توافق کشورهای بلوک غرب آفریقا بر سر تاریخ مداخله نظامی در نیجر به عنوان «آخرین راه»

عکس محمد بازوم در دست یک مخالف کودتا در پاریس

در پی دیدار فرماندهان نظامی کشورهای عضو بلوک غرب آفریقا در روز جمعه، ۲۷ مرداد، اعلام شد که آن‌ها بر سر تاریخ دخالت احتمالی در کودتای کشور نیجر، به عنوان «آخرین راه باقی‌مانده» به توافق رسیدند، اما فعلا آن را علنی نمی‌کنند.

وزیران دفاع و رؤسای ستاد ارتش کشورهای گروه موسوم به «اکوواس»، جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا، گفته‌اند که در صورت ناکام شدن کوشش‌های دیپلماتیک، منتظر فرمان برای آغاز عملیات با هدف «احیای دموکراسی» در نیجر خواهند بود.

آن‌ها تأکید کردند که راهکار مسالمت‌آمیز همچنان گزینه نخست است و هنوز «هیچ دری را نبسته‌اند»، اما «گفت‌وگوی بی‌پایان» با حکومت نظامی نیجر نیز نخواهند داشت.

فرماندهان نظامی کشورهای عضو این گروه امکانات، تدارکات و راهبرد خود را برای مداخله نظامی در نیجر در جریان نشست دو روزه در شهر آکرا، پایتخت غنا، بررسی کردند.

عبدالفتاح موسی، کمیسر امور سیاسی، صلح و امنیت در گروه «اکوواس»، تاریخ تعیین‌شده را «دی-دِی» نامید؛ نامی که یادآور مداخله آمریکا در صدر کشورهای متفقین در برابر آلمان نازی در جنگ جهانی دوم بود و از آن پس به عنوان روز آغاز یک عملیات بزرگ معمولا در جنگ‌ها اطلاق می‌شود.

بیشتر در این باره: مقام آمریکایی با رهبران کودتای نظامی در نیجر دیدار کرد

به گفته سخنگوی نشست غنا، غیر از حکومت‌هایی که زیر حاکمیت نظامی هستند، یعنی مالی، بورکینافاسو، گینه و کیپ‌ورد، اکثر ۱۵ کشور عضو گروه آماده مشارکت در اقدام نظامی و تعیین نیرو در آن هستند.

سران «اکوواس» چند روز پس از کودتای نیجر به نظامیانی که در شهر نیامی، پایتخت نیجر، به روی کار آمدند، ضرب‌الاجل یک هفته‌ای دادند تا قدرت را به سیاستمداران بازگردانند اما با گذشت ضرب‌الاجل، این گروه از کشورها اقدامی نکرد.

عبدالرحمان شیانی، رئیس‌جمهور منصوب کودتاگران و سایر نظامیان ارشدی که محمد بازوم، رئیس‌جمهور نیجر را همراه با همسر و فرزندش در اقامتگاه ریاست ‌جمهوری حصر کرده‌اند، هنوز به بیانیه روز جمعه فرماندهان نظامی «اکوواس» واکنش نشان نداده‌اند.

کودتاگران درخواست‌های سازمان ملل و کشورهای همسایه را برای بازگرداندن قدرت به محمد بازوم رد کرده‌اند.

همزمان نگرانی بین‌المللی فزاینده‌ای در مورد شرایط نگهداری آقای بازوم بیان می‌شود، هرچند که سخنگوی دبیرکل سازمان ملل روز جمعه گفت او زنده است و افرادی با وی در تماس بوده‌اند.

لئوناردو سانتوس سیمائو، نماینده سازمان ملل متحد در امور غرب آفریقا و ساحل، روز ۲۷ مرداد با علی‎‌محمد الامین‌ زین، نخست ‌وزیر حکومت نظامی در نیامی دیدار کرد تا موضع نظامیان حاکم را بشنود و راهی برای بازگشت نیجر به اجرای قانون اساسی بیابد.

این سومین کودتا در شش سال گذشته در نیجر اما هفتمین کودتا در این بخش از منطقه در سه سال اخیر است.

اهمیت راهبردی نیجر غیر از منابع اورانیوم و نفت، نقش محوری آن در مقابله با جنگجویان القاعده و داعش در منطقه بود.

بر اساس ارزیابی رویترز، هرگونه مداخله بیشتر احتمال دارد که آشفتگی در غرب آفریقا را افزایش دهد، منطقه فقیرنشینی که غیر از سربرآوردن شبه‌نظامیان اسلام‌گرای افراطی با بحران جدی گرسنگی نیز روبه‌رو است.

به گزارش شبکه الجزیره از غنا، هرگونه مداخله نظامی احتمالی از سوی «اکوواس»، پیش از اجرا، با موانع سیاسی و قانونی متعددی روبه‌روست و از جمله پارلمان‌ها و نهادهای قانون‌گذاری این کشورها باید آن را تصویب کنند.

برخی از اعضای «اکوواس» مانند مالی و بورکینافاسو مداخله در اقدام نظامی احتمالی در نیجر را رد و از کودتاگران حمایت کرده‌اند.

آخرین گزارش‌های روز ۲۸ مرداد حاکی است که مالی و بورکینافاسو برای بیان مخالفت با مداخله نظامی احتمالی «اکوواس»، شماری جنگنده به نیجر فرستادند.

منابع: رویترز، الجزیره، رادیوفردا/ ف. ر./ف. دو./م.ا.