در پی اعلام قبلی دولت اردوغان مبنی بر تغییر کاربری ایاصوفیه از موزه به مسجد که با واکنشهای گسترده داخلی و خارجی مواجه شد، قرار است روز پنجشنبه، ۱۲ تیر، شورای دولتی ترکیه در این باره اعلام نظر کند.
به گزارش رسانههای ترکیه، نزدیک به یک ماه پیش، رجب طیب اردوغان که در چند سال اخیر پیگیر تبدیل این موزه تاریخی به مسجد است، گفته بود: «فقط ملت دیندار ما میتواند در مورد آن تصمیم بگیرد.»
این موضع آقای اردوغان در واکنش به موضع یونان تلقی شد که پس از خوانده شدن آیات قرآنی در ایاصوفیه در اواخر ماه مه، این اقدام را «جریحهدار کردن احساسات دینی مسیحیان جهان» توصیف کرده بود.
وزیر امور خارجه یونان به ترکیه هشدار داده بود که به تعهدات بینالمللی خود پایبند بماند و «منافع داخلی و ملی خود را بر محافظت از بناهای مهمی مانند ایاصوفیه که میراث جهانی بشری است، ترجیح ندهد».
رهبر مسیحیان ارتدکس جهان نیز در پیامی خطاب به رجب طیب اردوغان از وی خواسته بود از تصمیمش برای تغییر کاربری مسجد ایاصوفیه منصرف شود و گفته بود این عمارت «مورد احترام مسلمانان و مسیحیان» است.
ایاصوفیه در دوران امپراطوری بیزانس در سال ۵۳۷ میلادی به عنوان کلیسای اسقفی ارتدوکس یونانی ساخته شد. عثمانیها در سال ۱۴۵۳ استانبول را فتح و کلیسای ایاصوفیه را به مسجد تبدیل کردند. سرانجام، در سال ۱۹۳۵، پس از اعلام جمهوری سکولار توسط آتاترک در ترکیه، دولت این بنای تاریخی را به موزه تبدیل کرد.
در دو دهه گذشته بحث تغییر کاربری ایاصوفیه از موزه به مسجدی برای انجام عبادت مطرح شده، اما این نخستین بار است که این بحث با حمایت دولت اردوغان به مرحله تصمیمگیری در شورای دولتی ترکیه رسیده است.
شورای دولتی مرجع نهایی رسیدگی به احکام محاکم اداری در ترکیه است.
مخالفان این تصمیم که اغلب در جناحهای سیاسی مقابل اردوغان قرار دارند، این اقدام او را «رفتاری پوپولیستی، تلاش برای انحراف افکار عمومی از مشکلات اقتصادی، و از بین بردن یکی از نمادهای سکولاریسم در جمهوری ترکیه» توصیف کردهاند.