دوتابعیتی‌ها، از زندان تا آزادی؛ گفت‌وگو با کامران قادری

کامران قادری، زندانی دوتابعیتی پیشین که چند ماه پیش از زندان‌های جمهوری اسلامی آزاد شد، همزمان با آزادی پنج زندانی آمریکایی از زندان‌های ایران خواستار «بالا رفتن هزینه پایمال کردن حقوق بشر توسط دولت ایران» شد.

آقای قادری، بازرگان ایرانی-اتریشی روز دوشنبه ۲۷ شهریور در گفت‌وگو با هانا کاویانی از رادیو فردا خطاب به دولت‌های غربی افزود: «این مسئله باید یک بار [برای همیشه] حل شود. نه این که برای سیامک نمازی حل شود، ولی دوباره برای یک خانم یا آقای دیگری تکرار شود.»

این زندانی دوتابعیتی پیشین از کشورهای خارجی خواست که در ارتباط با برخورد با این رفتار ایران، «تغییری در سیاست خود بدهند، وگرنه تا وقتی که گروگان‌گیری سودآور باشد و موجب شود از آن به عنوان اهرم فشار علیه کشورهای غربی استفاده شود»، جمهوری اسلامی به این رفتار خود ادامه می‌دهد.

Your browser doesn’t support HTML5

دوتابعیتی‌ها، از زندان تا آزادی؛ گفت‌وگو با کامران قادری

آقای قادری ضمن تأکید بر این که باید راهی برای تقویت رابطه بین مردم ایران و جهان پیدا کرد که به تقویت جمهوری اسلامی نینجامد، گفت: «منزوی کردن ایران در سازمان‌های بین‌المللی می‌تواند فشار دیپلماتیک خوبی باشد.»

بیشتر در این باره: سه اروپایی آزادشده در جریان توافق مبادلۀ زندانی با ایران به کشورشان بازگشتند

او بازداشت اتباع خارجی‌ها در ایران را موجب «سرافکندگی» مردم ایران دانست و گفت که حتی خود او در زندان وقتی می‌دید که یک تبعه خارجی زندانی به دلایل سیاسی زندانی شده، «خجالت» می‌کشید.

روز دوشنبه در آخرین مرحله از تفاهم تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا، پنج زندانی آمریکایی از ایران خارج شدند.

آقای قادری نیز که دی‌ماه ۱۳۹۴، در جریان یک سفر کاری به تهران، در فرودگاه بین‌المللی تهران بازداشت و به اتهام «جاسوسی» به ۱۰ سال زندان محکوم شد، خرداد امسال پس از بیش از هفت سال زندان آزاد شد.

این زندانی سیاسی پیشین به دلیل شرایط زندان با مشکلات جسمی مواجه شد؛ به طوری که در دوران زندان تحت عمل جراحی قرار گرفت و اکنون نیز از ناحیه کمر همچنان با مشکلات جدی روبه‌روست.

زندانیان دوتابعیتی، همچون «مهره بازی شطرنج»

کامران قادری در گفت‌وگو با رادیوفردا، ضمن روایت تجربه‌ها و خاطره‌هایش از دوران زندان، وضعیت زندانیان دوتابعیتی در ایران را «غیرقابل توصیف» دانست و گفت به این دلیل که آنان خود را یک «مهره بازی شطرنج» می‌دانند، وضعیتشان پیچیده‌تر است.

او اولین مرحله از احساسات خود پس از آزادی را «مرحله شوک» توصیف کرد و افزود که این شوکه شدن برخلاف شوکه شدن هنگام دستگیری، «مثبت» بود.

با این حال، این تاجر ایرانی-اتریشی گفت که با وجود تجربه زندانی شدن، هنوز امیدوار است دوتابعیتی‌های مقیم خارج از کشور بتوانند با ایران همکاری داشته باشند.

او گفت: «برای من عملاً دیگر [بازگشت به ایران] تمام شده است. من گذشته خیلی بدی داشتم. یعنی بلایی بر سر من آوردند که دیگر باید به آینده‌ فکر کنم و باید در کنار خانواده‌ام باشم و یک روز هم آنان را تنها نگذارم، ولی یک جایی در دل آدم، هنوز این [مسئله] سوسو می‌زند.»

این زندانی دوتابعیتی پیشین شرایط را برای این همکاری ایرانیان دوتابعیتی با کشور ایران دشوار دانست و افزود: «متأسفانه کسانی که الان قدرت را در دست دارند و برای کشور تصمیم‌گیری می‌کنند، دورنمای خوبی را برای ایرانیان خارج از کشور نگذاشتند و سیاست‌هایی را در پیش گرفته‌اند که به جای این که [آنان را] جذب کنند، دفع می‌کنند.»

او با تأکید بر این که باید حساب مردم را از دولت جدا کرد، گفت: «من به عنوان یک ایرانی-اتریشی خیلی مایل هستم که رابطه بین مردم اتریش و مردم ایران را نزدیک کنم، ولی اصلا علاقه‌ای ندارم که دولت را تقویت کنم.»

آزادی‌ای که کامل نیست

آقای قادری همچنین در گفت‌وگو با رادیوفردا از زندانیانی گفت که اکنون در تبادل زندانی میان ایران و آمریکا آزاد شده‌اند.

او با توجه به تجربه خود از زندان‌های جمهوری اسلامی، درباره مقایسه شرایط زندانیان خارجی و دوتابعیتی با دیگر زندانیان سیاسی و امنیتی نیز گفت: «شرایط زندانیان در ایران در حالت بد است».

بیشتر در این باره: نامه مهران رئوف از زندان اوین: زندانیان دو تابعیتی از حقوق شهروندی خود محرومند

او همچنین در گفت‌وگو با رادیو فردا، زندگی روزانه یک زندانی دوتابعیتی را در زندان اوین توصیف و اضافه کرد که با وجود «عادت» کردن به زندگی در زندان، ولی زندان «محل افسردگی است. من آدم‌های بسیاری را دیدم که افسردگی گرفتند و خودکشی کردند. چون فشار [بر زندانی] خیلی زیاد است.»

آقای قادری سازمان زندان‌ها و قوه قضاییه در ایران را «ابزاری در دست سازمان‌های امنیتی» دانست و گفت که این امر وضعیت زندانیان را بحرانی‌تر می‌کند.

او تاکید کرد شرایط زندان اوین به گونه‌ای است که خروج زندانیان از آن «برابر با آزادی فکر نیست». آقای قادری گفت: «هنوز که هنوز است هفته‌ای دو سه باز کابوس می‌بینم و خواب بچه‌های آنجا [اوین] را می‌بینم.»

این زندانی دوتابعیتی پیشین با تاکید بر این که میان این دو گروه از زندانیان فرقی وجود ندارد، افزود که زندانیان دوتابعیتی نیز همانند دیگر زندانیان سیاسی شکنجه می‌شوند و برخورد جمهوری اسلامی در مورد هر دو گروه «وحشیانه، غیرانسانی و همراه با پایمال کردن انسانیت و حقوق بشری» است.