بدعت گمرک ایران برای پنهان کردن «ناترازی ۱۵ میلیارد دلاری» تجارت غیرنفتی

رئیس کمیسیون توسعه صادرات اتاق بازرگانی ایران از اوج‌گیری ناترازی تجارت غیرنفتی کشور به ۱۵ میلیارد دلار در ۱۱ ماه سال جاری خبر داده و می‌گوید گمرک برای پنهان کردن این موضوع آمارهای صادرات نفت و خدمات را به گزارش‌های جدید اضافه می‌کند.

محمد لاهوتی روز یکشنبه ۱۳ اسفند به خبرگزاری ایلنا گفت گمرک به تازگی آمار صادرات نفتی را هم در کنار صادرات غیرنفتی آورده و این یک سنت جدید به شمار می‌آید، چون در چهار دهه گذشته ملاک عمل، صادرات غیرنفتی بوده است.

گمرک ایران از سه ماه پیش آمارهای صادرات نفتی، غیرنفتی و خدمات را به‌صورت یک‌جا منتشر می‌کند تا تراز تجارت خارجی کشور را مثبت نشان دهد.

گمرک ایران از حدود پنج سال پیش با افزایش صادرات بنزین، این محصول نفتی را نیز برای مثبت نشان دادن تراز تجارت خارجی کشور، به آمارهای صادرات غیرنفتی اضافه کرد و پیش از آن نیز صادرات گاز به آمارهای گمرکی اضافه شده بود.

آقای لاهوتی می‌گوید صادرات غیرنفتی ایران در ۱۱ ماه امسال کمتر از ۴۴ میلیارد و ۸۹۰ میلیون دلار بوده که ۹ درصد کمتر از پارسال است و واردات کشور نیز ۵۹ میلیارد دلار بوده است.

اگرچه گمرک ایران صادرات خدمات و نفت را نیز به آمارهای خود اضافه کرده، اما در آمارهایش اشاره‌ای به واردات خدمات نمی‌کند؛ در حالی که واردات خدمات ایران در سال‌های گذشته حدود ۱۴ میلیارد دلار بوده و صادرات خدمات ایران نیز نصف این رقم بوده است.

آمارهای گمرک و بانک مرکزی ایران نشان می‌دهد تراز تجارت خدمات و کالاهای غیرنفتی ایران طی یک دهه گذشته اغلب منفی بوده و از سال ۱۳۹۹ به ناترازی آن هر سال اضافه شده است.

ایران طی سال‌های گذشته تنها با صادرات نفت توانسته ناترازی گسترده در تجارت خدمات و کالاهای غیرنفتی را جبران کند؛ اما این موضوع تاثیری در ورود ارز به کشور نداشته، چرا که کشور با خالص حساب سرمایه منفی (فرار سرمایه) گسترده‌ای مواجه است.

همچنین آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد از سال ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۱ بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار فرار سرمایه از کشور اتفاق افتاده است.