گزارش نهاد حقوق بشری؛ رواج گسترده شکنجه و تجاوز در زندان‌های امنیتی ارومیه، سنندج و کرمانشاه

Urmia Central Prison, Iran

شبکه حقوق بشر کردستان، نهاد فعال در زمینه گزارش نقض حقوق بشر در ایران، گزارش مفصلی درباره زندان‌های «مخفی» تحت نظر وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه در شهرهای ارومیه، سنندج و کرمانشاه منتشر کرده و از رایج بودن شکنجه‌های شدید و تجاوز در این زندان‌ها خبر داده است.

در این گزارش به نقل از شاهدان عینی از وجود بازداشتگاه «مشهور به سلول قبر» در زندان ارومیه خبر داده شده که «صرفا در زمان شکنجه به کار گرفته می‌شود» و گفته شده که برخی زندانیان به علت شدت ضرب و شتم «بیهوش شده‌اند».

فعالان سیاسی کرد به این نهاد حقوق بشری گفته‌اند که در زندان‌های وابسته به اطلاعات سپاه با شکنجه‌هایی چون «وصل کردن وزنه به بیضه‌ها»، آویزان شدن به سقف برای ساعات طولانی، اعدام نمایشی و تهدید به تجاوز به همسر و دیگر اعضای خانواده مواجه شده‌اند.

در بخش دیگری از این گزارش به پرونده چند زندانی در زندان‌های ارومیه و سنندج اشاره شده است و آمده که ناصر عیسی‌زاده، شهروند اهل سلماس، سال ۸۹ در زندان ارومیه تحت «شکنجه شدید» کشته شده است.

بر اساس این گزارش، در زندان سنندج نیز در رویدادهایی مشابه، ابراهیم لطف‌اللهی، فعال دانشجویی کرد، در سال ۸۶ در زندان جان خود را از دست داد و خانواده این زندانی گفته‌اند که او به علت شکنجه کشته شده است.

در بخش دیگری از این گزارش به پرونده سارو قهرمانی که سال ۹۶ جان باخت، اشاره شده و آمده است که «آثار ضرب و جرح بر بدن» این زندانی کاملا مشهود بوده است.

بیشتر در این باره: «جنازه» سارو قهرمانی به خانواده‌اش «تحویل داده شد»

جسد سارو قهرمانی روز ۲۴ دی‌ماه سال ۹۶، در حالی که ۱۱ روز از بازداشت او می‌گذشت، به خانواده‌اش تحویل داده شد و مسئولان حکومت ایران در آن زمان گفتند که سارو قهرمانی در جریان «درگیری مسلحانه» کشته شده است.

در ادامه این گزارش، محمد حسین رضایی، زندانی سیاسی سابق کرد، به شبکه حقوق بشر کردستان گفته است که با وجود اینکه در زندان، تحت شکنجه پای او عفونت کرده بود و زخم‌های پا »دچار کرم‌زدگی شده بودند»، از هرگونه رسیدگی پزشکی محروم بوده و کماکان او را شکنجه داده‌اند.

زینب جلالیان، دیگر زندانی سیاسی کُرد، نیز در این گزارش به روایت تجربه خود از شکنجه پرداخته و گفته است بازجویان برای گرفتن «اعترافات ساختگی» بارها او را شکنجه داده و شلاق زده‌اند و «شدت این شلاق‌ها به حدی بوده است که بارها به صورت بیهوش به داخل سلول بازگردانده شده است».

زینب جلالیان متولد ۱۳۶۱ است و از آذرماه ۱۳۸۶ با حکم حبس ابد، سنگین‌ترین حکم در میان زندانیان سیاسی زن، در زندان به سر می‌برد. او متهم به عضویت در گروه پژاک است.

گزارش شکنجه و تهدید به تجاوز در زندان‌های ایران پیش از این نیز بارها منتشر شده است. شهریور امسال گزارش‌های متعددی درباره شکنجه در زندان زنان بوشهر منتشر شد که با تکذیب و تشکیک مسئولان سازمان زندان‌ها مواجه شد.

در یکی از این گزارش‌ها، سپیده قلیان، فعال مدنی که اکنون زندانی است، در گزارش خود از زندان مرکزی بوشهر به عنوان «جایی که نزدیک آخر دنیا است» نام برد و نوشت که در این زندان موضوعاتی از جمله «صیغه موقت برخی زنان نیازمند از سوی زندانی‌های مرد بند مالی با هماهنگی مسئول بند»، «اجباری بودن حجاب جز در تختخواب» مطرح بوده و موارد متعددی از شکنجه زندانیان رخ داده است.

پیش از آن نیز گزارش‌های ویدئویی درباره بدرفتاری و شکنجه در زندان اوین نیز توسط یک گروه سایبری موسوم به «عدالت علی» ۳۱ منتشر شد. این فیلم‌ها که نخستین بار توسط رادیو فردا منتشر شدند حاوی بدرفتاری با زندانیان، قاچاق مواد مخدر به درون زندان، درگیر شدن ماموران با یکدیگر و همچنین اقدام به خودکشی زندانیان است.

پس از انتشار این فیلم‌ها، ۲۸ زندانی سیاسی زندان تهران بزرگ در بیانیه‌ای که در اختیار رادیو فردا قرار گرفت، نوشتند «آنچه در این فیلم‌ها به شکل شکنجه، تحقیر و آزار و اذیت عریان و فیزیکی نمایش داده می‌شود فقط بخشی از واقعیت رؤیت‌پذیر شکنجه‌ای است که بر زندانی و خانواده او در ایران تحمیل می‌شود. اما شکنجه‌های دیگری نیز وجود دارد که در هیچ دوربینی ثبت و ضبط نمی‌شود».