مکارم شیرازی و نوری همدانی ساخت فیلم شمس تبریزی را حرام اعلام کردند

قرار است شهاب حسینی (چپ) نقش شمس و پارسا پیروزفر نقش مولانا را در فیلم سینمایی«مست عشق» بازی کنند

ناصر مکارم شیرازی و حسین نوری همدانی، از مراجع تقلید شیعه در قم، اعلام کردند که ساخت فیلم سینمایی درباره شمس تبریزی به دلیل «ترویج فرقه ضالّه صوفیه جایز نیست و حرام است».

نظر این مراجع تقلید که روز سه‌شنبه، دوم مهر، منتشر شده در پاسخ به سؤال «جمعی از طلاب» بوده است که از این فیلم به‌ عنوان یک «مسئله خطرناک» یاد کرده‌اند و خواستار جلوگیری از ساخت آن شده‌اند.

فیلم سینمایی «مست عشق» پروژه‌ای مشترک میان ایران و ترکیه با موضوع رابطه‌ بین مولانا و شمس است که قرار است حسن فتحی آن را بر اساس فیلمنامه‌ای از فرهاد توحیدی بسازد، اما از ابتدای انتشار اخبار آن با حاشیه‌های متفاوت روبه‌رو شده است.

پس از جنجال اولیه بر سر اشتراک ترکیه در این پروژه که از نظر فرهنگی و تاریخی خود را ذی‌نفع می‌داند و نیز انتخاب بازیگران ترکیه‌ای برای نقش‌های اصلی و سپس اعلام این‌ که شهاب حسینی و پارسا پیروزفر برای بازی در نقش‌های اصلی انتخاب شده‌اند، اکنون پای مراجع تقلید شیعه نیز به این پروژه کشیده شده است.

«جمعی از طلاب» در نامه خود به ناصر مکارم شیرازی از «شمس تبریزی» به‌ عنوان یکی از قطب‌های «صوفیه خبیث» یاد کرده‌اند که «عبارات هتاکانه» او درباره صدیقه، دختر پیامبر اسلام، در «مؤلفات منسوب به او موسوم به مقالات شمس» موجود است. آنان از آقای مکارم شیرازی خواسته‌اند «جهت توقف هرچه سریع‌تر این مسئله خطرناک» اقدام کند.

ناصر مکارم شیرازی در پاسخ، این کار را «سبب ترویج فرقه ضاله صوفیه» عنوان کرده و نوشته است به همین دلیل «شرعاً جایز نیست و باید از آن خودداری کرد».

حسین نوری همدانی نیز در پاسخ به درخواست کوتاه جمعی که خود را از «طلاب و فضلای قم» معرفی کرده‌اند، با بیان این‌ که مولانا و شمس «از اعیان صوفیه» هستند، فرقه صوفیه را «یکی از فرقه‌های ضاله و مضله» معرفی کرده است که «با تشکیلات و قطب‌سازی و مرشدبازی به جنگ اسلام ناب و قرآن و اهل‌بیت» برخاستند. آقای نوری همدانی همچنین اعلام کرده است که ترویج صوفیه «به هر شکل باشد جایز نمی‌باشد و حرام است».

تقابل تشیع با تصوف پیشینه تاریخی دارد، اما پس از تأسیس حکومت شیعی صفوی، این رویارویی، به‌دلیل آن‌ چه فقهای شیعه آن را «پایبند نبودن به آداب و احکام شرع» می‌خوانند، ‌شکل جدی‌تری یافت و تا امروز ادامه داشته است.

برخی فقهای شیعه معتقدند که قرائت اهل تصوف از دین اسلام، به‌خصوص در تعریف جایگاه پیامبر و امامان شیعه، با اعتقادات شیعی همخوانی ندارد، هم‌چنان‌که دنباله برخی گروه‌های صوفی از جمله دروایش گنابادی امروزه نیز با فشارهای سیاسی و جتماعی گسترده‌ای روبه‌رو هستند.

با این حال بخش قابل‌توجهی از ادبیات منظوم و منثور فارسی تحت تأثیر تصوف و آموزه‌های آن پدید آمده‌ یا آفرینندگان آن اهل تصوف بوده‌اند.

مخالفت‌های دیگری نیز از ناحیه برخی ادب‌شناسان و اهل فرهنگ به این پروژه، به‌خصوص با توجه به مشترک بودن آن میان ترکیه و ایران و احتمال «خطاهای تاریخی و استنادی»، بروز یافته؛ اما مخالفت مراجع تقلید شیعه، به‌خصوص مراجعی چون ناصر مکارم شیرازی و حسین نوری همدانی که از مراجع نزدیک به حکومت به شمار می‌آیند، می‌تواند سرنوشت این فیلم سینمایی را با دردسر و ابهام مواجه کند.