ائتلافی از ۱۹ کشور از جمله بریتانیا و ایالات متحده روز چهارشنبه ۱۹ آبان با ایجاد مسیرهای «سبز» کشتیرانی، برای سرعت بخشیدن به کربنزدایی در صنعت دریایی موافقت کردند. بر اساس این توافق که در ادامه نشست تغییرات اقلیمی در گلاسکو اسکاتلند بدست آمد، انتشار گازهای گلخانهای در این مسیرهای دریایی قرار است به صفر برسد.
کشورهای امضاءکننده موافقت کردند تا منابع سوخت غیرآلاینده را توسعه دهند و از ایجاد حداقل شش گذرگاه سبز دریایی تا سال ۲۰۲۵ حمایت کنند.
آژانس کشتیرانی سازمان ملل متحد (IMO) نیز اعلام کرد که قصد دارد تا سال ۲۰۵۰ انتشار گازهای گلخانهای از کشتیها را تا ۵۰ درصد نسبت به سطح سال ۲۰۰۸ کاهش دهد.
نزدیک به سه درصد از گازهای گلخانهای از کشتیهای باربری که حدود ۹۰ درصد تجارت جهانی را انجام میدهند منتشر میشوند.
بریتانیا، میزبان کنفرانس بینالمللی تغییرات اقلیمی، روز چهارشنبه از همه کشورهای جهان خواست تعهد خود به کاهش گازهای آلاینده را تا سال آینده افزایش دهند، زیرا بر اساس تعهدات فعلی اهداف پیمان اقلیمی پاریس تحقق نخواهد یافت.
بیشتر در این باره: اوباما: چین، روسیه و جمهوریخواهان به پیشرفت در زمینه تغییرات اقلیمی لطمه میزنندپیشنویس قطعنامه پایانی این کنفرانس که تا پایان جلسات در روز جمعه باید به تصویب حدود ۲۰۰ کشور شرکتکننده برسد روز چهارشنبه منتشر شد.
در این پیشنویس از همه کشورها خواسته شده که در راستای اجرای اهداف پیمان آبوهوایی پاریس و حداکثر تا پایان سال ۲۰۲۲ «با بازبینی تعهدات قبلی خود کاهش گازهای آلاینده را تا سال ۲۰۳۰ شتاب بخشند».
نهادهای کارشناسی سازمان ملل در ماههای اخیر در گزارشهای متعددی هشدار دادهاند که براساس تعهدات کنونی کشورهای جهان، مهار گرمایش زمین در حد ۱.۵ درجه بالاتر از دوران پیشاصنعتی تحقق نخواهد یافت و اگر وضعیت فعلی ادامه یابد میزان گرمایش زمین در قرن میلادی فعلی به حدود ۲.۵ درجه سانتیگراد میرسد که پیامدهای جبرانناپذیری خواهد داشت.
بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا، در بیانیهای گفت: «برای مهار گرمایش زمین در حد ۱.۵ درجه سانتیگراد باید همه اقدامات لازم را انجام داده و تمامی موانع را برطرف کنیم».
اکثر صاحبنظران و نهادهای فعال در زمینه جلوگیری از تغییرات آبوهوایی بعید میدانند که تا پایان جلسات کنفرانس در روز جمعه همه کشورهای شرکتکننده تعهدات خود را افزایش داده و یک توافق بینالمللی مؤثر تصویب شود. ولی تعیین مهلت دیگری تا پایان سال ۲۰۲۲ میتواند تلاشهای بینالمللی را زنده نگاه دارد.
آلوک شارما، رئیس کنفرانس، روز سهشنبه گفت جلب تعهد بیشتر از سوی کشورهای شرکتکننده بسیار دشوار است. او روز چهارشنبه پس از انتشار پیشنویس قطعنامه پایانی خاطرنشان کرد که کنفرانس پس از پایان عادی کارش در روز جمعه تمدید نخواهد شد.
در این پیشنویس بر شتاب بخشیدن به اقدامات لازم برای توقف سوزاندن ذغالسنگ و قطع تدریجی یارانههای سوختهای فسیلی تأکید شده ولی مهلت مشخصی برای اجرای این برنامهها تعیین نشده است.
برخی از نهادهای فعال در زمینه تغییرات اقلیمی میگویند تأکید مشخص روی حذف ذغالسنگ و قطع یارانههای سوختهای فسیلی گام مهمی است ولی این موارد فقط نقطه آغاز است و نه سقف اقداماتی که باید انجام شود.
صلح سبز، یکی از نهادهای غیردولتی مدافع محیط زیست نیز پیشنویس قطعنامه را واکنشی نامناسب به بحران اقلیمی توصیف کرد و درباره آن افزود: «فقط به شکل محترمانهای از همه کشورها میخواهد که شاید و اگر میخواهند سال آینده اقدامات بیشتری انجام دهند».
به گفته برگزارکنندگان کنفرانس، این قعطنامه لازمالاجرا نخواهد بود ولی به دلیل پشتیبانی حدود ۲۰۰ کشور امضاکنندهی پیمان اقلیمی پاریس، وزن سیاسی مهمی خواهد داشت.
این پیشنویس به همه کشورهای جهان یادآوری میکند که برای مهار گرمایش زمین در حد ۱.۵ درجه سانتیگراد میزان انتشار دیاکسید کربن تا سال ۲۰۳۰ در مقایسه با میزان سال ۲۰۱۰ باید ۴۵ درصد کاهش یابد و تا سال ۲۰۵۰ به صفر برسد.
نهادهای کارشناسی سازمان ملل میگویند براساس تعهدات کنونیِ همه کشورهای جهان میزان انتشار گازهای آلاینده از جمله دیاکسید کربن تا سال ۲۰۳۰ به نسبت امروز حداقل ۱۴ درصد افزایش خواهد یافت.
این پیشنویس از پرداختن به خواست اصلی کشورهای فقیر و در حال توسعه یعنی دریافت کمک مالی از کشورهای ثروتمند برای سازگاری با طرح کاهش انتشار آلایندهها طفره میرود و فقط از کشورهای ثروتمند میخواهد کمکهای مالی خود برای کاهش آلایندهها در کشورهای فقیر را «به سرعت افزایش داده و به جای وام که باعث بدهی بیشتری خواهد شد کمکهای بلاعوض در اختیار آنها بگذارند».
کشورهای ثروتمند به تعهد سال ۲۰۰۹ خود مبنی بر کمک ۱۰۰ میلیارد دلاری به کشورهای فقیر برای سازگاری با تغییرات اقلیمی تا سال ۲۰۲۰ عمل نکردهاند و اکنون وعده میدهند که این مبلغ تا سه سال دیگر پرداخت خواهد شد.
انجام نشدن این وعده باعث شده که کشورهای فقیر و در حال توسعه برای مشارکت فعال در پیمانهای اقلیمی بینالمللی تضمینهای جدیتری طلب کنند.