محمدجواد ظریف، وزیر خارجه سابق ایران، میگوید که ایران و ایالات متحده در تابستان ۱۴۰۱ آماده توافق بر سر احیای برجام بودند، اما برآوردهای اشتباه طرفین مانع انجام آن شد.
اظهارات آقای ظریف در گفتوگویی تصویری با پایگاه خبری جماران منتشر شده که در آن بر مذاکره مستقیم میان واشینگتن و تهران بر سر طیفی از مسائل مورد اختلاف تاکید میکند.
وی با اشاره به ناکامی توافق هستهای میان ایران و قدرتهای جهانی موسوم به برجام میگوید که همان زمان توافق «مشخص بود که تا وقتی که اختلافاتی دارید نمیتوانید یکی از این مشکلات را به صورت پایدار حل کنید».
وزیر خارجه سابق ایران تاکید کرد که اما با این حال «میشود کاهش تنش داشت و میشود اختلاف را با آمریکا مدیریت کرد».
ایالات متحده به دنبال روی کار آمدن دونالد ترامپ از توافق هستهای با ایران در سال ۱۳۹۷ خارج شد و تحریمهای سنگینی را علیه تهران به اجرا گذاشت که به اقتصاد آن ضربههای سنگینی زد. این میان محمدجواد ظریف که با مذاکرات مستقیم خود با جان کری، وزیر خارجه سابق ایالات متخده در دولت باراک اوباما، عامل تحقق برجام شده بود، هدف انتقادات شدید اصولگرایان حاکم در ایران قرار گرفت.
آقای ظریف در گفتوگوی خود با پایگاه خبری جماران اذعان داشته که جمهوری اسلامی نمیتواند اختلافات خود را با ایالات متحده حل و فصل کند.
وی با این حال گفته است: «ما باید مدیریت اختلافات داشته باشیم و این اختلافات را از حالت تنشآفرین که باعث میشود دیگر کشورها نیز نتوانند با ما رابطه خوب داشته باشند خارج کنیم.»
وزیر خارجه سابق ایران با اشاره به تجربههای پیشین مذاکرات میان و تهران عنوان کرد: «ما قبلا درباره افغانستان و عراق با آمریکا مذاکره کردیم. الان هم به نظر من باید درباره غزه و در جایگاه حمایت از مردم غزه مستقیما در مذاکرات حضور داشته باشیم.»
او در ادامه این گفتوگو با اشاره به مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده در سال ۱۴۰۱ مدعی شد که در تابستان آن سال طرفین در آستانه توافق بودند اما هر دو طرف «بر اساس یکسری آرزو» به بنبست امروز رسیدند.
به گفته وی، طرف ایرانی در آن تابستان «فکر میکرد که زمستان سخت در پیش است و آنها هم در پاییز فکر کردند که حاکمیت در حال سرنگونی است».
اشاره آقای ظریف به تحلیل اصولگرایان از جمله روزنامه کیهان است که با توجه به جنگ اوکراین مدعی بودند قیمت سوخت در فصل سرمان افزایش مییابد و همین امر میتواند اهرمی برای امتیازگیری از غرب باشد که به نفت ایران محتاج است.
بحث وی درباره پاییز نیز اشاره به اعتراضات گسترده «زن، زندگی، آزادی» دارد که ایالات متحده و بسیاری از کشورهای غربی اعلام کردند که از خواسته معترضان در ایران حمایت میکنند.