در پایان هفتمین هفته از اعتراضات مردم ایران به رویه سرکوبگرانه نظام جمهوری اسلامی در عرصههای مختلف و در حالی که دادخواهیها بهویژه از سوی جوانان در خیابانها و عمدتا دانشگاههای کشور ادامه دارد، دیدبان حقوق بشر در گزارشی هشدار داد که هزاران تظاهرکننده و فعالِ بازداشت شده در خطر هستند.
دیدبان حقوق بشر که دستگیریها و محاکمات هفتههای اخیر ایران را رصد کرده، در گزارش تازه خود که روز پنجشنبه، ۱۲ آبان، منتشر کرد، نوشت که در جریان محاکمات «به شدت ناعادلانه» و طرح اتهامات علیه معترضان، برخی از آنها با خطر مجازات اعدام روبهرو هستند.
بر اساس این گزارش، مقامات دستگاه قضائی جمهوری اسلامی ایران «اتهامات مشکوک» در زمینه نقض «امنیت ملی» علیه فعالان بازداشت شده عنوان کرده و به گفته رئیس کل دادگستری تهران تا حال دستکم هزار کیفرخواست علیه دستگیرشدگان در اعتراضات صادر شده است.
بیشتر در این باره: صدور کیفرخواست برای ۱۰۰۰ معترض دستگیرشده در اعتراضات تهراندیدبان حقوق بشر همچنین با اشاره به بیانیه مشترک این هفته وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران یادآوری میکند که این دو نهاد اطلاعاتی نیلوفر حامدی و الهه محمدی، دو روزنامهنگار زن، را به شرکت در دوره آموزشی تحت حمایت سازمانهای اطلاعاتی آمریکا متهم کردند در حالی که آندو صرفا در باره مرگ مهسا امینی در بازداشت «پلیس امنیت اخلاقی» حکومت خبررسانی کرده بودند.
این دو روزنامهنگار زن از آغاز اعتراضات در بازداشت هستند.
دیدبان حقوق بشر با سابقه ۴۴ سال که از مقر نیویورک فعالیت میکند، به گزارشهای «کمیته پیگیری وضعیت بازداشتشدگان» اشاره کرده که گفته بودند غیر از بازداشت معترضانی که در خیابانها دستگیر شدند، نهادهای امنیتی حکومت نیز ۱۳۰ مدافع حقوق بشر، ۳۸ مدافع حقوق زنان، ۳۶ فعال سیاسی، ۱۹ وکیل و ۳۸ روزنامهنگار را دستگیر کردند.
این عده تنها شمار فعالانی است که تا روز هشتم آبان بازداشت شدهاند. بعد از آن نیز بازداشت فعالان ادامه یافته است. غیر از فعالان، صدها دانشجو و دستکم دهها کودک نیز در بازداشت هستند.
بیشتر در این باره: استمداد مادر قبادلو، معترض بازداشتی، برای جلوگیری از اعدام پسر ۲۲ سالهاشدیدبان حقوق بشر تاکید کرده که حکومت سابقه طولانی در عنوان کردن اتهامات مبهم در خصوص «امنیت ملی» علیه معترضان و مخالفان دارد و نهادهای اطلاعاتی و رسانههای حکومتی آن نیز دستاندرکار انتشار و رواج «ادعاهای دروغین» علیه فعالان و مخالفان هستند.
دستگاه قضائی جمهوری اسلامی ایران در حالی که هفته گذشته از آغاز محاکمه معترضان به عنوان «اغتشاشگر» در سراسر کشور خبر داد، بلافاصله افزود که علیه چهار تن از آنان به اتهام «فساد فیالارض» کیفرخواست صادر شده است.
مادر محمد قبادلو، یک جوان ۲۲ ساله که سابقه بیماری اعصاب و روان دارد و خود فرزند یک جانباز اعصاب و روان است، خبر داده که قاضی ابوالقاسم صلواتی فرزندش را تنها پس از چند سوال و جواب، به اعدام محکوم کرد. بخشی از این سوال و جواب از تلویزیون جمهوری اسلامی پخش شد در حالی که وکیل و خانواده او از این امر بیخبر بوده و در دادگاه حضور نداشتند.
به گفته تارا سپهریفر، محقق امور ایران در دیدبان حقوق بشر، جامعه بینالمللی باید بهویژه درباره آن شمار از بازداشتشدگان هوشیار باشد که با خطر محکومیت به اعدام روبهرو هستند.
خانم سپهریفر تاکید کرد که آزادی بیقید و شرط معترضان و خاتمه محاکمات نمایشی باید اولویت کلیدی (برای جامعه جهانی در قبال حکومت ایران) باشد.
شمار واقعی بازداشتشدگان هنوز معلوم نیست اما در برخی گزارشها از ۱۴ هزار تن نیز سخن رفته است.
نهادهایی مانند «سازمان حقوق بشر ایران» در نروژ نیز در حال حاضر تنها توانستهاند مرگ ۲۷۷ معترض، شامل ۴۰ کودک را تایید کنند در حالی که ممکن است شمار واقعی کشتههای هفته گذشته بسیار بیشتر باشد.