فخری خوروش، بازیگر سرشناس سینما و تئاتر، روز شنبه بیستم خرداد ماه در سن نود و سه سالگی، بعد از سالها مهاجرت و دوری از صحنه تئاتر و سینمای ایران، در شهر لسآنجلس آمریکا درگذشت.
فخری خوروش از سالها پیش به دلیل سکونت دو فرزندش در آمریکا، اقامت ایالات متحده را دریافت کرده بود و پس از سال ۱۳۸۴ و نقشآفرینی در فیلم «یک بوس کوچولو» ساخته بهمن فرمانآرا، دیگر فعالیتی در سینمای ایران نداشت و در شهر لسآنجلس ایالت کالیفرنیا سکونت داشت.
پرویز پرستویی، بازیگر سینما، در صفحه اینستاگرام خود نوشت که فخری خوروش «هنرمند پیشکسوت تئاتر و سینما که سالها در غربت زندگی میکرد روز شنبه ساعت ۸ و ۳۰ صبح به وقت لسآنجلس» درگذشت. او همچنین از فخری خوروش به عنوان «هنرمند تکرار ناشدنی» نام برد.
فخری خوروش متولد دهم خرداد ۱۳۰۹ خورشیدی در کرمانشاه بود و پس از پایان تحصیلات در دانشسرا، به معلمی و تدریس در مدارس پرداخت اما در سالهای آغازین معلمی برای اولینبار با نقش آفرینی در یکی از اجراهای «دستهای آلوده» نوشته ژان پل سارتر، تئاتر را آغاز کرد و از سال ۱۳۳۴ خورشیدی نیز با بازی در فیلم سینمایی «برای تو» به کارگردانی صادق بهرامی به فعالیت هنری در سینما رو آورد که حاصل آن بازی در بیش از چهل فیلم سینمایی است.
علاوه بر پانزده فیلم سینمایی که فخری خوروش در سالهای ۱۳۵۷ تا ۱۳۸۴ در آن بازی کرده است، بخش عمده نقش آفرینی او در سینما به سالهای پیش از ۱۳۵۷ باز میگردد که از آن جمله بازی در فیلمهای «آقای هالو» داریوش مهرجویی ۱۳۴۹، «نفرین» ناصر تقوایی ۱۳۵۲، «شازده احتجاب» بهمن فرمانآرا ۱۳۵۳ و «سوته دلان» علی حاتمی ۱۳۵۶ است.
او همچنین در فاصله سالهای ۱۳۳۹ تا ۱۳۸۱ در سریالهای تلویزیونی مختلفی نقشآفرینی کرد که از مشهورترین آنها «سریال امیرکبیر» است که خوروش در آن نقش «مهد علیا» مادر ناصرالدین شاه قاجار را بازی کرد.
با این همه تئاتر و تله تئاتر نیز بخش قابل توجهی از زندگی و جایگاه هنری فخری خوروش را به خود اختصاص داده است. او از جمله بازیگران تئاتر بود که در فاصله سالهای ۱۳۳۹ تا ۱۳۵۶ خورشیدی در صدها تله تئاتر که چهارشنبهها از تلویزیون پخش میشد، نقشآفرینی کرد.
فخری خوروش در مورد بازی در این تلهتئاترها، گفته بود: «من تنها زنی هستم که بیش از هر هنرپیشهای تئاتر کار کردهام. چون هر چهارشنبه در تلویزیون یک تئاتر زنده اجرا میکردیم که در سال به بیش از ۵۰ تئاتر میرسید و این غیر از بازی در تئاترهای صحنهای بود که در آن نقش داشتم.» برخی منابع شمار تله تئاترهایی که خوروش در ان بازی کرده را بیش از ۵۲۰ تلهتئاتر عنوان کردهاند.
با این حال فخری خوروش از معدود زنان بازیگری بود که در کنار چهرههایی چون پروانه معصومی، شهلا ریاحی، نادره (حمیده خیرآبادی)، مهین شهابی و جمیله شیخی از موج برخوردها، احضارها، و مصادرههای پس از سال ۱۳۵۷ جان به در برد و اجازه یافت تا به بازیگری در سینما و تلویزیون ادامه دهد.
فخری خوروش درباره برخوردها با بازیگران گفته بود: «بعد از انقلاب، هر شب یک سری از هنرمندان را میخواستند تا سئوال و جواب کنند، هرچه بود اسم من نیامد و بعد از یک مدتی از من خواستند تدریس کنم و هنرپیشه تربیت کنم.»
او ورود خود به بازیگری سینما و تئاتر را «مدیون کسانی مانند ایرن، مهرزاد، ایران دفتری، لورتا» خوانده بود که در زندگی هنری خود راه حضور زنان در سینما و تئاتر ایران را گشودند.
فخری خوروش همچنین در سالهای پایانی زندگی خود در مصاحبهای با انتقاد از مردسالاری در ایران و تاکید بر اینکه به زنان اجازه داده نمیشود رشد داشته باشند و به جایگاه واقعی خود دست پیدا کنند، گفته بود: «در مورد خود من هم اتفاقاتی افتاد که متاسفانه نمیتوانم بگویم و با من باید به گور برود.»