محمد جواد ظریف، روز یک‌شنبه در مدرسه علامه حلی تهران، گفت: «وظیفه‌ای که اروپایی‌ها و بقیه اعضای برجام دارند این است که شرایط روابط اقتصادی ایران عادی‌سازی شود و اینها باید بگویند تا به حال چقدر این موضوع عادی شده است.»
به گزارش خبرگزاری کار ایران، ایلنا، آقای ظریف افزود: «در برجام اقدام مهم نیست بلکه نتیجه مهم است. اینکه گفته شود ما تلاش کردیم و نشد، خُب ما هم می‌توانیم از این به بعد تلاش کنیم و نشود.»
این انتقادات وزیر خارجه ایران در حالی ابراز می‌شود که همتای آلمانی او، هایکو ماس، در تلاش برای کاهش تنش بین ایران و آمریکا روز شنبه وارد عراق شده و قرار است روز دوشنبه برای «نجات برجام» به ایران سفر کند.
با این حال آقای ظریف در ادامه گفت: «اروپایی‌ها در موقعیتی نیستند که از ایران حتی در حوزه‌هایی که به برجام ربطی ندارد، انتقاد کنند.»
وی در این باره توضیح داد که «برخی کشورها مثل آلمان فروش تسلیحات به عربستان برای بمباران مردم یمن را متوقف کردند اما در مجموع غرب به رژیم‌های خودکامه اجازه می‌دهد که جنایت انجام دهند.»
وزیر خارجه ایران تأکید کرد: «در برجام اقدام مهم نیست بلکه نتیجه مهم است.»
بریتانیا، فرانسه و آلمان که همراه با ایالات متحده، چین و روسیه در سال ۲۰۱۵ توافق هسته‌ای با ایران را امضا کردند، علی‌رغم خروج آمریکا از این توافق بر حفظ آن اصرار دارند و می‌خواهند که با باز گذاشتن راه‌های تجارت با تهران، مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای شوند.
سه قدرت اروپایی در این راستا تلاش می‌کنند سازوکاری موسوم به اینس‌تکس را برای تجارت با ایران راه‌اندازی کنند که امکان فروش کالاهای اساسی مانند غذا و دارو را فراهم می‌آورد. اما این سازوکار هنوز اجرایی نشده است و این امر انتقادهای فزاینده مقام‌های ایرانی را در پی داشته است.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، به تازگی با ذکر این که «اروپایی‌ها فقط به برجام آویزان شده‌اند و اقدامی برای حفظ آن نمی‌کنند» گفت که بعید است اروپایی‌ها اینس‌تکس را هم اجرایی کنند.
ایران به اروپا ۶۰ روز فرصت داده تا در مورد داد و ستد و بازگانی با ایران اقدام کند، یا تهران دست به اقداماتی خواهد زد. دولت‌های اروپایی از مهلت ۶۰ روزه مطرح‌شده انتقاد کرده‌اند.
وزیر خارجه ایران روز یک‌شنبه در مدرسه علامه حلی تهران در ادامه در این باره نیز گفت: «بحث ضرب‌الاجل مطرح نیست بلکه بحث برنامه جمهوری اسلامی ایران است. ما برنامه خود را اعلام کردیم و گفتیم در ۶۰ روز اول این اقدام را انجام می‌دهیم و در ۶۰ روز بعدی اقدامات دیگری انجام خواهیم داد و بعد هم برای اقدامات بعدی تصمیم خواهیم گرفت.»
ظریف تأکید کرد: «لذا بحث ضرب‌الاجل نیست و آنها می‌توانند اگر اقدامی انجام می‌دهند بر اساس وظایف خودشان باشد و ما هم اقدامات خود را یا متوقف می‌کنیم یا به تناسب اقدامات آنها تصمیم‌گیری خواهیم داشت.»
درباره تلاش‌های دیپلماتیک اخیر
وزیر خارجه ایران روز یک‌شنبه همچنین گفت که دیدارهای اخیر با رهبران دیگر کشورها «فرصتی برای جمهوری اسلامی است تا ضمن تبیین سیاست‌های خود، دربارهٔ آینده پیش‌رو و همچنین پیدا کردن راه‌حل برای برخورد با سیاست‌هایی که همه دنیا را هدف قرار داده، تبادل نظر کند».
طی هفته‌های گذشته تنش‌ها بین آمریکا و ایران فزونی گرفت، به‌طوری که برخی گمانه‌زنی‌ها از احتمال وقوع یک درگیری نظامی مطرح شد.
با این حال تلاش‌هایی نیز برای کاستن از این تنش‌ها صورت گرفت. همچنین دیدارهایی بین مقام‌های تهران و دیگر مقام‌ها انجام شده و ادامه دارد؛ از جمله دیدارهای پیش‌رو، سفر نخست‌وزیر ژاپن و وزیر خارجه آلمان به تهران است.
محمد جواد ظریف در ادامه گفت که سفر این دو، و سفر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، به بیشکک و دوشنبه و دیدار با رهبران قرقیزستان و تاجیکستان، در راستای رایزنی‌های تازه صورت گرفته‌است.
منابع: ایلنا و تسنیم. ت. / پ.پ / پ.پ