هفتاد و هفتمین دوره جشنواره جهانی فیلم ونیز، چهارشنبهشب (دوازدهم شهریور) افتتاح شد، در حالی که به نظر می رسید این جشنواره هم با شیوع مجدد کرونا در اروپا، مانند تمامی جشنوارههای فیلم از ماه مارس تاکنون، از جشنواره کن گرفته تا لوکارنو و کارلووی واری، به شکل معمول برگزار نشود.
اما بهرغم قوانین سختگیرانهٔ ورود به ایتالیا از کشورهای غیراروپایی و قانون چهارده روز قرنطینه، جشنواره ونیز موفق شده مهمانهایی خارج از اروپا هم داشته باشد و قرار است فیلمسازان ایرانی هم در این جشنواره حضور یابند.
در شرایطی که ورود کسانی که تب داشته باشند، به محوطه جشنواره در جزیره لیدو ممنوع شده و زدن ماسک در محوطه و حتی به هنگام تماشای فیلم اجباری است، جشنواره ونیز عجیبترین افتتاحیه تاریخش را برگزار کرد، در حالی که نیمی از سالا گرانده (تالار اصلی جشنواره) به دلیل فاصلهگذاری فیزیکی بهدلیل کرونا خالی بود.
در نمایش تمامی فیلمها نیز صندلی کنار هر تماشاگر خالی است و به این ترتیب تمام تالارهای نمایش فقط نیمی از ظرفیت معمول خود جا دارند. به همین دلیل جشنواره ونیز بر تعداد نمایش هر فیلم افزوده تا همه به راحتی بتوانند فیلم مورد نظر خود را تماشا کنند، در عین حال که تعداد شرکتکنندگان، بهویژه شرکتکنندگان خارجی، بهمراتب کمتر از سالهای قبل است.
کیت بلانشت، رئیس هیئت داوران امسال، از تلاش شخصی آلبرتو باربرا، مدیر جشنواره، برای برگزاری جشنواره در این شرایط تشکر کرد و گفت که این چند ماه نشان داده که ما چقدر به سینما محتاجیم و «به اینکه افراد غریبه با یکدیگر در یک سالن جمع شوند و تجربه مشترکی داشته باشند.»
هشت جشنواره بزرگ سینمایی اروپا، از جمله کن، برلین و لوکارنو، نیز در بیانیهای مشترک که توسط برخی دبیران این جشنوارهها در افتتاحیه قرائت شد، به ارزشهای سینما و لزوم تداوم جشنوارههای سینمایی برای رونق بخشیدن به صنعت سینما تأکید کردند.
تیلدا سوئینتون، بازیگر برجسته بریتانیایی، جایزه یک عمر فعالیت سینمایی را از دستان کیت بلانشت گرفت و ضمن حرفهایی طبق معمول غریب، ابراز خوشحالی کرد از اینکه ونیز خلوت است و از کشتیهای کروز خبری نیست.
فیلم «پیوندها»، ساخته دانیل لوچتی که در بخش خارج از مسابقه قرار داد، به عنوان فیلم افتتاحیه نمایش داده شد؛ اولین فیلم ایتالیایی که پس از یازده سال جشنواره ونیز را افتتاح کرد.
فیلم شروع جذابی دارد و با بازی دیدنی آلبا روهرواچر، زنی را تصویر میکند که با اعتراف شوهرش روبهرو می شود؛ اینکه او با زنی دیگر همبستر شده است. این سرآغاز داستانی است که طی چهل سال این زوج و سرنوشت آنها و دو فرزندشان را دنبال میکند؛ در حالی که از روایت تاریخی مستقیم پرهیز دارد و به طرز سیالی بین گذشته و حال در نوسان است و هر بار بخشی از داستان را برای تماشاگر بازگو می کند.
این فیلم، بهرغم خوشساختی، از کلیشههای معمول رابطه یک زن و مرد فراتر نمیرود و با آنکه میتواند تماشاگر را با شخصیتهایش همراه کند، در نهایت تلاش فیلمساز برای روایتی متفاوت چندان ماندگار نیست.
هجده فیلم برای دریافت شیر طلایی این جشنواره رقابت خواهند کرد، در حالی که تعداد زیادی از فیلمسازان سرشناس ترجیح دادهاند فیلمهای خود را در این شرایط کرونایی نمایش ندهند و منتظر جشنوارههای سال آینده بمانند.
اما فیلمسازان ایرانی حضور چشمگیری در جشنواره ونیز دارند. پس از چند سال وقفه، سینمای ایران به بخش مسابقه راه یافته و فیلم «خورشید» تازهترین ساخته مجید مجیدی در این بخش نمایش خواهد داشت. اولین نمایش این فیلم روز شنبه پنجم سپتامبر خواهد بود.
چهارمین ساخته شهرام مکری نیز که تاکنون در ایران هم نمایش نداشته، «جنایت بیدقت» نام دارد که در بخش «افقها»، در روز دوشنبه هفتم سپتامبر، برای اولین بار به نمایش درخواهد آمد.
«دشت خاموش» ساخته احمد بهرامی هم در همین بخش، روز پنجشنبه سوم سپتامبر، نمایش داده میشود.
جشنواره جهانی فیلم ونیز تا دوازدهم سپتامبر (بیست و یکم شهریور) ادامه خواهد داشت.