حادثه شاهچراغ و دو قطبی ناکارآمد«امنیت/آزادی»

امنیت کلیدواژه‌ای که در جمهوری اسلامی به رابطه دولت-ملت پیچیدگی خاصی بخشیده است.

اعتراض‌های سراسری دامنه‌دار با حادثه‌های دیگری همراه شده است. حادثه حرم شاهچراغ در شیراز که مقام‌های حکومتی آن را حرکتی تروریستی عنوان کرده‌اند و یا فرو ریختن بخش دیگری از ساختمان بلندمرتبه متروپل آبادان در روزی که حکم بدوی دادگاه درباره این حادثه صادر شده بود.

در کنار قربانیان پرشمار اعتراض‌ها، این حوادث هم قربانیانی با خود به دنبال داشته است. مقام‌های حکومتی معترضان را که در ادبیات حکومتی اغتشاشگر نامیده می‌شوند، «شریک» حادثه شاهچراغ می‌دانند.

در حالی که تهران و دیگر شهرهای ایران شاهد اعتراض و یاددآوری چهلمین روز جان باختن مهسا امینی در بازداشت پلیس امنیت اخلاقی است، صداوسیمای جمهوری اسلامی در برنامه‌هایی مانند هشتگ شیراز برنامه‌ای را به این موضع اختصاص می‌دهد.

یک مقام محلی با ظاهر شدن بر صفحه تلویزیون حکومتی ایران، حادثه شاهچراغ را نتیجه آنچه او اشتغال حافظان امنیت به برخورد با اغتشاشات می‌نامد، بیان کرده است.

حضور نظامی در سوریه که از آن با عنوان حضور مستشاری ایران نام برده شده در بسیاری از مواقع از سوی مقام‌های رسمی چنین تعبیر شده که اگر آنجا نجنگند، باید با داعش گروهی که گفته می‌شود مسئولیت حادثه شاهچراغ را پذیرفته، در خاک ایران بجنگند.

تاریخ جمهوری اسلامی مملو از چنین حوادثی است که اگر سر و ته ماجرا کوتاه شود یک کلیدواژه به جا خواهد ماند؛ «دشمن». دشمنی که به گفته حسین امیر عبداللهیان وزیر خارجه دولت ابراهیم رئیسی «پروژه چند لایه ناامن‌سازی ایران» را دنبال می‌کند.

انفجار در حرم امام هشتم شیعیان ۱۳۷۳، بمب‌گذاری در آرامگاه روح‌الله خمینی در سال ۱۳۸۸، انفجارهای زاهدان ۱۳۸۹، حمله به ساختمان مجلس شورای اسلامی و آرامگاه روح الله خمینی ۱۳۹۶ و حمله به رژه نظامی در اهواز ۱۳۹۷ نمونه‌هایی از اتفاقاتی هستند که مفهوم پیچیده و غیر متمرکز امنیت در جمهوری اسلامی را که به گفته آیت‌الله خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی باید «مقتدر» باشد زیر علامت سؤال برده‌اند.

در میزگردی با حضور حسین آقایی پژوهشگر ارشد روابط بین‌الملل و امور استراتژیک در ترکیه، و احمد وخشیته استاد علوم سیاسی دانشگاه ملی اوراسیا در مسکو، به موضوع امنیت در نظامی پرداختیم که آمیختگی نهادهای دولتی و ایدئولوژیک انقلابی در آن تصویری متفاوت از دیگر حکومت‌های تمامیت‌خواه به دست می‌دهد.

نگاهی به حادثه شاه چراغ «دشمن» و دو قطبی ناکارآمد«امنیت-آزادی»