگ تاریخ ایران است و او هم در اثر ضعف و ناتوانی ناصرالدین شاه و تحریکات سیاستهای خارجی معزول شد و بعد از مدتی به قتل رسید. و ایران در یک دوران طولانی فطرت فرو رفت و متاسفانه انقلاب مشروطیت هم نتوانست به این فطرت تاریخی ایران خاتمه بدهدو سرانجام هنگامی که مملکت داشت مضمحل میشد، رضا خان سردار سپه پدیدار شد و در ظرف مدتی کمتر از بیست سال ایران را از تاریکی قرون وسطی به دنیای امروز رسانید و سپس جنگ جهانی دوم باردیگر ایران را با خطر اضمحلال روبرو کرد و ایران بسیار از این جنگ صدمه دید که تنها کوشش برای تجزیه آذربایجان نبود، بلکه مسائل داخلی هم بود از جمله ظهور حزب توده که تاریخچه بسیار مستند و مفصل آن در این کتاب هست و در این دوران مردان بزرگی مثل فروغی، مثل صبا، مثل مصدق و بسیاری دیگر ایران را نجات دادند، هرکس به نحوی و هر کس در مرحلهای از زمان. یک بایستی کوششهای اینها ذکر بشود ودوم اینکه باید واقعا قدردانی بشود از خدماتی که برای ایران کردند و سپس نوسازی طولانی ایرانی شروع شد تا انقلاب اسلامی. این نوسازی داشت ایران را از عقب افتادگی برای همیشه میآورد بیرون و ایران را در زمره کشورهای صنعتی و پیشرفته در میآورد مثل ژاپن در آسیای جنوب غربی که متاسفانه انقلاب اسلامی به تمام این جاهطلبیها پاسخ گفت.
ع.ج.: شما در این کتاب مطالبی و اسنادی را برای اولین بار در باره تاریخ معاصر ایران مطرح کردهاید. برای این از چه منابعی استفاده کردید؟
دکتر هوشنگ نهاوندی: یک مقدار از این منابع، منابعی است که نویسندگان و مورخان دیگر از آنها به تفصیل استفاده کردهاند و من هم از کار آنها طبیعتا استفاده کردم با ذکر ماخذ و مقدار زیادی از این منابع اسناد ایرانی است یا اسناد دیپلماتیکی است که اخیرا چه در فرانسه، چه در انگلستان و چه در آمریکا به آنها دسترسی پیدا شده ودیگر مدارک قدیمی ایران منجمله به کمک دوستان من توانستم مطبوعات قدیم ایران را از زمان مشروطیت تا امروز به قسمتهای مهمی از آنها دسترسی پیدا کنم مثلا در باره واقعه 5 روزی که دولت در 28 مرداد گذراند، اسناد جالبی برای اولین بار در کتاب ذکر شده از جمله تمام جزئیات دقایق و ساعتهائی که گذشت از موقعی که شاه، مصدق را معزول کرد تا موقعی که مصدق به کاخ باشگاه افسران رفت و با سپهبد زاهدی ملاقات داشت و به اصطلاح تسلیم شد. خاطرات همکاران و همراهان مصدق، از جمله علیاصغر بشیرفرهمند، دکتر عالمی، و به خصوص زندهیاد دکتر غلامحسین صدیقی، خاطراتی که از شادوران احمد نفیسی داشتیم و دیگران، همه را من توانستم استفاده کنم و به خصوص به خاطراتی در این مورد اشاره کردم که مال مخالفان مصدق نبود، بلکه مال دوستان مصدق بود و به این ترتیب کوچکترین تردیدی نمیشود در حسننیت این دوستان داشت.
ع.ج.: دکتر هوشنگ نهاوندی میگوید ترجمه انگلیسی کتاب شوک بلندپروازیها در اوائل پائیز منتشر خواهد شد.