چند روز پس از استقبال چشمگیر رئیس امارات از رئیس جمهور سوریه و اعلامیه عربستان سعودی برای ارتقای دوباره روابط با دمشق به سطح سفیر، شماری از مقامات پیشین آمریکایی در نامه به جو بایدن خواستند که دولت آمریکا اقدامات قاطعی علیه عادی‌سازی روابط کشورها با حکومت بشار اسد به عمل آورد.
به گزارش گاردین و المانیتور، مقامات پیشین آمریکا در این نامه به جو بایدن و آنتونی بلینکن نوشتند که مخالفت واشینگتن با بازگشت سوریه به روابط عادی با کشورها، تنها در کلام کافی نیست و دادن چنین امکانی به سوریه به امنیت و ثبات منطقه آسیب می‌زند.
نویسندگان نامه معتقدند که دولت بایدن به کشورها برای خودداری از بهبود مناسبات با سوریه پیام قاطع نداده است.
مقامات پیشین آمریکایی نوشته‌اند که تغییر شرایط قدرت در منطقه و بازگشت سوریه به معادلات با کشورهای عربی در حالی است که حکومت بشار اسد راه و روش خود را تغییر نداده است.
به باور نویسندگان این نامه، از جمله جان مک‌لافلین، از مسئولان ارشد پیشین سی‌آی‌ای، جیمز جفری، سفیر سابق و نماینده ویژه آمریکا در امور روسیه، چارلز لیستر، مدیر امور سوریه در موسسه آمریکایی خاورمیانه، تمامی مسائلی که مسبب جنگ داخلی سوریه شد، «به‌ویژه جنایات بشار اسد» و «ناتوانی یا خودداری او از اصلاحات» کماکان به قوت خود باقی است.
این مقامات آمریکایی خواهان تحمیل آتش‌بس برای پاسخگو کردن بشار اسد شدند. از نظر آنها آتش‌بس، کمک مؤثرتری برای یک روند سیاسی خواهد بود.
آنها معتقدند که نشانه‌هایی از وخیم‌تر شدن اوضاع در سوریه مشاهده می‌شود؛ تحمیل رنج‌های انسانی به مردم، قاچاق مواد مخدر در مقیاس وسیع، جریان پناهجویی، تروریسم، درگیری‌های ژئوپلیتیک و خصومت‌های قومی و فرقه‌ای.
محمد بن‌زاید آل‌نهیان، رئیس امارات، هفته گذشته ابتدا جنگنده‌های امارات را به استقبال هواپیمای حامل بشار اسد و همسرش در آسمان فرستاد و سپس با شلیک ۲۱ گلوله توپ در مراسمی باشکوه، میزبان او در این دومین سفر رئیس جمهور سوریه به ابوظبی در یک سال اخیر شد.
همزمان، در جریان سفر هیئت رسمی سوری به ریاض، خبرگزاری رسمی عربستان اعلام کرد که دولت این کشور به‌زودی سفارت خود در دمشق را خواهد گشود.
بیشتر در این باره: عربستان از گفت‌وگو با سوریه برای از سرگیری روابط دیپلماتیک خبر دادرئیس امارات چند روز پس از دیدار با علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، میزبان بشار اسد شده بود. عربستان نیز زمان کوتاهی در پی دستیابی به توافق ارتقای دوباره روابط با تهران، پس از هفت سال قطع مناسبات، میزبان هیئت دولت سوری شده بود.
جمهوری اسلامی ایران مهم‌ترین حامی سوریه و بقای بشار اسد در جنگ داخلی ۱۲ ساله سوریه بود، دورانی که کشورهای عرب به رهبری عربستان بشار اسد را طرد کرده بودند.
۴۰ کارشناس و مقام پیشین آمریکایی به دولت بایدن نوشته‌اند که در خلاء ایجاد شده که آمریکا علاقه‌ای به ایجاد فشار جدی در راستای عدالت و پاسخگو کردن بشار اسد نشان نداده، عوامل دیگر وارد این فضای خالی شده‌اند.
عبدالخالق عبدالله، محقق امور امارات، به گاردین گفته است که کشورهای منطقه به این درک رسیده‌اند که حکومت سوریه به بقای خود ادامه خواهد داد و تمامی تلاش‌های ده سال اخیر امارات در زمینه‌های نظامی، دیپلماتیک و فشارهای اقتصادی برای کمک به سرنگونی سوریه ناکام بود.
به گفته آقای عبدالله، امارات و کشورهای عرب با وقوف به اختلاف با آمریکا و اروپا، می‌خواهند به واقعیات میدانی توجه کنند.
این کارشناس افزود، همگان می‌دانند که بشار اسد انسان خوبی نیست، قاتل بسیاری از مردم سوریه است و احتمالا مرتکب جنایت جنگی و کارهای ظالمانه زیادی شده و هنوز به این رویه ادامه می‌دهد، اما سیاست چیز دیگری است؛ باید دوباره تعامل با او را از سرگرفت.
عبدالخالق عبدالله افزوده است که جدا کردن سوریه از ایران «امکان‌پذیر نیست» اما «حضور بیشتر کشورهای عرب در سوریه «احتمالا" حضور ایران در سوریه را کمتر خواهد کرد».
از واکنش دولت بایدن به نامه مقامات پیشین هنوز خبری منتشر نشده است. اما وزارت خارجه آمریکا روز چهارم فروردین پس از اعلام تجدید رابطه عربستان و سوریه اعلام کرد که واشینگتن همچنان به «راهکار سیاسی در راستای قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت معتقد است و کشورها را نیز به عادی‌سازی رابطه با سوریه تشویق نمی‌کند».
قطعنامه ۲۲۵۴ که چهار سال پس از آغاز جنگ داخلی سوریه صادر شد، به منزله «نقشه راه» جامعه جهانی در قبال بحران سوریه تلقی شده بود.
این قطعنامه بر آتش‌بس و تشکیل دولت وحدت ملی در سوریه تأکید داشت، اما با گذشت هشت سال از صدور آن قطعنامه، حکومت بشار اسد تا حد زیادی ثبات و کنترل خود بر خاک کشورش را بازیافته است.