ماجرای همایون شجریان و ایران‌مال چیست؟

عکسی از حضور همایون شجریان و علیرضا قربانی در کتابخانه ایران‌مال (عکس از کامیار مینوکده)

در پی واکنش‌های انتقادی به انتشار یک ویدئو و عکس‌هایی از همایون شجریان و علیرضا قربانی که در مجتمع بحث‌انگیز «ایران‌مال» گرفته شده، همایون شجریان روز جمعه، سوم آبان، در یادداشتی ضمن اشاره به بازدید روزانه هزاران نفر از این مجتمع گفت اگر ایران‌مال تخلفات گسترده دارد، «چرا تعطیلش نمی‌کنند تا مردم و هنرمندشان تکلیف خود را بدانند؟»

به‌گفته همایون شجریان، حضور او و علیرضا قربانی در این مجتمع «برای تهیه عکس و مصاحبه و تصاویر مرتبط با مراسم رونمایی» آلبومی است با عنوان «افسانه چشم‌هایت» که در آن نخستین بار این دو خواننده کنار هم قرار گرفته‌اند.

«ایران‌مال» مرکز تجاری بسیاربزرگ لوکسی است در منطقه ۲۲ تهران متعلق به علی انصاری که گفته می‌شود روابط نزدیکی با مقامات سیاسی از همه طیف‌ها دارد و بحث‌های بسیاری درباره تخلفات و فساد مالی او مطرح است؛ ازجمله استفاده از منابع بانک «آینده» برای ساخت این مجتمع و «تخلف ده‌ها هزارمتری» که محمدجواد شیرازی، رئیس پیشین سازمان بازرسی شهرداری تهران، اوایل سال گذشته بارها مطرح کرد و به فاصله اندکی از مسئولیت خود برکنار شد.

بیشتر در این باره: همه جنجال‌های «ایران‌مال» و علی انصاری

آلبوم موسیقی «افسانه چشم‌هایت» نخستین آلبوم مشترک همایون شجریان و علیرضا قربانی، از پرطرفدارترین خوانندگان موسیقی کلاسیک ایرانی، است که با آهنگسازی مهیار علیزاده، پس از یک سال کار، قرار است تا کمتر از یک ماه دیگر منتشر شود، اما انتشار ویدئویی تبیلغاتی حاوی عکس‌های پشت صحنه ویدئویی که در فضاهای داخلی «ایران‌مال» ساخته شده و در پایان ویدئو علیرضا قربانی وعده انتشار آلبوم را می‌دهد، ابتدا با برخی واکنش‌های انتقادی در شبکه‌های اجتماعی مواجه شد تا این‌که روزنامه جوان، وابسته به سپاه، با انتشار یادداشتی خطاب به همایون شجریان نوشت «برای ایران بخوانید، نه ایران‌مال».

این روزنامه در یادداشت خود، با وصف همایون شجریان با عبارت «نخبه هنری و چکیده موسیقی ایران»، بدون هیچ اشاره‌ای به حاشیه‌های بسیار در مورد تخلفات علی انصاری، صاحب ایران‌مال، از این مرکز خرید به‌عنوان نماد «ابتذال سرمایه و انفعال اخلاق و سمبل مصرف‌گرایی» یاد کرد و خطاب به همایون شجریان نوشت: «چگونه غزل‌های عارفانه تاریخ معرفتی ایران‌زمین یا ترانه‌های عاشقانه شاعران معاصر را در در یک مال می‌خوانید؟»

همایون شجریان در یادداشتی که در اینستاگرامش منتشر کرد، «اجرا»ی موسیقی در ایران‌مال را دروغ خواند و نوشت: «تا عکسی از همایون در کتابخانه دیده شد آتش خشم شعله زد! اخبار کذب جان گرفتند که آهنگ مشترک در مال اجرا کرده‌ایم. کاش تصاویر این اجرا را هم می‌گذاشتید!»

او دلیل حضورش همراه با علیرضا قربانی در کتابخانه این مرکز خرید را «گرفتن چند عکس و مصاحبه همراه با تصاویر مرتبط با آیین رونمایی» آلبوم عنوان کرد و توضیح داد که انتخاب این مکان «تنها به دلیل خاص بودن طراحی کتابخانه و دالانی با معماری ایران» پیشنهاد مدیر هنری‌شان بوده است.

همایون شجریان همچنین در واکنش به برخی انتقادهای دیگر، به‌خصوص در شبکه‌های مجازی که از ورود «پول کثیف» به عرصه هنر می‌گویند و نارضایتی‌شان را از حضور او در این مرکز را طرح پرسش «به چه قیمتی» ابراز می‌کنند، نوشت: «شنیده‌ها حاکی از تخلفات گسترده است؟ چرا دایر است پس چنین جایی؟! چرا تعطیلش نمی‌کنند تا مردم و هنرمندشان تکلیف خود را بدانند؟»

در عین حال او انتقادها به خود را «تخریب از سر حسادت و تعصب کور» خواند، و «به مثال قداره‌کشان و قمه‌کشان» آنان را قلم‌کشانی نامید که «به قصد تخریب وارد عمل شده‌اند.

همایون شجریان همچنین با یادآوری پیشنهاد و پی‌گیریِ سال گذشته‌اش برای اجرای رایگان خیابانی برای مردم که، علی‌رغم استقبال اولیه شهرداری تهران و وزارت ارشاد با آن، عاقبت با آن موافقت نشد، نوشت: «من فراتر از این مردم نیستم و هرجا آنان می‌توانند حضور داشته باشند، چنانچه لازم باشد، من هم خواهم بود. چه آنجا کاخ سعدآباد و کنسرت سی باشد چه کتابخانه‌ای در یک مرکز خرید عمومی و چه سالن مجلل اسپیناس، چه فرهنگسرای بهمن که در رکاب پدر و گروه آوا افتتاح شد، چه کنسرت در خیابان و ته ناکجاآباد که آرزوی من است.»

شهرتِ بیشترِ همایون شجریان نسبت به علیرضا قربانی، سبب شده است تیغ انتقادها فقط متوجه او باشد. البته بخشی از این شهرت متوجه نام محمدرضا شجریان است و بخش دیگرش به آثار خودش برمی‌گردد که عامه مردم ارتباط بیشتری با آن برقرار می‌کنند.

به‌گفته کارشناسان بازار موسیقی، انتشار این آلبوم، به‌دلیل نخستین همکاری این دو خواننده محبوب و پرطرفدار، احتمالاً با موفقیت بسیار در فروش مواجه خواهد.