دو روز پس از سالگرد «جمعه خونین» زاهدان، فضای این شهر همچنان «نظامی امنیتی» گزارش میشود.
رسانه «حالوش» روز یکشنبه نهم مهرماه با انتشار ویدئویی در این زمینه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «نیروهای نظامی همچنان در مناطق مختلف شهر زاهدان از جمله در بازار بزرگ چهار راه رسولی حضور پررنگی دارند.»
در اولین سالگرد اعتراضات خونین زاهدان و با وجود فضای به شدت امنیتی، شامگاه شنبه اعتراضات خیابانی در این شهر برای دومین شب پیاپی ادامه داشت و جمعی از مردم معترض ضمن برافروختن آتش، اقدام به سر دادن شعارهایی علیه جمهوری اسلامی کردند.
گزارشهای رسانههای محلی حاکی از آن است که در «سالگرد جمعه خونین» طی دو شبانهروز دستکم ۱۲۸ تن دیگر از شهروندان در شهرهای زاهدان، خاش، میرجاوه و چابهار به دست نیروهای حکومتی بازداشت شدهاند.
بر اساس این گزارشها، بسیاری از مناطق زاهدان از جمله شیرآباد، کوثر، بازار مشترک، فلکه کشاورز، خیابان عمار، کریمآباد و بابائیان، شامگاه شنبه صحنه اعتراضات خیابانی و شعارهای ضد حکومتی بود.
در همین زمینه رسانه حقوقبشری ههنگاو نیز روز یکشنبه نهم مهرماه گزارش داد که از میان افراد بازداشتشده در ۴۸ ساعت گذشته هویت ۶۵ نفر شناسایی شده که در این میان ۱۴ تن از آنها کودک و نوجوان زیر ۱۸ سال هستند.
این رسانه حقوقبشری با انتشار این اسامی اعلام کرد که ۵۰ تن از این شهروندان در زاهدان، ۹ شهروند در خاش، چهار شهروند در میرجاوه و دو شهروند در چابهار توسط نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی بازداشت شدهاند.
رادیوفردا بهطور مستقل قادر به تأیید جزئیات این گزارش نیست.
اعتراضات شنبهشب در حالی برپا شد که بخش گستردهای از بازار، مراکز خرید و فروشگاههای شهرهای زاهدان، چابهار و نوبندیان نیز روز شنبه شاهد اعتصاب به مناسبت سالگرد «جمعه خونین» زاهدان بود. این اسم اشاره به وقایع روز ۸ مهر ماه ۱۴۰۱ در زاهدان دارد که بیش از یکصد تن از مردم و نمازگزاران اهل سنت با تیراندازی نیروهای حکومتی جان باختند.
ویدئوهای منتشرشده در شبکههای اجتماعی نشان میدهد که معترضان در جریان تظاهرات شنبهشب در محله شیرآباد زاهدان، با آتش زدن لاستیک خودرو، اقدام به مسدود کردن خیابانهای ورودی به روی نیروهای امنیتی کردند و در ادامه با برپایی تجمع در این محله شعارهایی ضد حکومتی از جمله شعار «مرگ بر خامنهای» سر دادند.
مولوی عبدالحمید اسماعیلزهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان، روز جمعه هفتم مهرماه در خطبههای نماز جمعه سالگرد «جمعه خونین»، بار دیگر بر «مجازات» مرتکبان این «جنایت» تأکید و آن را خواستهٔ مردم طی یک سال گذشته عنوان کرد.
او اضافه کرد که خانوادههای نزدیک به یکصد جانباخته و همچنین کسانی که در جریان جمعه خونین زاهدان به شدت زخمی شدند، دست یا پای خود را از دست دادند یا فلج و قطع نخاع شدهاند، تنها به دنبال اجرای قانون اسلام درباره عاملان کشتار هستند.
بیشتر در این باره: سازمان حقوق بشر: پرونده جمعه خونین زاهدان به عنوان جنایت علیه بشریت در نهادی بینالمللی بررسی شودکمپین فعالین بلوچ نیز پیشتر با انتشار ویدئوهایی از اعتراضات شامگاه شنبه در مناطق مختلف زاهدان اعلام کرد که معترضان با وجود گشتزنی گستردهٔ نیروهای امنیتی در خیابانها و میادین مرکزی شهر زاهدان، اقدام به برپایی اعتراضات در محلههای مختلف این شهر کردند.
اعتراضات سالگرد «جمعه خونین زاهدان» از روز جمعه پس از نماز اهل سنت در خیابانهای اطراف مسجد مکی آغاز شد.
نامه هفت زندانی سیاسی زن: جانهای رفته در زاهدان جان تازهای به جنبش دادند
در همین حال هفت تن از زندانیان سیاسی زن با انتشار نامهای از بند زنان زندان اوین، همراهی و همبستگی خود با مردم زاهدان و سیستان و بلوچستان را اعلام کردند.
این نامه که در صفحه اینستاگرام نرگس محمدی منتشر شد، به امضای نرگس محمدی، گلرخ ایرایی، سپیده قلیان، فائزه هاشمی، شکیلا منفرد، محبوبه رضایی و آزاده عابدینی رسیده است.
این هفت زندانی سیاسی در نامه خود تاکید کردند که «جمعه خونین زاهدان، بزنگاهی با اهمیت و تاثیرگذار در جنبش زن، زندگی، آزادی است.»
آنها با اشاره به اینکه «یک سال پیش معترضان بیپناه، اما مصمم و مقاوم در سیستان و بلوچستان، در خیابانهای زاهدان به جرم حقخواهی و دادخواهی کشته شدند»، نوشتند: این «جنایت» نیروهای حکومتی، بنابر آمارهای مختلف «بیش از دهها کشته بر جای گذاشت و «از آن لحظه به بعد با فریاد آزادیخواهی و عدالتطلبی در خیابانهای شهرهای سیستان و بلوچستان به کابوس استبداد و دلگرمی معترضان در سراسر ایران تبدیل شد.»
هفت زندانی سیاسی زن در بیانیه خود افزودند که «در سالگرد آن جنایت خونبار، وظیفه هر ایرانی است که در دفاع از بلوچستان با مردم ستمدیده آن دیار که همچون پاره تن ایران است، همراه و همصدا شود.»
این هفت زندانی سیاسی زن در پایان نوشتند: «ما امضا کنندگان این نامه ضمن گرامیداشت جانباختگان جمعه خونین زاهدان، همراهی و همبستگی خود را با هموطنانمان در سیستان و بلوچستان اعلام میداریم.»