نرخ دلار آمریکا در بازار آزاد ایران در کمتر از ۱۰ روز بار دیگر رکورد جدیدی ثبت کرد و روز سهشنبه ۱۴ اسفند به نزدیک ۶۳ هزار تومان اوج گرفت.
طی فقط یک ماه گذشته ریال ایران حدود ۱۴ درصد از ارزش خود را از دست داده است.
کمتر از ۹ روز پیش، ششم فروردین، ارزش پول ایران درحالیکه ایرانیان درگیرودار جشنهای نوروزی بودند، رکورد تازهای زده بود و به ۶۱ هزار و ۳۵۰ تومان رسیده بود.
این در حالی است که ابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران، در تبلیغات انتخاباتی وعدهٔ حفظ ارزش ریال و مهار تورم را داده بود، اما از زمان روی کار آمدن دولت او در مرداد ۱۴۰۰، نرخ دلار در مقابل ریال ایران بیش از ۲.۵ برابر شده است.
مقامات جمهوری اسلامی توضیح نمیدهند چرا ارزش ریال ایران با این سرعت در حال سقوط است و گمرک ایران نیز هنوز در اعلام وضعیت تجارت خارجی کشور در سال ۱۴۰۲ تعلل میکند.
گمرک و مقامات وزارت اقتصاد ایران طی ماههای گذشته به خاطر اوجگیری تراز منفی تجارت غیرنفتی، برای اولین بار آمارهای صادرات نفت، برق و خدمات مهندسی را نیز به آمارهای گمرکی کشور اضافه کردهاند تا تراز منفی هنگفت تجارت غیرنفتی کشور به چشم نیاید.
آخرین گزارش گمرک ایران نشان میدهد تراز تجارت غیرنفتی کشور (اختلاف واردات و صادرات غیرنفتی) در ۱۱ ماه پارسال رکورد تاریخی شکست و به منفی ۱۵ میلیارد دلار رسید.
گمرک ایران با احتساب صادرات نفت، برق و خدمات مهندسی مدعی شده است که کل تراز تجارت خارجی کشور در ۱۱ ماه پارسال مثبت ۱۹ میلیارد دلار بوده، اما در این گزارش، آمارهای واردات برق، محصولات نفتی و خدمات ایران لحاظ نشده است تا تصویری کامل از کل تجارت خارجی کشور به دست بدهد.
آمارهای بانک مرکزی ایران نشان میدهد کشور سالانه ۱۵ میلیارد دلار واردات خدمات و نصف این رقم صادرات خدمات دارد.
از طرفی طبق آمارهای بانک مرکزی، فرار سرمایه از ایران در سال ۱۴۰۱ حدود ۱۵ میلیارد دلار بوده است. هنوز گزارشی از وضعیت واردات خدمات و فرار سرمایه از ایران طی سال ۱۴۰۲ منتشر نشده است.
آمارهای شرکای اصلی تجارت خارجی ایران نشان میدهد تراز تجاری جمهوری اسلامی با همهٔ آنها، بهجز عراق و چین، منفی است و با ارزهای محلی در هند، ترکیه، امارات و اتحادیه اروپا نمیتوان معاملات تجاری را پوشش داد و با توجه به عدم کاربرد یوان چین و دینار عراق برای معاملات خارجی، نیاز بیشتری به ارزهای قوی مانند یورو و دلار وجود دارد.
ایالات متحده آمریکا پارسال تحریمهایی هم علیه بانکهای عراقی به خاطر قاچاق دلار به ایران اعمال کرد و از آن زمان جمهوری اسلامی در دسترسی به دلار با چالش بیشتری مواجه شده است.
بیشتر در این باره: شاخصهایی که سرنوشت سال ۱۴۰۲ را تعیین کردند