وبسایت خبری اکسیوس خبر داد که دولت اسرائیل روز پنجشنبه، ۲۳ تیر، همزمان با سفر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا، به اورشلیم، با اصول توافقی میان مصر و عربستان بر سر دو جزیره راهبردی دریای سرخ موافقت کرده است.
بر اساس توافقهای دهههای گذشته، موضع اسرائیل در مورد جزایر تیران و صنافیر اهمیت دارد و بدون توافق اسرائیل، انتقال دو جزیره از مصر به عربستان امکانپذیر نیست.
به نوشته اکسیوس، مفاد معامله مصری- سعودی بر سر دو جزیره روز ۲۳ تیر مورد تایید دفتر نخست وزیری، وزارت خارجه و وزارت دفاع اسرائیل قرار گرفته است.
رسانههای اسرائیل کمتر از دو ماه پیش گزارش داده بودند که دولت نفتالی بنت، نخست وزیر پیشین، با ترتیبات امنیتی جدیدی موافقت کرده که به مصر امکان میدهد تا کنترل دو جزیره تیران و صنافیر را به عربستان واگذار کند.
بیشتر در این باره: «موافقت» اسرائیل با انتقال مالکیت دو جزیره از مصر به عربستاندر همین زمینه جروزالم پست روز ۱۳ خرداد نوشته بود که این ترتیبات در سفر بایدن به منطقه اعلام خواهد شد.
اکسیوس روز پنجشنبه با استناد به گفته مقامات اسرائیلی نوشت که بر اساس توافق مورد تایید دولت یائیر لاپید، نیروهای چندجانبه که فعلا در تیران و صنافیر نقش نظارتی دارند، به مواضع جدید در شبه جزیره مصری سینا منتقل خواهند شد و به جای حضور ناظران، دوربینهایی برای نظارت بر تحرکات و فعالیت در دو جزیره نصب خواهد شد.
به نوشته اکسیوس، عربستان سعودی بر اساس این توفق، در برابر آمریکا متعهد خواهد شد که به پیمان صلح سال ۱۹۷۹ میان اسرائیل و مصر «پایبند» باشد؛ چنین تعهدی آزادی تردد کشتیرانی و عبور ناوچهها و ناوهای اسرائیلی در تنگه تیران را حفظ خواهد کرد.
دهانه دریای سرخ که تنها مسیر کشتیرانی به سوی بندر ایلات در جنوب اسرائیل است، برای اسرائیلیها اهمیت راهبردی دارد.
در پیمان صلح اسرائیل و مصر که ۴۳ سال پیش منعقد شد تاکید شده بود که تیران و صنافیر مناطق غیرنظامی هستند و نیروهای چندملیتی به رهبری آمریکا، در آن نقش ناظر را خواهند داشت.
اسرائیل در سال ۲۰۱۶ که روابطش با عربستان پشت پرده برقرار بود به طور اصولی موافقت کرد مصر این دو جزیره را به عربستان واگذار کند.
اما آن تفاهم عملی نشد، زیرا از جمله عربستان اصرار داشت که ناظران بینالمللی جزایر را ترک کنند. درخواست سعودی مستلزم دستیابی به ایجاد ترتیبات جدیدی بین اسرائیل، عربستان و مصر بود.
دولت بایدن در ماههای گذشته به دور از جنجال، میان سه کشور یادشده میانجیگری کرده است.
به نوشته اکسیوس، از آنجا که عربستان و اسرائیل ظاهرا روابط دیپلماتیک ندارند و نمیتوانند مستقیما قراردادهای رسمی دوجانبه را امضا کنند، آمریکا و کشورهای یادشده باید به راهکارهای حقوقی و دیپلماتیک خلاقانهای برای نهایی کردن تفاهم متوسل شوند.
سایت اکسیوس ماه گذشته برای نخستین بار در این زمینه گزارش داد که دولت بایدن برای دستیابی اسرائیل، عربستان و مصر به توافق درباره دو جزیره تلاش کرده است.
مصر از حدود ۷۰ سال پیش کنترل دو جزیره در دهانه تیران را در دست داشت. دستور جمال عبدالناصر، رهبر وقت مصر، برای بستن تنگه تیران به بروز جنگ سال ۱۹۶۷ منجر شد.
اسرائیل در جنگ ۵۵ سال پیش دو جزیره را تصرف کرد، اما پس از ۱۵ سال، آنها را به مصر پس داد.
با وجود خروج اسرائیل از دو جزیره، این کشور بخشی از ترتیبات امنیتی و نظامی مربوط به آنها باقی ماند.
به نوشته اکسیوس، تفاهم به دست آمده که دولت انتقالی یائیر لاپید روز ۲۳ تیر تایید کرده، بخشی از تحولات سیاسی مهم جاری در منطقه، در راستای فراهم کردن زمینه عادیسازی روابط میان اسرائیل و عربستان است.
همزمان عربستان، ساعاتی پیش از آغاز سفر جو بایدن از اسرائیل به جده، خواسته دیرینه اسرائیل را برای دادن مجوز به عبور همه پروازهای اسرائیلی از مبداء اسرائیل به مقصد این کشور برآورده کرد. آمریکا و اسرائیل از این امر استقبال کردند.