شیرین عبادی: شرط سرنگونی حکومت ایران اتحاد مخالفان است

در این شماره از مجموعه برنامهٔ «یک روایت» با شیرین عبادی، حقوقدان، فعال مدنی، نویسنده و نخستین ایرانی برندهٔ جایزه صلح نوبل، که ساکن لندن است به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

خانم عبادی پیش از انقلاب، در سال ۱۳۵۴ در سن ۲۹ سالگی به‌عنوان اولین زن در تاریخ دادگستری ایران به ریاست دادگاه (شعبه ۲۴ دادگاه شهرستان) رسید، اما پس از انقلاب برکنار شد.

شیرین عبادی می گوید تأثیر انقلاب ۱۳۵۷ در کارش این بود که گفتند زن نمی‌تواند در اسلام در مسند قضاوت بنشیند و تمام زن‌های قاضی را به کارهای اداری واداشتند و او را به سمت منشی همان دادگاهی گماردند که تا چندی پیش ریاستش را بر عهده داشت. او می‌گوید در همان ماه‌های اول متوجه شد که این دادگستری همانی نیست که او در آن قضاوت می‌کرد.

به گفته خانم عبادی، «دادگستری آن‌قدر مسموم و فاسد شده بود که بدون دادن رشوه کاری پیش نمی‌رفت».

شیرین عبادی می‌گوید سرانجام از دادگستری درخواست بازنشستگی زودهنگام کرد که اما برای دریافت پروانه وکالت هفت سال انتظار کشید.

خانم عبادی در مهرماه ۱۳۸۲ به‌دلیل فعالیت‌هایش در زمینهٔ حقوق بشر و ترویج مردم‌سالاری در ایران به‌ویژه در مورد حقوق زنان و کودکان برندهٔ جایزهٔ صلح نوبل شد؛ جایزه‌ای که خود او دریافت آن را «حیرت‌انگیز» می‌داند.

شیرین عبادی در مورد خروجش از ایران می‌گوید در سال ۱۳۸۸، پس از انتخابات مناقشه‌برانگیز ریاست‌جمهوری، چند بار به دفتر و خانه‌‌‌اش حمله شد. در آن روزها او برای یک سخنرانی به اسپانیا رفته بود: «دوستان توصیه کردند که به ایران برنگردم و سرانجام پذیرفتم در جایی باید باشم که برای هدفم مثبت باشد.»

شیرین عبادی از رئیس دادگاه شاه تا منشی دادگستری انقلاب

این فعال سرشناس مدنی در مورد پیوستنش به گروه موسوم به «منشور مهسا» یا «همبستگی برای دموکراسی و آزادی در ایران» می گوید «برای اولین و آخرین بار به یک حرکت سیاسی پیوست چراکه اعتقاد دارد اگر مخالفان و منتقدان با یکدیگر همکاری کنند و متحد شوند، این حکومت خیلی راحت سرنگون می‌شود».

او مهم‌ترین دلیل عدم اتحاد بین مخالفان را اختلاف بین سلطنت‌طلبان و جمهوری‌خواهان می‌داند و به همین علت بود که تصمیم گرفت برای نخستین بار به میدان سیاسی وارد شود تا شاید بتواند بین این دو گروه وحدت برقرار کند.

با این حال شیرین عبادی این رویداد را شکست‌خورده توصیف می کند و می‌گوید تا این دو گروه نتوانند یا حاضر نشوند با یکدیگر همکاری کنند، این حکومت سرکوبگر همچنان باقی خواهد ماند.

متن کامل این شماره از «یک روایت» را که گفت‌وگوی مفصل با شیرین عبادی است، در این‌جا می‌توانید بشنوید.

یک روایت؛ گفت‌وگو با شیرین عبادی