وزارت خارجه آمریکا در واکنش به پرتاب یک ماهواره به نام ماهواره «خیام» به فضا از سوی روسیه و برای ایران، نسبت به «قابلیت‌های چشمگیر جاسوسی» آن هشدار داد.
یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به خبرگزاری آناتولی گفت ایالات متحده از اقدام روسیه برای پرتاب «ماهواره‌ای با قابلیت‌های چشمگیر جاسوسی برای ایران» آگاه است.
ماهواره خیام روز سه‌شنبه ۱۸ مرداد با موشک ماهواره‌بر «سایوز» روسیه از ایستگاه فضایی بایکونور قزاقستان به فضا پرتاب شد.
پیشتر واشینگتن‌پست به نقل از مقام‌های امنیتی غربی نوشته بود روسیه در صدد است از ماهواره جمهوری اسلامی ایران به نام «خیام» برای اهداف نظامی خود در اوکراین استفاده کند.
همچنین این روزنامه آمریکایی نوشت این ماهواره پیشرفته می‌تواند توانایی جاسوسی و تجسسی ایران در منطقه خاورمیانه را بسیار افزایش دهد.
اما سازمان فضایی ایران مدعی شد که همه فعالیت‌ها و اهداف این ماهواره «صرفاً صلح‌آمیز و غیرنظامی» است و تصاویر آن در حوزه‌های «مختلف کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست، منابع آبی، معادن و پایش مرزها و مدیریت حوادث غیرمترقبه استفاده می‌شود».
پرتاب این ماهواره سه هفته پس از دیدار علی خامنه‌ای و ولادیمیر پوتین رهبران جمهوری اسلامی و روسیه در تهران صورت گرفت که در جریان آن، این دو متعهد شدند علیه غرب همکاری کنند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در یک تبادل ایمیل با خبرگزاری آناتولی نوشت: «تعمیق اتحاد روسیه با ایران چیزی است که تمام جهان باید به آن به عنوان یک تهدید عمیق بنگرند.»
در حالی که رسانه‌های داخل ایران از ماهواره خیام که روز سه‌شنبه به فضا پرتاب شد به عنوان «ماهواره بومی» یاد کرده‌اند، سفارت روسیه در تهران می‌گوید این ماهواره به سفارش ایران و توسط شرکت‌های روسی ساخته شده است.
روز چهارشنبه عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران در حاشیه جلسه هیات دولت، ابراز امیدواری کرد که «خط تولید مشترک ماهواره خیام را با کشور روسیه راه‌اندازی خواهیم کرد.»