همزمان با اظهارات رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهرتهران و فرماندار شهر ری درباره دفن دوباره جسد منسوب به رضا شاه، برخی گزارشها از بازداشت دو فعال سیاسی و مدنی در نزدیکی حرم عبدالعظیم و محل کشف این جسد حکایت دارد. کامران ایازی و مریم شریعتمداری این بازداشتشدگان هستند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، هدایت الله جمالی پور فرماندار شهر ری روز پنجشنبه ششم اردیبهشت در واکنش به گزارشها درباره پیدا شدن جسد مومیایی منسوب به رضا شاه اعلام کرد که جسدهای قدیمی کشف شده در این شهر «در مکانهای مناسب دفن میشوند».
آقای جمالی پور گفت: «در محدوده ری بهویژه در آرامستانهای آن، گاهی با توجه به تاریخ پرافتخار این شهر، در هنگام گودبرداریها اجساد یا بخشی از اجساد قدیمی پیدا میشوند که این اجساد با رعایت مسائل شرعی در مکانهای مناسب دفن میشوند».
آقای جمالی پور توضیحات بیشتری درباره این جسد و مکان دفن احتمالی نداده است.
در همین حال محمدجواد حق شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران، براساس شنیدههای «غیر موثق» اعلام کرد که جسد پیدا شده دوباره دفن شده است.
پیش از این نیز وبسایت «روزآروز» از قول یک منبع محلی خبر داده بود که «پس از خروج مومیایی از محفظه بتنی، آن را در یک محفظه فلزی قرار داده و در همان محدوده حرم حضرت عبدالعظیم مجددا دفن کردهاند».
کشف جسد منسوب به رضا شاه بازتاب گستردهای درشبکههای اجتماعی داشته است. از سویی برخی از وبسایتها از جمله هرانا از «فضای امنیتی» و حضور پرتعداد ماموران نیروی انتظامی در حرم عبدالعظیم حسنی درشهر ری خبر دادهاند. فیلمهایی نیز در فضای مجازی دراین باره منتشر شده است.
وبسایت همچنین هرانا خبر داد که کامران ایازی، فعال مدنی و زندانی سابق سیاسی، روز چهارشنبه پنجم اردیبهشت، پس از حضور در نزدیکی محل کشف جسد منسوب به رضا شده بازداشت شده است.
توئیتر کمپین حقوق بشر در ایران نیز به نقل از نسرین ستوده خبر داد که مریم شریعتمداری، موکل وی که به شهر ری رفته بود «با اعمال خشونت» از سوی ماموران بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده است.
مریم شریعتمداری، یکی از معترضان به حجاب اجباری است که پرت شدن او توسط مامور نیروی انتظامی از سکویی که برای اعتراض به حجاب اجباری برروی آن ایستاده بود، بازتاب گستردهای در رسانهها و شبکههای اجتماعی پیدا کرد.
درباره دلیل بازداشت کامران ایازی و مریم شریعتمداری اطلاعاتی منتشر نشده است.
صبح روز سوم اردیبهشت برخی از سایتها از جمله «روزآروز» خبر دادند که در طرح توسعه حرم عبدالظیم حسنی در شهرری یک جسد «مومیایی» کشف شده که احتمال دارد جنازه رضا شاه، موسس سلسله پادشاهی پهلوی، باشد.
با این حال ساعاتی بعد مصطفی آجرلو، مدیرکل روابط عمومی آستان عبدالعظیم حسنی، اعلام کرد که جسد کشف شده «باقی مانده از یک جسد طبیعی است» و «چهره آن قابل تشخیص نیست».
در مقابل اما حسن خلیلآبادی رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر تهران، گفته بود که این جنازه «مومیایی شده» بود و در پی حفاری در قسمت غربی صحن شاهعبدالعظیم حسنی پیدا شده است.
در همین حال رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران اعلام کرد که آستان عبدالعظیم «هیچ اطلاعی رسمی و دقیقی» در اختیار اعضای شورای شهر قرار نداده است.
آقای حق شناس اضافه کرد: «جامعه به شدت منتظر است که در این خصوص اطلاعات دقیق و روشنی دریافت کند. دلیلی ندارد که اگر فرضا ثابت شود این جسد متعلق به رضا شاه است نخواهیم که به جامعه توضیح دهیم».
در همین حال محسن رنانی، استاد اقتصاد در دانشگاههای ایران، در یادداشتی نوشت که پیکر رضاشاه «نه تنها بخشی از تاریخ ایران است، بلکه میتواند به عنوان یک سرمایه نمادین تاریخی، در آینده یک جاذبه جهانی توریستی برای ما ایجاد کند؛ همان کاری که مقبره استالین در روسیه میکند».
شاهزاده رضا پهلوی روز سهشنبه چهارم اردیبهشت در بیانیهای که روی صفحه توئیتر خود منتشر کرد، از حکومت جمهوری اسلامی و «مقامات مسئول» خواسته بود تا برای روشن شدن اذهان عمومی و رفع هرگونه ابهام، امکان دسترسی به پیکر را به پزشکان و کارشناسان علمی مورد اعتماد و تایید خانواده بدهند.
مقبره رضا شاه پس از انقلاب بهمن ۵۷ توسط صادق خلخالی که با حکم آیتالله خمینی به عنوان «حاکم شرع» منصوب شده بود، تخریب شد.
آقای خلخالی در خاطرات خود مدعی شده بود که هنگام تخریب این آرامگاه جنازهای کشف نشد و محمدرضا پهلوی هنگام خروج از ایران جنازه پدرش را با «با خود برده بود». با این حال شاهزاده رضا پهلوی این ادعا را تکذیب کرده است.
صادق خلخالی در خاطرات خود نوشته که تخریب آرامگاه رضاشاه ۲۰ روز طول کشید، و چون ساختمان بسیار محکم بود با گریدر، بولدوزر، جرثقیل و وسایل قوی مکانیکی موفق به تخریب آن نشده و در نهایت از مواد منفجره استفاده کردند.
رضاشاه، بنیانگذار سلسله پهلوی در سال ۱۳۰۴، با حمله نیروهای بریتانیایی و اتحاد جماهیر شوروی به ایران در شهریور ۱۳۲۰ به ناچار از قدرت کنار رفت و به آفریقای جنوبی تبعید شد.
او در مرداد ماه سال ۱۳۲۳ در این کشور درگذشت و پیکرش به قاهره فرستاده شد که پس از مومیایی شدن، برای چند سال به رسم امانت آنجا باقی ماند.
سرانجام در سال ۱۳۲۹ پیکر او به ایران آورده شد و در آستان عبدالعظیم حسنی در شهرری در جنوب تهران دفن شد و سپس بنای یادبودی روی مقبره وی ساخته شد که پس از انقلاب بهمن ۵۷ توسط صادق خلخالی، حاکم شرع، تخریب شد.
اعتراضهای دی ماه پارسال دوباره نام رضا شاه و خانواده پهلوی را به صحنه سیاسی ایران بازگرداند و معترضان شعار میدادند: «رضاشاه روحت شاد»، «چه اشتباهی کردیم که انقلاب کردیم»، «ای شاه ایران، برگرد به ایران» و «ایران که شاه نداره، حساب کتاب نداره».