عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه و مذاکره کننده ارشد هستهای ایران، روز سهشنبه ۲۴ فروردین از آغاز غنیسازی ۶۰ درصدی در کشور خبر داد.
غنیسازی ۶۰ درصدی بالاترین درصدی است که ایران تاکنون در برنامه هستهای خود دنبال کرده است.
آقای عراقچی این خبر را در وین و دو روز پس از آن اعلام کرد که سیستم برق تاسیسات غنیسازی نطنز بر اثر حملهای که ادعا میشود از سوی اسرائیل صورت گرفته است، از بین رفت.
او میگوید ایران امروز، سهشنبه، در نامهای به مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد که غنیسازی ۶۰ درصدی را آغاز میکند.
معاون وزیر خارجه ایران افزود: هزار سانتریفوژ دیگر با ۵۰ درصد ظرفیت بیشتر به ماشینهای موجود در نطنز، علاوه بر جایگزینی ماشینهای صدمه دیده، اضافه میشود.
غنیسازی در این سطح قرار است از روز چهارشنبه آغاز شود.
تهران قبلا گفته بود که قصد دارد از اورانیوم با غنای ۶۰ درصد برای سوخت کشتیهای با قدرت هستهای استفاده کند. این در حالی است که ایران کشتی با سوخت هستهای در ناوگان خود ندارد.
کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه پس از خرابکاری در تأسیسات نطنز اعلام کرد که ماشینهای نسل جدید در نطنز نصب و چندین اقدام فنی دیگر نیز ظرف همین هفته اعلام خواهد شد.
نخستین بار، آیتالله علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی چهارم اسفند پارسال گفته بود که «برای پیشران هستهای یا کارهای دیگر ممکن است غنیسازی را به ۶۰ درصد هم برسانیم».
رهبر جمهوری اسلامی تاکید کرده بود که ایران برای کسب تواناییهای هستهای «متناسب با نیازهای کشور مصمم» است «و به همین علت، حد غنیسازی ایران ۲۰ درصد نخواهد بود و تا هرجا که لازم و نیاز کشور باشد اقدام خواهد کرد».
بیشتر در این باره: زاکانی: عمده امکانات غنیسازی از دست رفت، ایران بهشت جاسوسان استاو افزود: «مثلاً برای پیشران هستهای یا کارهای دیگر ممکن است غنیسازی را به ۶۰ درصد هم برسانیم».
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، همان روز در واکنش به سخنان رهبر جمهوری اسلامی گفت که این حرف «شبیه تهدید است».
او سخنان آیتالله خامنهای را «فرضیات و عرضاندام» دانست و گفت: «ما قصد نداریم به موارد فرضی یا عرضاندامها واکنش ویژه و خاص بدهیم. کاری که میخواهیم انجام بدهیم تأکید مجدد بر پیشنهاد روی میز است».
اعلام آغاز غنیسازی ۶۰ درصدی در حالی است که بر اساس برخی گزارشها یک انفجار در روز یکشنبه هفته جاری منجر به قطع کامل برق مجموعه نطنز شد.
علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، گفته است این خرابکاری باعث از کار افتادن سانتریفوژهای نسل اول شده است. وی در عین حال گفت که در این مجموعه سانتریفوژهای پیشرفته نصب میشود.
علیرضا زاکانی، رئیس مرکز پژوهشهای مجلس ایران، روز سهشنبه با انتقاد شدید از دستگاههای امنیتی ایران افشا کرد که در جریان حادثه نطنز «بخش عمده امکانات غنیسازی کشور» از دست رفت و ایران به «بهشت جواسیس» تبدیل شده است.
ایران میگوید خرابکاری نطنز کار اسرائیل بوده است. برخی رسانههای خارجی از جمله رسانههای خود اسرائیل نیز تایید کردهاند که این کشور در حادثه نطنز دست داشته است.
اعلام آغاز غنیسازی ۶۰ درصدی همچنین در حالی است که ایران طبق برجام تنها میتواند اورانیوم را تا غلظت ۳.۷ درصدی غنیسازی کند و ماهها پیش جمهوری اسلامی غنیسازی ۲۰ درصدی را نیز آغاز کرده بود.
قبلا اتحادیه اروپا و آمریکا از آغاز غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم توسط ایران ابراز «نگرانی شدید» کرده بودند و رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی ۲۲ دیماه گفته بود غنیسازی ۲۰ درصدی موضوع بسیار مهمی است، چرا که افزایش سطح غنیسازی از این مرحله به بعد برای تولید بمب هستهای آسانتر میشود.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران ۱۸ دی حتی از غنیسازی ۹۰ درصد سخن به میان آورد.
بهروز کمالوندی گفت: «پیشرفتهای ما به حدی است که به راحتی میتوانیم در درصدهای مختلف تا ۹۰ درصد، اورانیوم را غنیسازی کنیم».
برای ساخت بمب هستهای نیاز به غنیسازی حدود ۹۰ درصدی اورانیوم است.
ایران در سال گذشته از بسیاری از تعهداتش در چارچوب برجام عدول کرد و ضمن آغاز روند تولید اورانیوم فلزی که کاربرد نظامی هم دارد، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرد.
در هفتههای اخیر تلاشهای دیپلماتیک برای احیای برجام افزایش یافته است ولی آمریکا میگوید ایران باید ابتدا به تعهدات خود طبق برجام بازگردد تا تحریمها لغو شود و در مقابل دولت ایران میگوید تا زمانی که تحریمها لغو نشود، به اجرای کامل تعهدات خود باز نمیگردد.