کانون نویسندگان ایران خواهان «آزادی زبانهای مادری» در کشور «در ظرفیت و ابعاد گوناگون آنها به ویژه در عرصه چاپ و نشر و پخش آثار» و همچنین خواستار «رهایی تمام کنشگران عرصه زبان مادری از زندان و تبعید و دیگر آزارها و فشارها» شد.
این نهاد صنفی روز چهارشنبه دوم اسفند به مناسبت روز جهانی زبان مادری در بیانیهای نوشت که این روز، «یادآور کوششهای زنان و مردان معترضی است که در بسیاری از نقاط جهان در دفاع از حق بهرهمندی از زبان مادری بپا خاستند.»
کانون نویسندگان ایران با اشاره به منشور خود آورده که «رشد و شکوفایی زبانهای متنوع کشور را از ارکان اعتلای فرهنگی و پیوند و تفاهم مردم ایران می داند.»
با وجود اعتراض اقلیتهای مختلف قومی به محدودیتها در خصوص تدریس زبان مادری، جمهوری اسلامی نه تنها مانع آموزش زبان قومیتها در سیستم رسمی آموزش کشور میشود، بلکه با فعالان این حوزه برخورد و آنها را در دادگاهها با اتهاماتی چون فعالیت علیه «امنیت ملی» محاکمه میکند.
بیشتر در این باره: دستگیری «شش» فعال آذری در روز زبان مادریعلاوه بر این در سالهای گذشته نیز سازمان ثبت احوال محدودیتهایی را برای نامگذاری فرزندان به نامهای محلی ایجاد کرده است.
بسیاری از معترضان، این محدودیتها را تلاش جمهوری اسلامی برای یکپارچهسازی فرهنگی و مرکزگرایی عنوان میکنند.
اما کانون نویسندگان ایران نوشت: «وحدت و همدلی میان مردمان از تحمیل یک زبان به آنها برنمیخیزد بلکه اختیار و آزادی در استفاده از ظرفیتهای زبانها از جمله زبان مادری است که با نفی احساس آزاردهنده و تحقیرکنندهی تبعیض، بر همدلی و همبستگی گروههای مختلف مردم یک سرزمین میافزاید، ِآنها را در رشد و اعتلای فرهنگ خود یاری میدهد و در نتیجه رنگارنگی و غنای فرهنگ عمومی جامعه را بیشتر میکند.»
این نهاد صنفی نویسندگان ایران تاکید کرد که ممنوعیت زبانها در ابعاد آموزشی، پرورشی و بیان، «زیر پا گذاشتن بخشی از حقوق انسانی و شهروندی مردم است؛ روشی که قرنی است روال معمول دولتها و حکومتها در ایران بوده است.»
روز جهانی زبان مادری در سال ۱۹۹۹ میلادی به تصویب یونسکو و سپس مجمع عمومی سازمان ملل رسید و تاریخ ۲۱ فوریه برای این روز انتخاب شد؛ ۲۱ فوریه ۱۹۵۲ چهار دانشجو در بنگلادش در آغاز جنبش تلاش برای شناخته شدن زبان بنگالی به عنوان زبان رسمی کشته شدند.