مرور هفتگی رسانه‌های روسی؛ سربازگیری از زندانیان، مهاجران، و حالا مسلمانان

کرملین و رسانه‌های زیر نفوذش مشغول هموار کردن شرایط بقای ولادیمیر پوتین در قدرت پس از پایان دورهٔ ریاست‌جمهوری‌اش هستند.

همزمان مسکو که در روزهای اخیر به‌ویژه پس از آغاز حملات اسرائیل به غزه بارها کشورهای غربی را به «استانداردهای دوگانه» در برخورد با مسلمانان متهم کرده، «به زور مسلمانان را به جبهه‌ اعزام می‌کند».

یک تحقیق جدید هم از عملیات تخریب مأموران امنیتی روس در اروپا پرده برداشته است.

سربازگیری از زندانیان و مهاجران

کرملین که در آستانهٔ انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه همچنان مخالف اعلام بسیج عمومی برای اعزام به جبهه است، نیروهای تازه‌نفس را در میان زندانیان و مهاجران استخدام می‌کند.

در حالی‌که پیش‌تر تنها گروه «واگنر» در میان زندانیان نیروی جدید استخدام می‌کرد، از تابستان گذشته پارلمان روسیه با اصلاح قوانین موجود به وزارت دفاع اجازه داد زندانیان را به اوکراین اعزام کنند. مطابق قرارداد هر زندانی پس از شش ماه -چنانچه زنده بماند- می‌تواند به خانه بازگردد.

گفته می‌شود هزاران زندانی روس با اعزام به جبهه موافقت کرده‌اند تا از زندان آزاد شوند. در روزهای اخیر اخبار مرتبط با جنایات کیفری که این افراد پس از بازگشت از جبهه مرتکب می‌شوند به طور چشمگیر افزایش یافته است. از گزارش‌ها برمی‌آید کرملین به‌تازگی به رسانه‌های تحت نفوذش دستور داده دیگر به این موضوع نپردازند.

از گزارش‌ها برمی‌آید فشار بر مهاجران از جمله افرادی که موقتاً برای کار به روسیه رفته‌اند رو به افزایش نهاده تا برای اعزام به جبهه اسم‌نویسی کنند. هفتهٔ گذشته هجوم نیروهای انتظامی به نمازخانه‌ای در حومهٔ مسکو و مجبور کردن نمازگزاران به امضای قرارداد با وزارت دفاع روسیه برای اعزام به اوکراین حتی در رسانه‌های نزدیک به کرملین جنجالی شد.

همزمان گزارش‌ها حاکی است این مورد نه استثنا بلکه یک قاعده است و اغلب حملات به مراکز تجمع مسلمانان در پی شکایت‌های افراد نژادپرست انجام می‌شود: «پیش‌تر پلیس با نژادپرستان مقابله می‌کرد اما اکنون افراد نژادپرست در همکاری با نیروهای نظامی و انتظامی روسیه مسلمانان را برای اعزام به اوکراین رصد می‌کنند و از تابستان گذشته سازمانی ویژه‌ تشکیل داده‌اند و توسط شخصی رهبری می‌شوند که پیش‌تر به عنوان کارشناس در محاکمهٔ یوگنیا برکوویچ، کارگردان مشهور تئاتر، نقش کلیدی داشته است».

اخیراً پاتریارک کریل رهبر کلیسای ارتدوکس روسیه گفت «نسبت به مسلمانان احساس بد ندارد» اما او مهاجرانی «که از لحاظ فرهنگ و ایمان با مردم روسیه متفاوت‌اند» برای هویت روسی «تهدیدآمیز» خواند.

در روزهای اخیر ویدئویی در رسانه‌های روس جنجالی شد که نشان می‌دهد دو پلیس که جلوی چشم آنها یک دانشجوی سیاه‌پوست به قتل رسید می‌گویند «این مشکل ما نیست».
«مأمور امنیتی مسئول اقدامات تخریبی در اروپا، اکنون در کرملین کار می‌کند»

گزارش مشترک چند رسانهٔ روسی و بین‌المللی افشا کرده کریل لوگوینوف، دیپلمات ارشد روسیه در اتحادیهٔ اروپا، «مأمور امنیتی مسئول فعالیت مخفیانه در تضاد با منافع اروپاست، اما مقامات اتحادیهٔ اروپا به دلیل نگرانی از مقابله‌به‌مثل مسکو تاکنون از اخراج او از بلژیک به‌رغم درخواست مسئولین این کشور خودداری کرده‌اند».

گزارش دیگر نشان می‌دهد مأموران امنیتی روس که «دست‌کم از سال ۲۰۱۱ مسئول فعالیت‌های تخریبی در اروپا بوده‌اند، در کرملین کار می‌کنند».

تابستان گذشته طی اجلاس «روسیه-آفریقا»، آندره آوریانوف -ژنرال ادارهٔ اطلاعات نظامی روسیه و مسئول واحد ۲۹۱۵۵ این اداره- کنار ولادیمیر پوتین پشت میز مذاکره نشسته بود. این اداره از جمله مسئول انفجار در زرادخانه‌های جمهوری چک و بلغارستان و مسموم کردن سرگئی سکریپال در بریتانیا و املیان گبرف در بلغارستان با عامل اعصاب ناویچوک است.

روزنامه‌نگاران تحقیقی معتقدند آوریانوف قراردادهای «واگنر» در آفریقا را به سود حکومت تصاحب کرده و احتمالاً در کشته شدن یوگنی پریگوژین نقش داشته و اکنون مسئول عملیات نظامی و نیروهای نیابتی روسیه در آفریقا، آسیا و خاورمیانه است؛ مأموران زیردست او که مسئول کشته شدن ده‌ها نفر هستند در مناطق مختلف روسیه به سمت‌های مهم منصوب شده‌اند.

مدارک رسیده به خبرنگاران تحقیقاتی نشان می‌دهد ماموارن امنیتی روس در اوج بهبود روابط روسیه با آمریکا و در میان مذاکرات لغو روادید با اتحادیهٔ اروپا چند انفجار در کشورهای عضو ناتو انجام دادند که باعث تلفات بسیاری شد. نه تنها این افراد مجازات نشده‌اند بلکه به سمت‌های مهم منصوب شده‌اند و رئیس آنها در کرملین کار می‌کند.

«طرفداران جنگ از ولادیمیر پوتین سرخورده شده‌اند»

از دید مخالفان جنگ روسیه علیه اوکراین، همه طرفداران جنگ یکدست به نظر می‌رسند اما ایوان فیلیپوف نویسنده‌ای که از یک سال و نیم پیش روزانه بیش از ۲۰۰ کانال تلگرامی متعلق به طرفداران جنگ را می‌خواند معتقد است آنها چند دست شده‌اند و نظر بسیاری از آنها طی این مدت دچار تحول اساسی شده است.

به گفتهٔ این تحلیلگر، «در حالی‌که فضای سیاسی در روسیه از هرگونه نظر مستقل پاکسازی شده، کانال‌های تلگرامی طرفدار جنگ که متشکل از افراد بسیاری است اما جمعاً به عنوان «گروه Z» نامیده می‌شود ناگهان به مکانی تبدیل شده که عقاید مختلف سیاسی و اغلب در تضاد با خط‌مشی کرملین منتشر می‌شود.

بسیاری از نمایندگان «گروه Z» از کرملین سرخورده هستند و معتقدند اهداف و روش‌های جنگ روسیه علیه اوکراین اشتباه بوده اما انتقادهای آنها ناشی از مخالفت با جنگ نیست، بلکه آنها می‌خواهند جنگ به گونه‌ای متفاوت مدیریت شود: «آنها می‌دانند مسئله‌ای وجود دارد که نیازمند حل شدن است، اما در یک قدمی نتیجه‌گیری صحیح متوقف می‌شوند.»

یوگنی ساتانوفسکی، که در سال‌های پیشین به عنوان کارشناس خاورمیانه با بسیاری از رسانه‌ها همکاری می‌کرد، اما از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین به یکی از مهم‌ترین پروپاگاندیست‌های کرملین تبدیل شده بود، به دلیل ناخوشنودی از موضع روسیه در قبال جنگ اسرائیل و حماس به جمع مخالفان کرملین پیوست.

انتقاد تند او از دیپلمات‌های روس به‌ویژه نمایندهٔ رئيس‌جمهور روسیه در خاورمیانه و سخنگوی وزارت خارجهٔ روسیه که آنها را «غیرحرفه‌ای و از دم الکلی» توصیف کرد، باعث شد او از برنامهٔ تلویزیونی خود اخراج شود. وزارت خارجهٔ روسیه این اتهامات را «جعلی» خواند.

همزمان با بروز برخی اختلاف‌ها میان طرفداران کرملین، فشار بر مخالفان بیش از پیش شدت یافته. آمار رسمی نشان می‌دهد شمار کسانی که به دلیل مخالفت با جنگ روسیه علیه اوکراین طی شش ماه گذشته بازداشت و محاکمه شده‌اند دو برابر بیشتر از سال قبل است. از آغاز جنگ بیش از شش هزار نفر به دلیل «انتشار اطلاعات جعلی دربارهٔ ارتش روسیه» تحت پیگرد قانونی قرار دارند.

نمایندهٔ دوما در پربیننده‌ترین برنامهٔ تلویزیون روسیه ابراز اطمینان کرد ولادیمیر پوتین با ۸۰ درصد آرا مجدداً به عنوان رئیس‌جمهور روسیه انتخاب خواهد شد. او افزود ۲۰ درصد (یعنی حدود ۳۰ میلیون نفر) که مخالف پوتین هستند باید زندانی یا کشته شوند. سایر شرکت‌کنندگان این برنامه -و در میان آنها مارگاریتا سیمونیان، سردبیر تلویزیون برون‌مرزی راشاتودی- با سر تکان دادن موافقت خود با این اظهارات را نشان می‌دهند.