نتیجه آخرین بررسیهای مرکز پژوهشهای مجلس ایران نشان میدهد، در حالی که بیش از ده میلیون وسیله نقلیه در مرز فرسودگی در ایران وجود دارد، «۸۵ درصد» مراکز اسقاط در ایران تعطیل شدهاند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا در روز شنبه، ۲۲ بهمن، نتایج کلی بررسیهای مرکز پژوهشهای مجلس نشان میدهد که بیش از ده میلیون وسیله نقلیه در مرز فرسودگی قرار دارد.
در این گزارش آمده است: «در عمل طی سالیان اخیر معافیت خودروسازان داخلی از گواهی اسقاط از طرفی و ممنوعیت واردات خودرو برای جلوگیری از خروج ارز از طرف دیگر منجر به کاهش چشمگیر اسقاط خودرو شده است.»
طبق این بررسیها، این موضوع منجر به «کاهش چشمگیر ۷۰ درصد اسقاط خودرو» در سال ۱۳۹۷ و تداوم روند کاهشی در سالهای ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ شد که «تعطیلی مراکز بازیافت و اسقاط خودروهای فرسوده را به همراه داشته»، به طوری که طی سه سال اخیر بیش از ۸۵ درصد این مراکز تعطیل شدهاند.
در چند سال اخیر از رده خارج کردن خودروهای فرسوده در ایران کند شده و تیراژ تولید خودرو هم کاهش پیدا کرده است؛ همین عوامل سبب حاد شدن مشکل خودروهای فرسوده شده است.
پیشبینی میشود فقط در زمینه خودروهای تجاری و کامیون، بالای ۱۵۰ هزار محصول فرسوده در ایران وجود داشته باشد، عاملی که سبب شده است سیستم حمل و نقل کالا در ایران از نظر قدرت مانور و ایمنی با مشکلات زیادی روبهرو باشد.
از طرف دیگر آلودگی و مصرف این خودروها هم بسیار بالاست.
بیشتر در این باره: هشدار یک مدیر صنفی: سال ۱۴۰۴ هشت میلیون خودروی فرسوده در ایران داریمعباس آخوندی، وزیر پیشین راه و شهرسازی، زمانی گفته بود در صورت خروج کامیونهای فرسوده و جایگزینی آنها با نمونههای استاندارد، مصرف انرژی این بخش به نصف میرسد و«با پول حاصل از صرفهجویی در مصرف انرژی میتوان ظرف مدت کوتاهی هزینهٔ صورتگرفته را بازپرداخت کرد. علاوه بر این، وضعیت محیط زیست نیز بهبود خواهد یافت.»
اما مشکل بزرگ بعدی فرسوده بودن شدید ناوگان اتوبوس در ایران است. بر اساس آماری که ایسنا منتشر کرده است بیش از ۹۰ درصد ناوگان حمل و نقل عمومی شهرداری تهران دچار فرسودگی هستند.
از طرفی هر روز بر تعداد خودروهای سواری و موتورسیکلتهای فرسوده افزوده میشود و بسیاری از مردم ایران به دلیل مشکلات اقتصادی توان جایگزین کردن این محصولات را ندارند.
بر اساس گزارش رسانهها، در ایران حدود ۲۵ میلیون خودرو پلاک شده وجود دارد که ۴۰ درصد آنها فرسوده هستند. ۱۲ میلیون موتورسیکلت در ایران پلاک شده است که ۹۰ درصد آن فرسوده است.
یکی از محرکهای خروج خودروهای فرسوده واردات خودرو و الزام خارج کردن خودروهای فرسوده توسط واردکنندگان خودرو بود، اما چند سالی است که به دلیل ممنوع بودن واردات خودرو این بخش هم چندان موفق نبوده است.
همزمان برخی از نمایندگان مجلس از کارشکنی خودروسازان در روند اسقاط خودروهای فرسوده سخن گفتهاند.
از جمله سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس ایران، گفته است: «متاسفانه لابی خودروسازان با وزارت صمت عملا در برهههای مختلف موجب دور زدن قانون و ابطال مصوبات برای کاهش آلودگی هوا شده است که به عنوان نمونه میتوان به ابطال مصوبه الزام تولیدکنندگان خودرو داخلی به از رده خارج کردن خودروهای فرسوده به ازای تولیداتشان، تغییر در زمان ارتقای استانداردهای زیست محیطی اشاره کرد.»