مقام‌های آفریقای جنوبی در جلسه دیوان بین‌المللی لاهه اسرائیل را به «دهه‌ها نسل‌کُشی» متهم کرده و گفتند که هیچ عملیات مسلحانه‌ای، نمی‌تواند خشونت این کشور علیه فلسطینیان را توجیه کند.
دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه هلند روز پنجشنبه ۲۱ دی روند رسیدگی به شکایت آفریقای جنوبی از اسرائیل به اتهام «نسل‌کشی» در ارتباط با فلسطینیان را آغاز کرد.
جوآن دونهیو، قاضی آمریکایی دیوان گفت دیوان تشکیل جلسه داده تا ادعاهای آفریقای جنوبی علیه اسرائیل در ارتباط با «نسل‌کشی» را مورد رسیدگی قرار دهد.
آفریقای جنوبی روز هشتم دی، همزمان با جنگ میان ارتش اسرائیل با گروه افراطی حماس در باریکه غزه، با ارائه شکایت ۸۴ صفحه‌ای به دیوان لاهه، با متهم کردن اسرائیل به «نسل‌کشی»، خواهان رسیدگی دیوان بین‌المللی دادگستری شد.
بیشتر در این باره: جنگ غزه؛ بررسی اتهام «نسل‌کشی» در دیوان بین‌المللی دادگستریگروه افراطی حماس از سوی آمریکا و اروپا به عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شود.
آفریقای جنوبی امیدوار است دیوان با صدور حکمی، موجب توفق عملیات نظامی اسرائیل در غزه شود.
گروه افراطی حماس روز ۱۵ مهر امسال با حمله غافلگیرکننده هزاران تن از اعضای خود به خاک اسرائیل، حدود یک هزار و ۲۰۰ اسرائیلی را کشت، ۲۴۰ اسرائیلی را به غزه ربود و ده‌ها شهرک در جنوب اسرائیل را سوزاند و غارت کرد.
اسرائیل در پی آن حمله که در تاریخ ۷۵ ساله موجودیت این کشور سابقه نداشت، علیه حماس در غزه اعلان جنگ کرد. عملیات جنگی اسرائیل اکنون وارد چهارمین ماه خود شده و به ادعای وزارت بهداشت زیر کنترل گروه حماس در غزه تا حال بیش از ۲۳ هزار تن از ساکنین غزه کشته شده‌اند.
بیشتر در این باره: واکنش منفیِ گسترده به طرح پیشنهادیِ فرستادن ساکنان غزه به کشور آفریقایی کنگوآفریقای جنوبی مدعی است که عملیات نظامی اسرائیل در غزه به گونه‌ای در جریان است که ممکن است شائبه‌های «نسل‌کشی» را تداعی کند و تعهدات بین‌المللی این کشور در قبال پیمان «مقابله با نسل‌کشی» را نقض کرده باشد.
پیمان «مقابله با نسل‌کشی» در سال ۱۹۴۸ میلادی، سه سال پس از پایان جنگ جهانی دوم در ارتباط با کشتار یهودیان در اروپا در حکومت نازی‌ها در آلمان و در سالی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد که اسرائیل در آن سال اعلان موجودیت کرد. پیمان با نام کامل «کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت نسل‌کشی» از سال ۱۹۵۱ میلادی لازم‌الاجرا شده است.
دیکگانگ موسنکه، نائب رئیس دیوان عالی آفریقای جنوبی که نماینده ارشد کشورش در نشست دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه است، روز پنجشنبه در نشست آغازین گفت آفریقای جنوبی «نکبت فلسطینیان» (فاجعه آواره شدن پس از اعلام تشکیل کشور اسرائیل) را به رسمیت می‌شناسد».
او افزود: اسرائیل «ده‌ها سال است مرتکب اقدامات نسل‌کشی شده است».
رونالد لامولا، وزیر دادگستری آفریقای جنوبی نیز در نشست دیوان گفت «هیچ حمله‌ای، هر چقدر هم شدید باشد، نمی‌تواند خشونت به کار رفته از سوی اسرائیل در ابعاد کنونی را توجیه کند.»
به گفته آقای لامولا «خشونت‌ها و تجاوزات اسرائیل از روز ۱۵ مهر آغاز نشد، بلکه سابقه ۷۶ ساله دارد».
یک عضو دیگر هیئت آفریقای جنوبی در نشست دیوان گفت «در ۹۷ روز گذدشته اسرائیل غزه را بمباران کرده که بزرگ‌ترین حمله تاریخ (به این باریکه) است. شهروندان غزه یا از حملات یا از گرسنگی و بیماری می‌میرند...و روشن است که برخی از اقدامات اسرائیل ناقض قوانین بین‌المللی است در حالی که سربازان اسرائیلی از اقدامات ویرانی خود عکس می‌گیرند و پرچم اسرائیل را به اهتزاز درمی‌آورند».
اسرائیل که تیمی از حقوقدانان خود را به ریاست قاضی ارشد بازنشسته آهارون باراک برای پاسخگویی به اتهامات راهی لاهه کرده، روز جمعه ۲۲ دی سه ساعت فرصت خواهد داشت تا استدلالات خود را در رد اتهامات عنوان کند.
به گزارش رسانه‌های اسرائیل، تیم حقوقی این کشور بر اظهارات نخست‌وزیر، اعضای کابینه جنگ و فرماندهان ارتش تمرکز خواهد کرد که تأکید کرده‌اند جنگ این کشور «تنها با حماس» است و این کشور در صدد آسیب زدن به غیرنظامیان در غزه نیست.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، ساعاتی پیش از نشست دیوان لاهه در یک ویدئو گفت که کشورش قصدی برای اشغال طولانی‌مدت باریکه غزه ندارد و در صدد کوچاندن ساکنین آن نیست.
صدور حکم توقف عملیات جنگی از سوی دیوان بین‌المللی دادگستری نیازمند رأی موافق دست‌کم ۹ قاضی از ۱۷ قاضی این نهاد است.
در صورت صدور حکم توقف جنگ از سوی این دیوان اسرائیل هنوز موظف به اجرای آن نخواهد بود و پرونده باید به شورای امنیت سازمان ملل برود.
بیشتر در این باره: واکنش‌های گسترده به اظهارات رئیس سابق موساد درباره «آپارتاید» اسرائیل علیه فلسطینیهابه نوشته هاآرتص، این احتمال نیز مطرح است که دیوان بدون درخواست برای توقف عملیات جنگی اسرائیل، احکامی را علیه این کشور صادر کند. این روند ممکن است در این مرحله چند هفته طول بکشد.
اسرائیل در حالی در نشست کنونی دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه شرکت کرده که در گذشته دیوان بین‌المللی کیفری لاهه را متهم کرده که با صدور احکام متعدد علیه اسرائیل، در قبال این کشور عادلانه رفتار نکرده است.
یکی از احکام دیوان بین‌المللی کیفری لاهه در ارتباط با اسرائیل دو دهه پیش در مورد غیرقانونی بودن دیوار حائلی بود که اسرائیل آن را به دور خاک خود کشید. دیوان لاهه وجود دیوار را تبدیل اراضی فلسطینی به یک زندان برای زندگی فلسطینیان نامید و خواهان برچیدن آن شد.
اسرائیل از دهه ۵۰ میلادی قرن بیستم عضو دیوان بین‌المللی دادگستری (آی‌سی‌جی) در هلند است اما از پیوستن به دیوان بین‌المللی کیفری (آی‌سی‌سی) خودداری کرده است.
تجمعات حامیان اسرائیل و فلسطینیان در لاهه
نشست دیوان روز پنجشنبه با تظاهرات و تجمعات حامیان و مخالفان اسرائیل در لاهه همراه شد. تجمعات دو گروه در خیابان‌های نزدیک به محل دیوان در جریان است.
هیئتی از اعضای خانواده اسرائیلی‌هایی که هنوز در گروگان حماس در غزه هستند، برای حمایت از استدلالاتی که تیم حقوقی این کشور در دیوان ارائه خواهد کرد، به لاهه رفته‌اند. اسرائیل شکایت کرده که شرکت‌های مرتبط با تابلوهای تبلیغاتی در هلند از انتشار تصاویر ربوده‌شدگان و یا مطالبی در ارتباط با آنها خودداری کرده‌اند.
این اسرائیلی‌ها درنظر داشتند کارزاری را با عنوان «آنها (ربوده‌شدگان) نمی‌توانند شهادت دهند» در بیلبوردهای هلند همزمان با نشست‌های دیوان لاهه ارائه کنند.
بیشتر در این باره: بلینکن در دیدار با محمود عباس: از تشکیل کشور مستقل فلسطین حمایت میکنیمحامیان فلسطینیان نیز برگزاری تجمعات در لاهه در حمایت از شکایت آفریقای جنوبی را ترتیب داده‌اند. جرمی کوربین، سیاستمدار بریتانیایی و رهبر پیشین حزب کارگر بریتانیا نیز در میان حامیان شکایت آفریقای جنوبی به لاهه رفته است.
آفریقای جنوبی از سه دهه پیش در پی خاتمه حکومت تبعیض نژادی آن کشور، مناسبات بسیار نزدیکی با فلسطینیان دارد اما رابطه با اسرائیل را نیز در سطح سفیر حفظ کرده است. با این حال، سفیران دو کشور سال‌ها است که در کشور مقابل حضور ندارند.
به نوشته یدیعوت آحرونوت، حاخام وارن زئو گلدشتین، رهبر روحانی جامعه حدوداً ۷۰ هزار نفری یهودیان آفریقای جنوبی همزمان با آغاز بررسی دیوان لاهه در مورد شکایت آفریقای جنوبی، دولت کشورش را متهم کرد که در «سمت اشتباه تاریخ» ایستاده است.
حاخام گلدشتین گفت رئیس‌جمهور سیریل رامافوسا و حزب او حمله حماس به اسرائیل را «حتی در یک کلمه» محکوم نکرده‌اند.
جمهوری اسلامی ایران که رابطه نزدیکی با دولت آفریقای جنوبی دارد و از مخالفان سرسخت موجودیت اسرائیل است، از شکایت دولت پرتوریا علیه اسرائیل در دیوان لاهه حمایت کرده است.