سفر اردوغان به عراق بعد از ۱۳ سال؛ تلاش برای مقابله با پ‌کاکا و بهبود روابط اقتصادی

روسای جمهور عراق و ترکیه

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، روز دوشنبه سوم اردیبهشت پس از ۱۳ سال به عراق سفر کرد تا با مقام‌های رشد این کشور دیدار کند.

ترمیم مناسبات سرد دو کشور، گسترش مناسبات در زمینه‌های تجاری و انرژی و همکاری برای مقابله با حزب کارگران کردستان ترکیه (پ‌کاکا) موضوعات اصلی مذاکرات آقای اردوغان با رهبران عراق است.

مناسبات دو کشور در سال‌های اخیر به خصوص به دلیل حملات پیاپی ارتش ترکیه به مواضع پ‌کاکا در نواحی کوهستانی شمال عراق با چالش‌های فراوانی روبه‌رو بوده است.

دفتر ریاست جمهوری ترکیه پس از ملاقات آقای اردوغان با عبداللطیف رشید، رئیس جمهوری عراق، در بیانیه‌ای گفت: «آقای اردوغان در این دیدار تاکید کرد که ترکیه در مبارزه با پ‌کاکا از حکومت عراق انتظاراتی دارد و عراق باید همه فعالیت‌های تروریستی را ریشه‌کن کند.»

دفتر ریاست جمهوری عراق نیز گفت آقای رشید، عالی‌ترین مقام حکومتی کُرد این کشور، تاکید کرده که کشورش از همکاری دو کشور در مبارزه با تروریسم حمایت می‌کند و با استفاده از قلمرو این کشور برای حمله به کشورهای همسایه مخالف است ولی درعین حال با حملات نظامی کشورهای دیگر به خاک عراق نیز مخالف است.

بیشتر در این باره: دو غیرنظامی در حمله هوایی ترکیه به شمال عراق کشته شدند

دولت عراق در گذشته بارها اعلام کرده که حملات ترکیه به مواضع حزب کارگران کردستان ترکیه نقض تمامیت ارضی عراق است و در این حملات تعداد زیادی غیرنظامی کشته شده اند.

در مقابل ترکیه می گوید ناگزیر است در برابر پ‌کاکا که علاوه بر این کشور از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا نیز یک گروه تروریستی قلمداد می‌شود از خود دفاع کند.

ارتش ترکیه خود را برای یک تهاجم جدید به مواضع حزب کارگران کردستان ترکیه در شمال عراق آماده می‌کند و انتظار دارد که عراق در چارچوب عملیات نظامی مشترک به این تهاجم بپیوندد.

انتظار می‌رود در گفت‌وگوهای آقای اردوغان با رهبران عراق درباره گسترش همکاری‌های اقتصادی نیز مذاکره شود.

عراق سال گذشته یک طرح بزرگ ۱۷ میلیارد دلاری برای توسعه مسیرهای زمینی تجارت و حمل کالا را آغاز کرد که هدف آن مرتبط کردن بندر فاو در جنوب این کشور با خاک ترکیه است.

موضوع مهم دیگر تلاش عراق برای تضمین سهم خود از منابع آب دو رودخانه دجله و فرات است که از خاک ترکیه سرچشمه می‌گیرند و برای کشور خشکی نظیر عراق مهم‌ترین منبع آب آشامیدنی و کشاورزی است.

دفتر ریاست جمهوری عراق در بیانیه خود افزود که عبداللطیف رشید در دیدار با آقای اردوغان بر تضمین برخورداری عراق از «سهمی عادلانه» از این منابع تاکید کرده است.

دولت‌های ترکیه و عراق گفتند در جریان سفر یک روزه آقای اردوغان به بغداد بیش از ۲۰ یادداشت تفاهم بین دو کشور امضا می‌شود که بخش عمده آن در دیدار آقای اردوغان با نخست‌وزیر عراق انجام شد.

براساس آمارهای رسمی دولت ترکیه حجم مناسبات تجاری دو کشور که در سال ۲۰۲۲ بالغ بر ۲۴ میلیارد دلار بود در سال ۲۰۲۳ به حدود ۲۰ میلیارد دلار کاهش یافته است.

در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ حجم صادرات ترکیه به عراق بیش از ۲۴ درصد افزایش و در مقابل واردات ترکیه از آن کشور حدود ۴۶ درصد کاهش یافته است.

آقای اردوغان پس از دیدار و گفت‌وگو با رئیس جمهور و نخست وزیر عراق در شهر بغداد برای گفتگو با رهبران اقلیم کردستان عراق به شهر اربیل رفت.

تخمین زده می شود که از شروع شورش مسلحانه حزب کارگران کردستان ترکیه در سال ۱۹۸۴ تاکنون بیش از ۴۰ هزار نفر در درگیری‌ها بین این گروه و ارتش ترکیه کشته شده اند.

ارتش ترکیه از سال ۲۰۱۹ حملات مستمر خود به مواضع این گروه در نواحی کوهستانی شمال عراق را آغاز کرد.