یک روز پس از حملهٔ هوایی منتسب به اسرائیل به کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق که به کشته شدن شماری از اعضای ارشد سپاه پاسداران انجامید، کاخ سفید به شکل رسمی اعلام کرد در این حمله هیچ نقشی نداشته است.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز سهشنبه ۱۴ فروردین به خبرنگاران گفت: «ما هیچ ارتباطی با حمله در دمشق نداشتیم. ابدا هیچ دخالتی نداشتیم.»
او موضع وزیر امور خارجه ایران که ایالات متحده را به عنوان «حامی اسرائیل» دارای مسئولیت در این حمله خوانده بود، رد کرد و سخنان او را «بیمعنا» دانست.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، بامداد سهشنبه در شبکه اجتماعی ایکس با اعلام احضار کاردار سفارت سوئیس بهعنوان حافظ منافع آمريكا در ایران نوشت که «پیام مهمی به دولت آمریکا بهعنوان حامی رژیم صهیونیستی ارسال شد».
بهگفتهٔ امیرعبداللهیان، در این احضار که ساعت ۰۰:۴۵ بامداد سهشنبه انجام شد، «ابعاد حملهٔ تروریستی و جنایت رژیم اسراییل تبیین و مسئوليت دولت آمريكا مورد تأكيد قرار گرفت».
وزیر خارجه ایران در نهایت تأکید کرد که «آمریکا باید پاسخگو باشد».
دبیرکل سازمان ملل متحد روز سهشنبه حمله به اماکن دیپلماتیک ایران در دمشق را محکوم کرد و خواستار «خویشتنداری کامل همه طرفهای ذیربط برای جلوگیری از تشدید درگیری» شد.
استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد در بیانیهای اعلام کرد آنتونیو گوترش گفته است که «هرگونه اشتباه محاسباتی میتواند منجر به درگیری گستردهتر در منطقهای شود که از پیش بیثبات بودهاست؛ درگیریهایی که پیامدهای ویرانگری برای غیرنظامیانی خواهد داشت که در حال حاضر رنج بیسابقهای در سوریه، لبنان، فلسطین و کل خاورمیانه متحمل شدهاند.»
بیشتر در این باره: حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق؛ تهران خواستار نشست فوری شورای امنیت شد
وزیر دفاع اسرائیل در نخستین واکنش غیرمستقیم به حمله منتسب به این کشور علیه کنسولگری ایران در دمشق گفت اسرائیل برای عقب راندن دشمنانش «همهجا» وارد عمل میشود.
او به شکل مستقیم به این حمله اشاره نکرد، همانطور که مقامهای اسرائیلی دیگر نیز نقش این کشور در آن را تأیید نکردهاند.
یوآو گالانت روز سهشنبه به کمیته امور خارجی و دفاعی پارلمان اسرائیل گفت: «ما در یک جنگ چندجبههای درگیر هستیم. هر روز در همهجا عملیات اجرا میکنیم تا از قدرت گرفتن دشمنان خود جلوگیری کنیم.»
او همچنین به «دشمنان اسرائیل» هشدار داد هر حملهای علیه این کشور «بهای سنگین» خواهد داشت.
این در حالی است که وبسایت اکسیوس بهنقل از «یک مقام آمریکایی» که نامش را اعلام نکرده، میگوید ایالات متحده به ایران گفته «هیچ دخالت یا اطلاع دقیقی» در مورد حمله اسرائیل نداشته است.
بهنوشتهٔ اکسیوس، این پیام نشان میدهد که دولت جو بایدن «نگران است که حملهٔ اسرائیل به تشدید تنش منطقهای و از سرگیری حملات شبهنظامیان طرفدار ایران علیه نیروهای آمریکایی منجر شود».
همزمان دبیرخانهٔ شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی نیز صبح سهشنبه اعلام کرد جلسهٔ این شورا شامگاه دوشنبه با حضور ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور، و رئیس شورا تشکیل شده و «تصمیمات مقتضی اتخاذ گردید».
حملهٔ هوایی منتسب به اسرائیل به ساختمان کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق که در مجاورت سفارت ایران قرار دارد، به کشته شدن هفت افسر سپاه پاسداران انجامید که محمدرضا زاهدی، از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران، ازجملهٔ آنها بود.
حسین اکبری، سفیر ایران در سوریه، به خبرگزاری صداوسیما در دمشق گفته است که غیر از هفت نظامی کشتهشدهٔ ایرانی، شش تن دیگر نیز کشته شدهاند که او آنها را «شهروندان سوری» خوانده است.
پایگاه خبری جماران از آقای زاهدی بهعنوان فرمانده پیشین نیروی هوایی سپاه پاسداران و از اعضای فعال نیروی قدس سپاه پاسداران نام برده که فرماندهی این نیرو در سوریه و لبنان را بر عهده داشته است.
مقامات حکومت ایران میگویند این حمله نقض قوانین و تعهدات و کنوانسیونهای بینالمللی است و نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد خواستار برگزاری نشست فوری شورای امنیت این سازمان شده است.
واکنش مقامات جمهوری اسلامی
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز سهشنبه در پیامی مکتوب از محمدرضا زاهدی، فرمانده ارشد نیروی قدس که در این حمله کشته شد، تقدیر کرد و نوشت اسرائیل «بهدست دلاورمردان ما مجازات خواهد شد و آنها را از این جنایت و امثال آن پشیمان خواهیم کرد».
آقای خامنهای در پیام خود توضیح بیشتر در این باره نداده است.
ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور، نیز صبح سهشنبه با صدور بیانیهای حمله به کنسولگری ایران در دمشق را «ترور کور» خواند و خطاب به اسرائیل نوشت «این جنایت ناجوانمردانه» بیپاسخ نخواهد ماند.
اسرائیل به طور معمول از تأیید یا تکذیب این نوع حملات خودداری میکند و روز دوشنبه نیز دانیل هگاری، سخنگوی ارتش این کشور، گفت در مورد این یا آن حمله که در رسانههای خارجی منتشر شده، اظهارنظر نمیکند و ارتش اسرائیل صرفاً بر جنگ جاری در غزه متمرکز است و کوشش خواهد کرد تا اهداف تعیینشده از این جنگ را پیگیری کند.
با این حال، وبسایت اکسیوس بهنقل از یک مقام ارشد اسرائیلی نوشته است که ارتش این کشور برای حملات احتمالی تلافیجویانهٔ شبهنظامیان تحت حمایت ایران در سوریه در حالت آمادهباش قرار دارد.
بیشتر در این باره: واکنشها و تحلیلها در اسرائیل پس از حمله به کنسولگری ایراناسرائیل میگوید ساختمان مورد حمله «هدف نظامی مشروع» بود
در این میان، روزنامهٔ نیویورکتایمز بهنقل از «مقامات اسرائیلی» و «یک عضو سپاه پاسداران که بر نیروی قدس نظارت دارد» نوشت که حملهٔ اسرائیل به ساختمان وابسته به جمهوری اسلامی ایران در دمشق جلسهای را هدف قرار داد که در آن مقامات اطلاعاتی ایران و شبهنظامیان فلسطینی قرار بود دربارهٔ جنگ غزه گفتگو کنند.
گزارش نیویورک تایمز حاکی است رهبران جهاد اسلامی فلسطین و گروهی از شبهنظامیان غزه که حکومت ایران آنها را حمایت میکند، در نشست دوشنبه در ساختمان ویرانشده حضور داشتند.
سپاه پاسداران تنها به اسامی هفت کشتهٔ خود در حملهٔ دمشق اشاره کرده و نام افراد دیگری را که احتمالاً کشته شدهاند، نبرده است.
زیاد نخاله، دبیرکل جهاد اسلامی فلسطین، هفته گذشته همزمان با سفر اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس به تهران، از سوریه برای گفتگو با مقامات جمهوری اسلامی و هماهنگی در مورد ادامهٔ جنگ غزه به ایران دعوت شده بود.
چهار مقام اسرائیلی که خواستهاند نیویورک تایمز نام آنها را نبرد، گفتهاند که عملیات حمله هوایی کار کشورشان بوده اما وضعیت دیپلماتیک برای ساختمان هدف قرارگرفته را رد کردند.
این مقامات همچنین ادعا کردهاند که این ساختمان در تسلط سپاه پاسداران و فعالیتهای آن بوده و به همین دلیل «یک هدف نظامی مشروع» تلقی میشد.
در آمریکا، کارن ژان پییر، سخنگوی کاخ سفید، گفته است که جو بایدن، رئیسجمهور ایالات متحده، از گزارشها در خصوص حملهٔ هوایی به کنسولگری ایران در دمشق آگاه شده و تیم کاخ سفید در حال بررسی این رخداد است.
بر اساس گزارش رسانههای سوریه، موشکهای اسرائیلی از سمت «جولان اشغالی» شلیک شد و سامانهٔ پدافند هوایی سوریه شماری از موشکها را رهگیری کرد، اما موشکهایی که اصابت کرد، منجر به «تخریب کلی ساختمان» و کشته و زخمی شدن «همهٔ افراد داخل آن شد».
هرچند اسرائیل بیش از یک دهه است که به «اهداف وابسته به ایران» با قصد جلوگیری از تثبیت نظامی جمهوری اسلامی ایران و متحدین آن در سوریه حمله میکند، اما این نخستین بار است که ساختمانهای وابسته به سفارت جمهوری اسلامی ایران هدف حملهٔ مستقیم منسوب به اسرائیل قرار میگیرد و میتواند نشانی از تشدید محسوس در عملیات اسرائیل علیه حکومت ایران در منطقه باشد.