سازمان یونسکو روز پنج‌شنبه، ۱۹ تیر، اعلام کرد هرگونه تغییر کاربری موزه ایاصوفیه در استانبول باید به اطلاع این سازمان برسد تا در صورت لزوم در کمیته میراث جهانی این سازمان بررسی شود.
در همین حال، دو مقام دولتی ترکیه که به نام‌شان اشاره نشده به خبرگزاری رویترز گفته‌اند امروز، جمعه، یک هفته زودتر از آن‌چه قبلاً اعلام شده بود، دیوان عالی اداری ترکیه به تغییر کاربری ایاصوفیه از موزه به مسجد رای خواهد داد.
بنای ۱۵۰۰ ساله ایاصوفیه در سازمان یونسکو به عنوان میراث جهانی ثبت شده و مورد احترام مسیحیان و مسلمان است.
با این حال رجب طیب اردوغان در کارزار انتخاباتی پارسال قول داده بود این بنا را که بیش از ۸۵ سال است به صورت موزه درآمده، تبدیل به مسجد کند.
ایاصوفیه در دوران امپراطوری بیزانس در سال ۵۳۷ میلادی به عنوان کلیسای اسقفی ارتدوکس یونانی ساخته شد. عثمانی‌ها در سال ۱۴۵۳ استانبول را فتح و کلیسای ایاصوفیه را به مسجد تبدیل کردند. سرانجام، پس از اعلام جمهوری سکولار توسط کمال آتاترک در ترکیه، دولت در سال ۱۹۳۴ این بنای تاریخی را به موزه تبدیل کرد.
در دو دهه گذشته بحث تغییر کاربری ایاصوفیه از موزه به مسجدی برای انجام عبادت چندین بار مطرح شده، اما این نخستین بار است که این بحث با حمایت دولت اردوغان به مرحله تصمیم‌گیری در دیوان عالی اداری ترکیه رسیده است.
دیوان عالی اداری ترکیه مرجع نهایی رسیدگی به احکام محاکم اداری در این کشور است.
این اقدام دولت اردوغان با مخالفت‌های داخلی و خارجی گسترده همراه بوده و سازمان یونسکو نیز اعلام کرده نگرانی‌های خود در این باره را طی چندین نامه به مقامات ترکیه ابراز کرده، اما تاکنون جوابی نگرفته است.
یونسکو مصرانه از دولت ترکیه خواسته است که با توجه به ارزش جهانی ایاصوفیه، پیش از هرگونه تصمیم‌گیری درباره تغییر کاربری آن، با این سازمان مذاکره کند.
مخالفان داخلی تصمیم اردوغان که اغلب در جناح‌های سیاسی مقابل او قرار دارند، این اقدام او را «رفتاری پوپولیستی، تلاش برای انحراف افکار عمومی از مشکلات اقتصادی، و از بین بردن یکی از نمادهای سکولاریسم در جمهوری ترکیه» توصیف کرده‌اند.