دولت چین از «همه طرفها» در تنشهای فزاینده در غرب آسیا خواسته خویشتنداری در پی گیرند و از شدت تنشها بکاهند. پکن در عین حال از آمریکا خواسته است به سیاست موسوم به «فشار حداکثری» بر تهران پایان دهد.
وانگ یی، وزیر خارجه که همزمان «مستشار امور ملی» جمهوری خلق چین است، ۲۸ خرداد ماه در واکنش به تازهترین دور تنشها بین تهران و واشینگتن، حملات به نفتکشها در دریای عمان و تصمیم ایالات متحده به افزایش نیروهای نظامی در منطقه، سخن گفتهاست.
وزیر خارجه چین میگوید کشورش «بسیار نگران» بحران فعلی در غرب قاره آسیا است: «ما از همه طرفها میخواهیم خرد پیشه کنند و خویشتندار باشند، دست به اقداماتی که فضا را بحرانیتر میکند نزنند و کاری نکنند که در ِ این جعبه عجایب باز شود».
اشاره دیپلمات ارشد چین به رخدادهاییست که ممکن است در صورت بروز درگیری احتمالی، خارج از پیشبینیها، رخ دهد.
مستشار امور ملی چین از طرف دیگر گفته است واشینگتن «نباید برای حل مسائل مربوط به ایران از حداکثر فشار استفاده کند».
آقای وانگ در عین حال گفته پکن امیدوار است ایران «عجولانه» از توافق اتمی، «برجام»، خارج نشود.
او گفته «امیدواریم ایران در مورد تصمیمگیریهایش با احتیاط عمل کند».
چین و روسیه هر دو پیشتر نیز از ایران خواسته بودند از کاهش تعهدات خود در برجام خودداری کند.
روز دوشنبه بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی، اعلام کرد ایران تا ده روز دیگر از سقف ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده که پیشتر تعیین شده بود، عبور خواهد کرد؛ آنچه با واکنش دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا و دیگر مقامهای جهان روبهرو شد.
بیشتر در این باره: واکنش ترامپ و مقامهای جهانی به دور تازه کاهش تعهدات هستهای ایرانپیش از این در میانه خرداد ماه شی جینپینگ، رئیسجمهوری چین، از شدت گرفتن تنشها در غرب آسیا ابراز نگرانی کرده و خواستار خویشتنداری و گفتوگو شده بود.
چین مهمترین خریدار نفت ایران است. این کشور دومین اقتصاد بزرگ جهان است و انتقال امن نفت از آبراههای جنوب ایران، اهمیت بهسزایی برای آن دارد.
ایالات متحده و برخی از متحدانش، مانند اسرائیل، بریتانیا و عربستان، ایران را متهم به انجام حملات پنجشنبه گذشته به نفتکشهای ژاپنی و نروژی کردهاند. پنتاگون تصاویری را نیز منتشر کرده که میگوید نیروهای سپاه در یک قایق گشتی را نشان میدهد که در حال «جدا کردن یک میل عملنکرده از بدنه» نفتکش ژاپنی هستند.
مقامهای مختلف جمهوری اسلامی اما دستداشتن در حملات را رد کردهاند و آن را «بسیار مشکوک» توصیف کردهاند.
اتحادیه اروپا از سوی دیگر خواستار دریافت اطلاعات بیشتری در مورد رخدادها شدهاست.
دولت دونالد ترامپ، در بهار سال گذشته از توافق اتمی با تهران خارج شد. متحدان اروپایی واشینگتن و نیز برخی سیاستمداران، عمدتا از حزب دمکرات، از این تصمیم انتقاد کردند.
اما ترامپ برجام را «بدترین توافقی که دیده» توصیف کرده و خواستار مذاکره و دستیابی به توافق تازهای با جمهوری اسلامی شدهاست. در همین راستا دولت او کارزار «فشار حداکثری» علیه تهران را در پیش گرفته و قصد دارد فروش نفت، مهمترین منبع درآمد ایران را به صفر برساند.
رهبر جمهوری اسلامی مذاکره با دولت ترامپ را رد کردهاست.