خواستم ریشم را بلند کنم، فرمانده گفت «اینجا که ارتش مسلمانان نیست».
این گفته یکی از مردان ارتش اسرائیل است که روز سهشنبه ۲۳ دی برای درخواست مداخله عالیترین نهاد قانونی اسرائیل در حمایت قانونی از بلند کردن ریش در ارتش راهی اورشلیم شدند.
دعوای ریش در ارتش اسرائیل ظاهراً چنان بالا گرفته که آنها چارهای جز مراجعه به «دیوان عالی عدالت» کشورشان نداشتهاند.
شکوائیه را هفده نظامی بهنمایندگی از صدها همقطار خود به این دیوان ارائه کردهاند. نخست یک چترباز و سپس شانزده سرباز از نیروهای مختلف و نیز یک ستواندوم از امضاکنندگان این شکایتنامهاند.
یونیفورمپوشهای هواخواه ریشِ بلند نوشتهاند که رئیس ستاد کل ارتش «اجازه داشتن» نظامیان مرد برای بلند کردن ریش را به صورت «فلهای» باطل کرده است.
به نظر میرسد از همان نخستین روزهای کار آویو کوخاوی در پست ریاست ستاد ارتش، موضوع شکایت بر سر ریش دوباره از سر گرفته شد.
حالا قضات این نهاد که از سوی طیفی از مردم معمولاً به داشتن دیدگاههای چپ متهم میشوند، باید روی فرمان فرماندهان ارتش کشورشان حکم بدهند؛ حکمی لازمالاجرا. بعد از آن چه خواهد شد، هنوز معلوم نیست.
این دومین بار در دههٔ اخیر است که «پرونده ریش در ارتش» به دیوان عالی اسرائیل رسیده است. پنج سال پیش در زمان ریاست گادی آیزنکوت بر ستاد ارتش، دیوان عالی فرمان او برای سختگیری بر سر ریش را «تعلیق» کرد و ارتش ناچار به تغییراتی در آن فرمان شد. ژنرال آیزنکوت آن زمان زبان به شکایت گشود که با این کار «معافیت» ریش را به صورت «فلهای» به هزاران نظامی دادهاند.
ارتش اسرائیل به نظامیانی که به دلیل مذهبی ریش میگذاشتند خیلی کار نداشت و آنها را مشمول «معافیت» میکرد، اما ظاهراً با روند مذهبیتر شدن جامعه، مذهبیون ریشدار در ارتش نیز بهتدریج بیشتر دیده شدند.
تا وقتی سخن از «معافیت» مذهبیون در میان بود، کار آسان بود؛ مشکل عاشق ریش بودن از وقتی جدیتر شد که غیرمذهبیون هواخواه ریش همین «معافیتها» را درخواست کردند.
پاسخ سکولارها که بهدلایل «شخصی» میخواهند ریش بلند کنند و «ریش» همیشه بخشی از زندگی مردانه آنها بوده و با پوشیدن یونیفورم هم این علاقه تغییری نکرده، به مذاق فرماندهان خوش نیامد، مخصوصاً ژنرال کوخاوی.
این ژنرال از یک سال و نیم پیش فرمان سختگیری در سیاست ریش را صادر کرد و از آن زمان بود که تجدید دوره «معافیت» ریش نهتنها تمدید نشد بلکه فرماندهان واحدها برخی از سربازان را که حاضر به تیغ انداختن به صورت نبودند، تنبیه کردند.
مجازات دامن نظامیان مذهبی را نیز گرفت و «معافیت» برخی از مذهبیون برای بلند کردن ریش هم از آنان گرفته شد. در دلیل آن نیز گفته شد که تحقیقات داخلی این ظن را تقویت کرده که حقیقتاً مذهبی نیستند و مذهب تنها بهانهای برای ریش داشتن بهعنوان علاقه شخصی بوده است.
سروان دوره ذخیره، بر پینتو، هم که این روزها نامش بر سر زبانها افتاده، داوطلب پیشبرد شکایت سربازان در فضای مجازی شده است. او فرمان رئیس ستاد ارتش را «غیرقانونی» و ترویج «فرهنگ دروغ» خوانده است.
یک نظامی ذخیره دیگر نیز به نام گیلعاد که ریش بلند و پریشانش تا نزدیک ناف میرسد، به وای.نت گفته است که «در این لحظه تاریخی» به دیوان عالی رفتیم تا دیگر هیچ سربازی مجبور نشود برای ریشش دروغ بگوید.
در شکایتنامهٔ ریشطلبهای نظامی به دیوان عالی کشورشان داستان رنج و تقیه کردنهای شاکیان ذکر شده تا شاید دل قضات دیوان به رحم آید.
یک سرباز نیروی هوایی «به گوش خودش از فرماندهان شنیده که آنقدر در مورد ریش سختگیری نشان خواهند داد تا در یک روند سه چهار ساله، دیگر خبری از ریش در ارتش نباشد».
یک سرباز نیروی دریایی هم تعریف کرده که چگونه قبل از یک بازدید آویو کوخاوی، فرماندهان «به ما گفتند سریعاً بدوید و در کشتی پنهان شوید».
افرات نخمانی و لیاور شتلاتزر، دو وکیل مدافع که سربازان هواخواه ریش را در شکایت آنها در دیوان عالی کشورشان نمایندگی میکنند، به قضات دیوان گفتهاند که در مقایسه با حدود ۲۰۰ نظامی ارشد، شامل سرهنگتمامها و یا افرادی در دفتر ریاست ستاد کل ارتش که ریش آنها «مجاز» است، سربازان مورد تبعیض ناروا قرار گرفتهاند.
در هر حال تا صدور حکم دیوان عالی از آن صورتهای یکدست و تیغخورده و سبیلتراشیده نظامیان در ارتش اسرائیل خبری نیست و حالا به توصیف سایت وای.نت، چهره ظاهری ارتش بیشتر شبیه یک نیروی شبهنظامی است.