اعتراض تشکل‌های دانشجویی به موج اخراج استادان؛ «دانشگاه‌ به محاصره دستگاه‌های امنیتی درآمده است»

آمنه عالی، حمیده خادمی، شریفی زارچی و داریوش رحمانیان

با گسترش موج اخراج و تعلیق استادان دانشگاه، شماری از تشکل‌های دانشجویی روز یکشنبه در بیانیه‌‌هایی به آن اعتراض کردند و هشدار دادند که دانشگاه‌ به محاصره «دستگاه‌های امنیتی درآمده است».

ابعاد «تعلیق» و «اخراج» استادان چنان گسترده است که شوراهای صنفی دانشجویان کشور پیشتر آن را بخشی از «پروژه بزرگ‌تر تصفیه دانشگاه‌ها در سراسر کشور» خوانده بود.

آخرین موارد آن نیز اخراج چهره‌هایی چون علی شریفی زارچی از دانشگاه شریف، حمیده خادمی و آمنه عالی از دانشگاه علامه تهران و جلوگیری از تدریس حسین علایی در دانشگاه تهران است.

شورای صنفی دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف روز یکشنبه ۵ شهریور ماه در بیانیه‌ای با تأکید بر این‌که «اخراج» و «قطع همکاری» با علی شریفی زارچی «آن هم به بهانه عدم صلاحیت علمی، بدعتی عجیب و به دور از انتظار است»، اضافه کرد که این اخراج‌ها برای «جامعه دانشجویی قابل پذیرش نیست.»

در بیانیه شورای صنفی دانشجویان شریف عنوان شده که این شورا «پیام‌های بسیاری را مبنی بر ناراحتی دانشجویان از اخراج علی شریفی زارچی دریافت کرده» است‌ که «بیانگر توقع آن‌ها برای بازگشت شریفی زارچی به دانشگاه است.»

بیانیه یادشده هشدار داده که «محبوبیت و مقبولیت علی شریفی زارچی در دانشگاه شریف به حدی است که نبود او، دانشگاه را به سمت التهاب پیش برده و در روزهای آغازین سال تحصیلی جدید «آرامش دانشگاه را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد».

بیشتر در این باره: انتقاد شدید از «دخالت فراوان» نهادهای امنیتی در دانشگاه‌ها و استعفای «اعتراضی» محمدرضا عارف

این بیانیه با اشاره به «درجات علمی بالای علی شریفی زارچی و از جمله دریافت مدال طلای المپیاد جهانی در سال ۱۳۷۹» تا «فعالیت‌های عام المنفعه و اهتمام او به عدالت آموزشی»، و «برگزاری دوره‌های آموزشی رایگان برای دانش‌آموزان و دانشجویان ایرانی» افزود: «فراموش نخواهیم کرد که شریفی زارچی در دوران طاقت فرسای کرونا نیز خدمات شایانی به ایران داشته‌ است.»

شورای صنفی دانشجویان دانشگاه شریف تاکید کرد که حذف علی شریفی زارچی از دانشگاه شریف «صدمه‌ای جدی به بدنه علمی دانشگاه وارد خواهد کرد.»

از سوی دیگر انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شریف نیز در بیانیه‌ای با «اعتراض به حکم اخراج علی شریفی زارچی»، تاکید کرد که « اخراج اساتید غیرهمسو با حاکمیت از دانشگاه‌ها و برخوردهای امنیتی با دانشجویان، علاوه بر آن‌که تنها یاس و ناامیدی جامعه دانشگاهی از حاکمیت را به دنبال دارد، موجب افزایش روزافزون مهاجرت نخبگان از کشور خواهد شد.»

این بیانیه افزود: «اخراج دکتر شریفی زارچی با اراده نهادهای خارج از دانشگاه صورت گرفته و هیات جذب اساتید با ترکیب حاضر که حتی از اعلام شفاف آرای خود نیز خوف دارند، نماینده همان دستگاه‌های بیرونی است و مشروعیتی برای نمایندگی جامعه دانشگاهی ندارد.»

بیانیه یادشده عنوان «شریف در محاصره، دانشگاه در بحران» را دارد و می‌گوید فضای دانشگاه حتی از زمان اعتراضات جنبش «زن، زندگی، آزادی» نیز «امنیتی‌تر» شده است.

این بیانیه در ادامه تاکید کرد که «دانشگاه شریف کاملا به محاصره دستگاه‌های امنیتی درآمده و اکنون رد پای این نهادها در جزئی‌ترین تصمیمات دانشگاه» مشاهده می‌شود.

همچنین «جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه شریف» که در شمار تشکل‌های نزدیک به جناح اصولگراست با انتشار بیانیه‌ای «اخراج علی شریفی زارچی» را «خبر دلسردکننده» خواند و در بیانیه خود از این استاد اخراج شده به عنوان «استاد محبوب» و «یکی از سرمایه‌های علمی دانشگاه شریف» نام برد.

این تشکل دانشجویی تاکید کرد که اخراج شریفی زارچی «در هر شکل و به هر بهانه، تاثیری جز تاریک‌تر نمایاندن آینده پیشِ رو، تزریق بیشتر ناامیدی به هر دو قشرِ دانشجو و حتی داوطلبان ورود به دانشگاه، و خلع آرامش از صحنه دانشگاه» ندارد.

بیشتر در این باره: «دو هزار و۸۴۳ دانشجو» از زمان اعتراضات به کمیته‌های انضباطی احضار شده‌اند

جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه شریف افزود: «در شرایطی به سر می‌بریم که اخبار مهاجرت‌های پیاپی اساتید، اختلال در روند آموزشی دانشگاه به علت ضعف و کمبود هیات علمی و نارضایتی پیاپی دانشجویان از کیفیت آموزشی، جدی‌ترین نگرانی‌های خانواده شریف را از چالش‌های جاری دانشگاه در بر می‌گیرد.»

علی شریفی زارچی، عضو هیات علمی بیوانفورماتیک و هوش مصنوعی دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف، روز شنبه ۴ شهریور از «دریافت نامه اخراج» خود از این دانشگاه خبر داد و در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشت: «امروز نامه‌ اخراج من از دانشگاه شریف دریافت شد.»

همزمان کانال دانشجویان متحد از اخراج حمیده خادمی و آمنه عالی دو استاد دانشکده روانشناسی دانشگاه علامه تهران، خبر داد و شوراهای صنفی دانشجویان هم اعلام کرد که ۷ تن از استادان دانشکده ادبیات دانشگاه تهران شامل وحید عیدگاه، لیلی ورهرام، جواد بشری، قاسم عزیزی، میلاد عظیم، داریوش رحمانیان و حسین مصباحیان اخراج شده‌اند.

علاوه بر این، رهام افغانی، استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بهشتی، نیز روز یکشنبه با انتشار تصویر نامه تعلیق خود خبر داد که این دانشگاه با او «قطع همکاری» کرده است.

روز یکشنبه همچنین وب‌سایت انصاف‌نیوز خبر داد که از تدریس حسین علایی، از فرماندهان سابق سپاه پاسداران و چهره نزدیک به اصلاح‌طلبان، در دانشگاه تهران و رضا صالحی امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد در دولت حسن روحانی، در دانشگاه علوم و تحقیقات جلوگیری شده است.

آذین موحد، استاد گروه موسیقی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران و مهدی خویی استاد جامعه‌شناسی، استاد دانشگاه علامه تهران، نیز از «تعلیق» و «اخراج» خود خبر داده‌اند.

روز یکشنبه آبتین گلکار، مترجم سرشناس و استاد گروه زبان روسی دانشگاه تربیت مدرس، در واکنش به اخراج همکاران خود در حساب اینستاگرامش نوشت: «تکلیف طایفه‌ی اشقیا که مشخص است، ولی خاک باید بر سر کرد وزیری را که در حد بز اخفش هم نمی‌تواند به افتضاحی که در مؤسسات زیر دستش به پا شده واکنش نشان دهد.»

آقای گلکار همچنین نوشت: «خاک باید بر سر کرد آن دانشگاه مادر را که بزرگانی چون میلاد عظیمی و وحید عیدگاه طرقبه را قدر نمی‌شناسد و خاک باید بر سر کرد آن صاحب ژن معیوب را که علی شریفی زارچی را خار چشم بداند.»

دور جدید تعلیق و اخراج و بازنشستگی اجباری آن دسته از استادان دانشگاه‌ها که برخی مقامات حکومت آنان را «استادان مسئله‌دار» می‌خوانند، مدتی پس از شروع اعتراضات «زن زندگی آزادی» در پاییز ۱۴۰۱ آغاز شد.

براساس برخی اسناد درزکرده از مصوبات «کمیته اطلاعاتی امنیتی دانشگاه‌ها» که پاییز و زمستان پارسال در قرارگاه ثارالله برگزار می‌شد، حراست وزارت علوم تعداد استادانی را که در جریان اعتراضات از دانشجویان معترض یا مردم حمایت کرده بودند «۴۱۶ استاد (۳۴۴ مرد و ۷۲ زن و به‌تفکیک نوع فعالیت اعتراضی) »اعلام کرده بودند و شیوه‌های به‌کاررفته یا پیشنهادی برای سرکوب این اساتید نیز مطرح شده بود.

«تذکر و تعهد، توبیخ کتبی، تعلیق ارتقا، تعلیق همکاری، قطع همکاری با اساتید قراردادی، بازنشسته‌کردن برخی اساتید با سابقه بالا» ازجمله شیوه‌هایی بود که در این جلسات محرمانه برای «تصفیه دانشگاه‌ها از اساتید مسئله‌دار» مصوب شده بود.

سه ماه پس از شروع اعتراضات «زن زندگی آزادی»، سردار حسین نجات، جانشین قرارگاه ثارالله تهران، در یکی از جلسه‌های محرمانه شورای امنیت کشور گفته بود «۷۰ تا ۸۰ درصد جمعیت دانشگاه‌ها معترض‌اند و نظام باید در این زمینه وقت بگذارد».

بیشتر در این باره: شیوه‌های سرکوب اعتراضات دانشگاه، به‌روایت اسناد محرمانه