با نزدیک شدن به موعد بازگرداندن شمار بیشتری از ۱.۵ میلیون جنگ‌زده سوری از لبنان، سازمان عفو بین‌الملل «بازگشت داوطبانه» آوارگان را مورد تردید جدی قرار داد و از دولت لبنان خواست این روند را متوقف کند.
عفو بین‌الملل از دولت لبنان خواست به «تعهدات بین‌المللی» خود احترام بگذارد و برنامه‌های «بازگرداندن دسته‌جمعی» آوارگان سوری را متوقف کند.
میشل عون، رئیس جمهوری و سرهنگ عباس ابراهیم، رئیس تشکیلات امنیت داخلی لبنان، گفته بودند که از این هفته روند «بازگشت داوطلبانه» پناهجویان سوری به کشورشان تسریع خواهد شد.
سازمان عفو روز جمعه، ۲۲ مهر، در بیانیه‌ای تاکید کرد که بازگشت این آوارگان داوطلبانه نیست، بلکه مقامات لبنان «مشتاقانه» روند بازگشت آنها را «تسهیل» می‌کنند.
دایانا سمعان، معاون موقت بخش آسیای غربی و شمال آفریقا در عفو بین‌الملل، افزود که پناهندگان سوری در لبنان در موقعیتی نیستند که بتوانند در مورد بازگشت خود تصمیم آزادانه و آگاهانه بگیرند.
به گفته خانم سمعان، بازگشت این آوارگان آنها را در معرض خطر «آزار و اذیت فجیع» از سوی دولت سوریه قرار خواهد داد.
این مقام عفو بین‌الملل جامعه جهانی را نیز فراخواند که به حمایت از پناهجویان سوری در لبنان ادامه دهد تا از افزایش بیشتر «بازگشت ناامن» آنها جلوگیری شود.
بیشتر در این باره: پناهجویان سوری در لبنان «راهی زادگاه خود می‌شوند»رئیس تشکیلات امنیت داخلی لبنان گفته است که کشورش بر اساس توافق دوجانبه با سوریه فهرست اسامی پناهجویانی را که به سوریه باز می‌گردند، قبل از مرحله خروج از لبنان، برای «تایید» به دولت دمشق ارسال می‌کند.
عفو بین‌الملل تاکید دارد که به‌ویژه آن دسته از شهروندان سوری در «خطر جدی» از ناحیه اذیت و آزار حکومت سوریه قرار دارند که در ابتدای جنگ داخلی سوریه به دلیل عقاید سیاسی وطن خود را ترک کردند.
عفو بین‌الملل پیشتر موارد متعددی از شکنجه، خشونت جنسی، ناپدید شدن‌ها و بازداشت خودسرانه آوارگان بازگشته به سوریه را بررسی و مستند کرده است.
لبنان، که خود دارای اقتصادی به‌شدت ضعیف است و در رهگذر اختلافات متعدد و عمیق قومی و دینی شاهد جنگ‌های داخلی پرتلفات بوده، بیش از هر کشور دیگری در آسیای غربی در یک دهه اخیر به محل زندگی آوارگان جنگ سوریه مبدل شد؛ دست‌کم یک و نیم میلیون تن از مردم سوریه در نقاط مختلف لبنان اسکان یافتند.
ارزیابی شده بین پنج تا هفت میلیون تن از مردم سوریه در روند جنگ ۱۱ ساله کشورشان را ترک کرده و به لبنان، اردن، ترکیه و مصر رفتند و شماری نیز راهی برخی کشورهای دیگر شدند.
با آرام شدن شرایط جنگی در بسیاری از نقاط سوریه و کنترل حکومت بشار اسد بر شش شهر بزرگ و دو سوم از خاک کشور، در یک سال گذشته روند بازگشت آوارگان جنگی افزایش یافته است.