در آستانه نشست هفته آینده وزیران خارجه هفت کشور صنعتی در ژاپن، دیپلماتها به خبرگزاری رویترز گفتند در نتیجه تغییرات اخیر در غرب آسیا، این گروه به ارزیابی راهبرد خود در قبال خاورمیانه خواهد پرداخت.
به گزارش رویترز در روز جمعه، ۲۵ فروردین، قدرتهای غربی از تغییرات راهبردی اخیر در آسیای غربی «غافلگیر» شده و در خصوص کاهش نفوذشان در این منطقه رایزنی خواهند کرد.
این خبرگزاری توافق میان ایران و عربستان با میانجیگری چین را که به آشتی و ازسرگیری کامل روابط بین تهران و ریاض منجر شده، یکی از تغییرات عمده اخیر در غرب آسیا نامید.
به نوشته رویترز به نقل از دیپلماتهای غربی، توافق ایران- سعودی با ابتکار چین، آمریکا و متحدان اروپایی واشینگتن را «غافلگیر» کرده است.
یک دیپلمات فرانسوی با اشاره به تغییرات ژئوپلیتیک و تغییر توازن قدرت در غرب آسیا به عنوان «یک تحول جدی» گفت بقای گروه هفت در گروی آن است که «منافع امنیتی خود را حفظ کند که اتفاقا به نفع امنیت منطقه و امنیت جهان است».
به گفته این دیپلمات، که خواسته رویترز نام او را نبرد، «اعتبار گروه هفت به این است که بتواند مشکلات جهان را مدیریت کند».
این دیپلمات افزود برخی از کشورها، مانند دولت سعودی، که متحد آمریکا محسوب میشدند، نسبت به آنچه آمریکا «تعهدات امنیتی» خود در قبال غرب آسیا مینامد، دچار تردید شدند و در جنگ روسیه در اوکراین نیز بیطرف ماندهاند.
این دیپلمات افزود دولتهای یادشده به جای متکی ماندن تنها به غرب، به این راهبرد رسیدهاند که روابط خود را تنوع بخشیده و به چین هم نزدیک شوند.
بیشتر در این باره: درهای سفارت ایران در عربستان سعودی پس از هفت سال گشوده شدبرخی از دیپلماتهای اروپایی ابراز تأسف کردند که در نتیجه «خسته شدن» غرب در ارتباط با امور خاورمیانه، بازیگران منطقهای در رویکرد خود تجدید نظر کرده و درها را برای دیگران باز گذاشتند تا خلأ ایجاد شده را پر کنند.
رویترز به نقل از یک دیپلمات دیگر نوشته است که عدم آگاهی پیشاپیش کشورهای گروه هفت از میانجیگری چین در توافق ایران و عربستان، وجود یک مشکل در این گروه را نشان داد و ضروری است که اعضای گروه دوباره گردهم آیند.
سومین دیپلمات غربی نیز به رویترز گفت که تلاشهای سعودی برای سازماندهی بازار نفت و کاهش تولید کشورهای عضو اوپک، برخلاف تمایل غرب و نشان دیگری از تغییر رویکرد سعودی در ارتباط با غرب است.
نشست وزیران خارجه آمریکا، کانادا، بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا و ژاپن برای روزهای ۲۶ تا ۲۸ فروردین در توکیو برنامهریزی شده است. این نخستین گردهمایی آنان در پی بهبود رابطه عربستان با ایران و سوریه است.
اجلاس آنان تدارک نشست سران این کشورها برای یک ماه دیگر در هیروشیما در ژاپن است.
آمریکا و دولتهای اروپایی از توافق تهران- ریاض به عنوان عاملی برای بازگشت صلح و ثبات به منطقه استقبال محتاطانه کردند و برخی از مقامات اروپای غربی ابراز امیدواری کردند که این امر به پایان قطعی جنگ یمن نیز کمک کند.
با این حال، گزارش رسانههای آمریکا حاکی بود که ویلیام برنز، رئیس سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا، در سفر هفته گذشته به عربستان، از توافق سعودی با دولت تهران انتقاد کرد.
چهار هفته پس از امضای توافق میان ایران و عربستان در چین برای احیای روابط، وزیران خارجه ایران و سعودی در پکن دیدار کردند و چند روز پس از آن، ابتدا یک هیئت دیپلماتیک عربستان برای بازدید از سفارت بسته شده سعودی به تهران رفت و آنگاه هیئت وزارت خارجه ایران با سفر به ریاض، برای اولین بار در بسته شده سفارت ایران در عربستان را باز کرد.
قرار شده تبادل سفیر بین دو کشور در هفتههای آتی انجام شود.
اما گامهای اخیر سعودی و کشورهای عربی که تا پیش از این متحد آمریکا محسوب میشدند، در احیای رابطه با بشار اسد، رئیسجمهور سوریه، ۱۲ سال پس از جنگ داخلی آن کشور، با انتقادهای سنگینی در آمریکا روبهرو شده است.
دهها تن از مقامات ارشد پیشین آمریکا به تازگی در نامه به دولت جو بایدن از سیاست کاخ سفید که به ادعای آنان، امکان بازگشت سوریه به صحنه سیاسی منطقه را فراهم کرده، انتقاد کرده و نوشتند سوریه در ظلم و جنایت خود تغییری نداده که مستحق حضور دوباره در فضای سیاسی منطقه باشد.
بحرانهای مرتبط با کره شمالی و روسیه و تحرکات مسکو در دور زدن تحریمها نیز از موضوعهایی است که در دستورکار نشست هفته آینده وزیران خارجه کشورهای گروه هفت قرار دارد.
این اجلاس در شرایطی برگزار میشود که پس از اظهارات روزهای گذشته رئیس جمهور فرانسه به دنبال سفر او به چین، در خصوص سیاست مستقلی که اروپا باید در قبال پکن در پیش بگیرد و خود را درگیر بحران آمریکا و چین بر سر جزیره تایوان نکند، اختلافات کمسابقهای میان آمریکا و اتحادیه اروپا ایجاد کرده است.