مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارش تازه‌ای با اشاره به بدهی ۶۰ میلیارد دلاری شرکت ملی نفت ایران، اعلام کرد که ۵۸ درصد درآمدهای مورد انتظار این شرکت در لایحه بودجه سال آینده خورشیدی «غیرقابل اتکا» است.
این گزارش که در سایت مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شده می‌افزاید در لایحه بودجه سال آینده برای شرکت ملی نفت ایران بیش از ۲۸۵ هزار میلیارد تومان منابع در نظر گرفته شده است که تنها ۴۲ درصد آن مربوط به «ذخیره استهلاک و اندوخته سرمایه‌ای» (سهم ۱۴.۵ درصدی شرکت ملی نفت از صادرات نفت خام) می‌تواند قابل اتکا باشد؛ آن‌هم احتمالا کاملا قابل تحقق نباشد.
در بودجه سال آینده شرکت ملی نفت ایران، ۱۲۲ هزار میلیارد تومان منابع «ذخیره استهلاک و اندوخته سرمایه‌ای» تعریف شده است؛ بدین ترتیب در لایحه بودجه سال آینده دولت، صادرات روزانه ۱.۲ میلیون بشکه نفت در نظر گرفته شده که ۱۴.۵ درصد از این رقم، سهم شرکت ملی نفت است.
اما آمارهای بین‌المللی و شرکت‌های ردیابی نفت‌کشها نشان می‌دهد که رقم واقعی صادرات نفت ایران حدود ۶۲۰ هزار بشکه در روز است و احتمال صادرات روزانه ۱.۲ میلیون بشکه نفت بسیار بعید به نظر می‌رسد.
مرکز پژوهش‌های مجلس در ادامه می‌نویسد بدهی‌های شرکت ملی نفت در سال جاری به ۶۰ میلیارد دلار رسیده و سال آینده این شرکت متعهد به بازپرداخت نزدیک ۱۱۸ هزار میلیارد تومان بدهی خود است.
این گزارش می‌افزاید ۵۸ درصد از منابع در نظر گرفته شده برای شرکت ملی نفت شامل دریافت ۹.۲ هزار میلیارد تومان وام داخلی و ۵۴.۲ هزار میلیارد تومان وام خارجی است که با توجه به بدهی‌های سنگین داخلی و تحریم‌های آمریکا، تحقق این منابع بسیار بعید است.
در بخش دیگری از منابع بودجه این شرکت ردیف «سایر دریافت‌ها» به میزان بیش از ۱۰۱ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده و هیچ توضیحی درباره این ردیف داده نشده و مرکز پژوهش‌های مجلس نیز می‌گوید تحقق چنین رقمی «دور از انتظار است».
اخیرا دیوان محاسبات کشور گزارشی منتشر کرد که نشان می‌دهد کل بدهی ناخالص دولت تا شهریور امسال به ۱۸۸۵ هزار میلیارد تومان رسیده و شرکت ملی نفت ایران، بدهکارترین بخش دولت بوده است.
این شرکت ۲۹۲ هزار میلیارد تومان بدهی بانکی و ۱۷۷ هزار میلیارد تومان بدهی به صندوق توسعه ملی داشته و بدهی زیرمجموعه‌های آن نیز به ۱۱۱ هزار میلیارد تومان بالغ می‌شود. دولت همچنین ۲۷۷ هزار میلیارد بدهی از بابت فروش اوراق قرضه داشته که بخشی از آن مربوط به حوزه نفت است.
لایحه بودجه سال آینده شرکت ملی نفت ایران، به غیر از بازپرداخت ۱۱۷ هزار میلیارد تومان بدهی خود در سال ۱۴۰۱، حدود ۱۷۰ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نیز در نظر گرفته که با توجه به «غیر قابل اتکا» بودن ۵۸ درصد از درآمدهای در نظر گرفته شده برای شرکت، تحقق این موضوع بعید به نظر می‌رسد.
بر اساس آمارهای مرکز پژوهش‌های مجلس، متوسط سرمایه‌گذاری سالانه بخش اکتشاف و تولید نفت در دهه ۸۰ خورشیدی حدود ۲۰ میلیارد دلار بود که در نیمه اول دهه ۹۰ خورشیدی نصف شد و طی سه سال گذشته به طور متوسط کمی بیشتر از ۳ میلیارد دلار در سال بوده است.
این در حالی است که جواد اوجی وزیر نفت ایران آبان‌ماه امسال هشدار داده بود اگر ۱۶۰ میلیارد دلار در حوزه نفت و گاز سرمایه‌گذاری نشود، کشور به واردکننده نفت و گاز تبدیل خواهد شد.
با استفاده از گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس و رادیو فردا؛ د.خ/س.ن