آرای باطله در کل کشور دوم شد، در برخی شهرها اول

شمارش آرا در یکی از شعبه‌های رأی‌گیری انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰

در حالی که بنابر گزارش‌های رسمی جمهوری اسلامی، آرای باطله در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ پس از آرای ابراهیم رئیسی در کل ایران رتبه دوم داشته است، آمار استان‌هایی مثل البرز نشان می‌دهد که میزان آرای باطله در آن‌ها در رتبه نخست قرار گرفته و حتی از جمع آرای کل نامزدها هم بیشتر بوده است.

بر اساس گزارش‌های رسمی وزارت کشور ایران، میزان مشارکت استان البرز در انتخابات ریاست‌جمهوری ۴۲ درصد اعلام شده اما از مجموع حدود ۷۳۳ هزار رأی، بیش از ۳۷۵ هزار رأی باطله بوده و مجموع آرای همه نامزدها به حدود ۳۵۸ هزار رأی رسیده است.

در تهران اما علی‌رغم اعلام رسمی میزان آرای باطله در کل استان که ۱۲ درصد بوده، میزان تفکیکی آرای باطله شهر تهران هنوز اعلام نشده است.

بر اساس قانون انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، آرای باطله ازجمله شامل رأی‌هایی می‌شود که روی برگه چیزی به‌جز اسم یکی از نامزدها نوشته شده باشد و نیز رأی‌هایی که سفید به صندوق ریخته شده باشند.

بیشتر در این باره: وزارت کشور مشارکت در شهر تهران را ۲۶ درصد اعلام کرد

میزان مشارکت و آرای باطله در شهر تهران از آن رو اهمیت دارد که پرجمعیت‌ترین شهر ایران و پایتخت سیاسی ایران است. با این حال علی‌رغم مشارکت ۲۶ درصدی شهر تهران و مشارکت ۳۴ درصدی کل استان تهران، جمع آرای باطله مأخوذه و غیرمأخوذه در کل استان نیز در رتبه دوم قرار گرفته است.

بر این اساس و بر اساس آمار رسمی، دست‌کم ۷۴ درصد از واجدان شرایط در تهران پای صندوق رای نرفته و در رأی‌گیری شرکت نکرده‌اند.

این آمار در حالی اعلام می‌شود که هیچ نهاد مستقلی در ایران اجازهٔ بررسی میزان دقیق مشارکت و نحوهٔ برگزاری انتخابات را ندارد و مراجع حقوقی و سیاسی متعدد، روند انتخابات ایران را غیرشفاف می‌دانند.

با این حال این میزان از مشارکت، پایین‌ترین میزان مشارکت در تمام انتخابات‌های ریاست‌جمهوری ایران از آغاز حیات جمهوری اسلامی تاکنون است.

در برخی استان‌ها و شهرهای دیگر نیز وضعیت کمابیش مشابه بوده است. در شیراز، مرکز استان فارس، میزان مشارکت شهروندان از حدود ۳۲ درصد بیشتر نشده که معادل کمتر از یک‌سوم واجدان شرایط است.

در استان بوشهر هم آرای باطله به ۱۴ درصد کل آرای مأخوذه رسیده که همچون نتیجه کلی انتخابات پس از آرای ابراهیم رئیسی در رتبه دوم قرار گرفته است.

حکومت ایران میزان مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری را در مجموع زیر ۴۹ درصد اعلام کرده که از این میزان میانگین آرای باطله در کل کشور نیز به حدود ۱۳ درصد رسیده است؛ رقمی که در تاریخ انتخابات ریاست‌جمهوری ایران کاملاً بی‌سابقه است.

مراجع مستقل، از جمله مؤسسه گمان در هلند پیش از این میزان مشارکت را بسیار پایین‌تر از ارقام اعلام‌شده و زیر ۳۰ درصد تخمین زده بودند. رادیو فردا نیز در روز انتخابات ده‌ها ویدئو از کاربران در شهرهای مختلف دریافت کرد که حوزه‌های خلوت و عموماً خالی از رأی‌دهندگان را به تصویر می‌کشید.

انتخابات روز ۲۸ خرداد با تحریم گسترده بسیاری از نیروهای سیاسی و همچنین رأی‌دهندگان روبه‌رو شد که از دلایل عمده آن می‌توان به رقابتی نبودن انتخابات، سرکوب اعتراض‌های مسالمت‌آمیز مردم، مشکلات شدید اقتصادی و ردصلاحیت گسترده نامزدهای انتخابات در شورای نگهبان اشاره کرد.

بیشتر در این باره: خبرگزاری نزدیک به سپاه اظهارات عضو دفتر خامنه‌ای درباره انتخابات را «خسارت‌بار» خواند

مشارکت پایین در انتخابات ریاست‌جمهوری و افزایش بی‌سابقه آرای باطله در این انتخابات در حالی رخ داد که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، پیش از برگزاری انتخابات گفته بود «عدم حضور مردم در انتخابات طبعاً [به‌معنای] فاصله‌گیری مردم از نظام جمهوری اسلامی است».

آقای خامنه‌ای در سال ۱۳۸۰ نیز با اشاره به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا گفته بود: «ننگ است برای ملتی که در انتخابات ریاست‌جمهوری‌اش ۳۵ یا ۴۰ درصد حائزین شرایط شرکت کنند. پیداست مردم به نظام سیاسی‌شان نه اعتماد دارند نه امید دارند، نه اعتنا دارند».